ورق‌های فلزی با متریال‌های گوناگونی تولید و عرضه می‌شوند و ورق استنلس استیل یکی از این مدل‌هاست؛ این ورق باتوجه‌به اینکه از ترکیب عناصر فلزی خاصی تولید شده، دارای ویژگی‌های مکانیکی و فنی خاصی است که همین مسائل هم باعث استفادهٔ فراوان از این محصول در پروژه‌های متنوع کوچک و بزرگ می‌شود. ما در این مقاله قصد داریم ابتدا تعریفی جامع و همه‌فهم از ورق استیل به دست دهیم و پس از آن، به سراغ معرفی انواع آن برویم.
ورق استیل چیست؟
ورق استنلس استیل (Stainless Steel Sheet) که با نام‌های ورق فولاد ضدزنگ و ورق فولاد زنگ‌نزن نیز شناخته می‌شود، مانند بسیاری از ورق‌های فولادی دیگر، یک نوع ورق آلیاژی است که از ترکیب‌شدن عناصر فلزی خاصی ساخته شده است؛ این محصول بر پایهٔ عناصر تشکیل‌دهندهٔ فولاد تولید می‌شود اما نکته اینجاست که وجود برخی از عناصر گران‌قیمت و خاص مانند نیکل، کروم، مولیبدن، کربن و سیلیسیم باعث ایجاد تفاوت‌هایی میان این محصول و سایر ورق‌های فولادی می‌شود.
ورق‌های استیل باتوجه‌به اینکه در چه گرید آلیاژی‌ای تولید شده باشند، دارای عناصر فلزی گوناگونی هستند و در نهایت، خواص متفاوتی هم خواهند داشت؛ به سبب همین مسئله، نمی‌توانیم میزان خاصی از ترکیبات عناصر فلزی را نام ببریم که در تولید همهٔ ورق‌های استیل مشابه باشد؛ بااین‌حال، جزئیات ترکیب ورق‌های استیل گرید ۴۳۰ را بیان می‌کنیم.
- نیکل: ۰.۵۰ درصد؛
- کروم: ۱۶ تا ۱۸ درصد؛
- گوگرد: ۰.۰۳۰؛
- فسفر: ۰.۰۴؛
- سیلیسیم: ۱ درصد؛
- منگنز: ۱ درصد؛
- کربن: ۰.۱۲ درصد.
توجه داشته باشید که میزان استفاده از هرکدام از این عناصر، ارتباط مستقیمی با قیمت هر کیلو ورق استیل خواهد داشت؛ به بیان دیگر، هرچقدر استفاده از عناصر خاص در ترکیبات این محصول بیشتر باشد، این ورق‌ها با قیمت بیشتری به بازار می‌رسند.
کاربردهای ورق استیل چیست؟
در ابتدای این مقاله بیان کردیم که ورق استنلس استیل دارای مزیت‌ها و کاربردهایی است که آن‌ها را از سایر ورق‌های فولادی متمایز می‌کند؛ همچنین به این مسئله هم اشاره کردیم که این ویژگی‌ها ارتباط مستقیمی با عناصر موجود در ورق‌های استیل دارد. به بیان دیگر، رفتار مغناطیسی یکی از مؤلفه‌های مهم و تعیین‌کننده در انواع ورق استیل است که ارتباط مستقیمی با میزان کروم موجود در این ورق‌ها دارد.
علاوه بر رفتار مغناطیسی، ورق‌های استیل مقاومت بسیار مطلوبی در برابر انواع عوامل خورنده و آسیب‌زای محیطی مانند رطوبت، هوا و آب دارند؛ همین مسئله موجب می‌شود که این ورق‌ها به‌سادگی محصولات فولادی و آهنی معمولی دچار اکسید آهن نشوند و مقاومت کششی و تنشی خود را به این سادگی‌ها از دست ندهند. دانستن این مسئله نیز خالی‌ازلطف نیست که بعضی از ورق‌های استیل به شکل خاصی برای مقاومت در برابر اسیدها و بازها هم استفاده می‌شوند؛ یعنی از ترکیباتی در این ورق‌ها استفاده می‌شود که مقاومت آن‌ها را در برابر چنین مواد خورنده‌ای هم افزایش می‌دهد.
