ورق سیاه دو میل محصولی است که در طی فرایند نورد گرم تولید می‌شود و آلیاژ مصرفی آن، ST37 است؛ این فراورده‌ی فولادی، خواص مکانیکی متعددی مانند جوش‌پذیری مطلوب و انعطاف‌پذیری منحصربه‌فرد خود را دارد و همین ویژگی‌ها باعث می‌شود که از آن در پروژه‌های ساختمانی و صنعتی متعددی استفاده شود. در این مقاله تلاش می‌کنیم تا در قدم اول، این ورق فولادی را معرفی کنیم و پس از آن، کاربردها، ویژگی‌ها و مزیت‌های آن را برشماریم.
ورق سیاه دو میل چیست؟
سه ویژگی کلی باعث می‌شود که ورق سیاه دو میل از سایر فراورده‌های فولادی متمایز بشود؛ جالب اینجاست که برای شناخت این محصول، آشنایی با این سه مؤلفه کفایت می‌کند.
_ اول اینکه در نورد گرم تولید شده است؛
_ دوم اینکه متریال مصرفی آن آلیاژ ST37 است؛
_ سوم اینکه ضخامت کلی آن در طول و عرض‌های متفاوت، 2 میلی‌متر است.
برای آنکه درک بهتری از این ورق نورد گرم پیدا کنیم، بهتر است که در قدم اول، مؤلفهٔ اول متمایزکنندهٔ این فراوردهٔ فلزی را به شکل دقیق بررسی کنیم و جزئیات هر مورد را برشماریم.
نورد گرم یکی از روش‌های کلان در ساخت انواع مقاطع فولادی است؛ در این فرایند، شمش‌ها و تختال‌های فولادی وارد خط تولید می‌شود و بیش از 1 هزار درجه سانتی‌گراد حرارت می‌بینند. با افزایش حرارت کلی نورد، اسلب‌ها منعطف‌تر می‌شوند و در بخش‌های بعدی، به کمک غلتک‌های به‌خصوص، به شکل ورق‌های فولادی در می‌آیند.
گفتنی است که نورد گرم، روشی است که در مقابل نورد سرد قرار می‌گیرد؛ در نورد سرد، بر خلاف روش قبلی، دمای کلی فرایند بسیار کمتر از هزار درجه است (اصطلاحاً نزدیک به دمای اتاق است) و تمرکز اصلی پروسه، بر روی فشاری است که از طرف غلتک‌ها به ورق فولادی وارد می‌شود.
علاوه بر روش تولید، آلیاژ به‌کاررفته در این محصول نیز عامل دیگری است که باعث تمایز آن از سایر مقاطع فلزی می‌شود؛ این متریال، یکی از انواع فولادهای آلیاژی به‌حساب می‌آید که در کنار دو سری ST44 و ST52 قرار می‌گیرد و بر اساس برخی مؤلفه‌ها، از این دو نمونه متمایز می‌شود؛ در بخش‌های بعدی به شکل کلی، خصوصیات ممیز و ویژگی‌های فنی سری آلیاژی ST37 را بیان می‌کنیم.
ابعاد ورق سیاه دو میل چیست؟
در قسمت قبلی این مقاله به شکل مختصر بیان کردیم که یکی از عوامل تعیین‌کننده در این محصول، ضخامت آن است که در حدود دو میلی‌متر است؛ گفتنی است که گرید آلیاژی ST37 در ضخامت‌های دیگری هم (تا 100 میلی‌متر) تولید می‌شود ولی ما در این مقاله، صرفاً بر روی مدل‌های 2 میلی‌متری آن متمرکز می‌شویم.
این محصول به دو شکل کلی برش خورده و کلاف به بازار عرضه می‌شود؛ در مدل‌های برش خورده، طول و عرض موردتوجه است و در مدل‌های رول فُرم، عرض این محصول بررسی می‌شود. عرض ورق سیاه دو میل، به طور معمول، باید بین 1 هزار تا 2500 میلی‌متر باشد و طول آن نیز (در نمونه‌های برش خورده) از 2 هزار تا 12 هزار میلی‌متر متغیر است.
کاربردهای ورق سیاه دو میل چیست؟
ورق فولادی دو میل باتوجه‌به اینکه در گرید آلیاژی ST37 تولید می‌شود، کاربردها و موارد مصرف به خصوصی دارد. جالب است بدانید که یکی از برجسته‌ترین کاربردهای این محصول، ساخت قطعات و فراورده‌های فولادی دیگر است؛ مقاطعی مانند انواع پروفیل ساختمانی و فولادی، از جمله مواردی هستند که با استفاده از این محصول تولید می‌شوند. همچنین این محصول پایهٔ ساخت تولیدات نورد