این ویژگی باعث می‌شود که از ورق استنلس استیل در بسیاری از موقعیت‌های با آب‌وهوای نامساعد استفاده شود؛ به بیان دقیق‌تر، یکی از برجسته‌ترین استفاده‌های ورق استنلس استیل، در فضای باز و موقعیت‌هایی است که قطعات استیل ارتباط بسیار زیادی با رطوبت و آب دارند، مانند شهرهای شمالی و جنوبی کشور. علاوه بر این‌ها، ورق استنلس استیل در موقعیت‌های زیر هم استفاده می‌شود:
- در بسیاری از کارخانه‌های کوچک و بزرگ مانند صنایع تولید سیمان، کاغذ، تولید مواد شیمیایی، تولید روغن و محصولات غذایی؛
- در ساخت بسیاری از وسایل خانگی، از قاشق و چنگال تا لوازم پیشرفته؛
- در پوشش‌دهی سقف ساختمان‌ها و سوله‌ها؛
- در ساخت انواع آسانسورها؛
- در ساخت انواع تانکرها و کانتینرهای مخصوص انتقال مایعات؛
- در تولید بسیاری از قطعات مینیاتوری مخصوص تلفن همراه و سایر ابزارهای دیجیتال.
ویژگی‌ها و کاربردهای گوناگونی که این محصول دارد، موجب شده که قیمت هر کیلو ورق استیل در بازار بیشتر حالت معمولی بشود، چراکه همیشه تقاضا برای این دست از محصولات زیاد است.
ویژگی‌های ورق استیل چیست؟
پیش از آنکه به سراغ معرفی انواع ورق استنلس استیل برویم، حتماً باید چند کلمه‌ای هم دربارهٔ ویژگی‌های فنی و ظاهری این محصولات صحبت کنیم تا شما آشنایی حداکثری‌ای با انواع ورق استیل به دست بیاورید. البته در بخش قبلی به دو مورد از ویژگی‌های اصلی این ورق، یعنی رفتار مغناطیسی و مقاومت در برابر عوامل خورنده اشاره کردیم و در این بخش، سایر ویژگی‌های این محصول را بیان خواهیم کرد.
ورق فولادی ضدزنگ جزو ورق‌های فولادی زیبا و چشم‌نواز به‌حساب می‌آید؛ همین مسئله موجب می‌شود که از این محصول در تولید بدنهٔ خارجی بسیاری از لوازم‌خانگی، پله‌های برقی و انواع آسانسور استفاده شود. علاوه بر این، این ورق‌ها ماندگاری بسیار زیادی دارند و برای جوشکاری کردن نیز بسیار مناسب‌اند؛ در نهایت، جالب است بدانید که انواع ورق استیل مقاومت بالایی هم در برابر حرارت‌های زیاد دارند و همین مسئله باعث تکمیل خواص و ویژگی‌های این محصولات می‌شود.
انواع ورق استیل چیست؟
صحبت‌کردن دربارهٔ ورق استنلس استیل تا حدودی مشکل است، چراکه بدون شک می‌توانیم بگوییم که بیش از ۱۰۰ مدل ورق استنلس استیل آلیاژی در بازار وجود دارد و همهٔ این محصولات از جهت ویژگی‌های فنی و مکانیکی تا حدودی با یکدیگر متفاوت هستند؛ علاوه بر این، در تقسیم‌بندی این ورق روش‌های گوناگونی وجود دارد، به‌عنوان‌مثال، برخی از کارشناسان این ورق‌ها را بر اساس ویژگی‌های مغناطیسی آن‌ها بررسی می‌کنند و گروهی دیگر، گریدهای آلیاژی این محصول را که مطابق با استانداردهای جهانی است، مدنظر قرار می‌دهند.
ما در این بخش تلاش می‌کنیم تا ورق‌های استیل را بر اساس گرید آلیاژی آن‌ها تقسیم‌بندی کنیم و دربارهٔ هر مورد، توضیحات مختصری به دست دهیم. شایان توجه است که این گریدهای آلیاژی بر اساس استاندارد بین‌المللی ASTM نام‌گذاری شده‌اند.
گرید آلیاژی سری ۲۰۰
گریدهای ۲۰۱ و ۲۰۲ که دو مورد از مشهورترین انواع این سری به‌حساب می‌آیند، اصطلاحاً به ورق آستینتی هم معروف هستند؛ ترکیبات پایهٔ این ورق‌ها، کروم، منگنز و نیکل است و همین مسئله باعث می‌شود که در برابر رطوبت و اکسیژن موجود در هوا مقاوم باشند.
گرید آلیاژی سری ۳۰۰
غیرممکن است که از انواع ورق استیل صحبت کنیم و اشاره‌ای به گریدهای این سری نکنیم. ورق‌هایی مانند ۳۰۱، ۳۰۲، ۳۰۳، ۳۰۴، ۳۰۹، ۳۱۶ . ۳۱۷، جزو پرکاربردترین انواع این محصول در سری ۳۰۰ به‌حساب می‌آیند. گفتنی است که ورق فولاد زنگ‌نزن ۳۰۴ از میان این گریدها، استفادهٔ بسیار زیادی در میان عموم خریداران آهن‌آلات دارد؛ به سبب همین مسئله، تقاضا برای این محصول بیشتر است و در نتیجه، قیمت ورق استنلس استیل ۳۰۴ تا حدودی تحت تأثیر این مسئله قرار می‌گیرد.
گرید آلیاژی سری ۴۰۰
گریدهای ۴۰۵، ۴۰۸، ۴۰۹، ۴۱۰، ۴۱۶، ۴۲۰، ۴۳۰، ۴۴۰ و ۴۴۶ جزو این سری به‌حساب می‌آیند و هرکدام برای کاربردهای خاصی توصیه می‌شوند؛ به‌عنوان‌مثال، گرید ۴۰۵ قابلیت‌های جوشکاری بسیار مناسبی دارد، گرید ۴۰۸ جزو ورق‌های نسوز به‌حساب می‌آید و در برابر حرارت بسیار مقاوم است، گرید ۴۱۰ در برابر سایش بسیار مستحکم است و یکی از انواع ورق‌های ضد سایش محسوب می‌شود و گرید ۴۴۰ نیز در برابر رطوبت و آب بسیار مقاوم است.
گرید آلیاژی سری ۵۰۰
محصولات این دسته عموماً در برابر حرارت‌های بالا مقاوم هستند و به همین دلیل، جزو ورق‌های نسوز به‌حساب می‌آیند؛ ورق‌های نسوز دسته‌ای از انواع ورق فولاد ضدزنگ هستند که مطابق با نامشان، در برابر حرارت بسیار مستحکم هستند. این مسئله باعث می‌شود که ورق‌های نسوز در ساخت بدنهٔ کوره‌های خاص و سایر موقعیت‌های پرحرارت انتخاب شوند.
گرید آلیاژی سری ۶۰۰
گریدهایی نظیر ۶۰۱، ۶۰۴، ۶۱۰، ۶۱۳، ۶۱۴، ۶۱۹، ۶۵۰ و ۶۶۵ زیرمجموعهٔ این سری به‌حساب می‌آیند؛ محصولات سری ۶۰۰ بسیار متنوع هستند و هرکدام برای مورد خاصی به کار می‌روند. برای مثال، گریدهای ۶۰۱ تا ۶۰۴ سری‌های کم‌آلیاژ مارتنزیتی به‌حساب می‌آیند، گریدهای ۶۱۰ تا ۶۱۳ جزو فولادهای سخت‌کنندهٔ ثانوی‌اند و گریدهای ۶۵۰ تا ۶۵۳ جزو آن دسته از محصولات هستند که توسط نورد گرم پردازش شده‌اند.
سخن پایانی
در این مقاله تلاش کردیم تا در ابتدا به معرفی ورق استیل، ویژگی‌ها و کاربردهای آن بپردازیم و پس از آن، به سراغ معرفی انواع این محصول رفتیم؛ به شکل کلی بیان کردیم که سری‌های ۳۰۰، ۴۰۰، ۵۰۰ و ۶۰۰ جزو انواع پرمصرف ورق استنلس استیل هستند و در بازار نیز بیش از سایر محصولات خریدوفروش می‌شوند.
حالا که ورق استنلس استیل را به شکل کلی معرفی کردیم، وقت آن رسیده که یکی از فروشگاه‌های بزرگ در زمینهٔ فروش این محصولات را به شما معرفی کنیم. فولادسل یکی از فروشگاه‌های خوش‌نام و فعال در این عرصه است که سبد بسیار متنوعی از انواع ورق استنلس استیل ترتیب داده است. با کلیک کردن بر روی “خرید ورق استیل”، از صفحهٔ این فروشگاه بازدید کنید.
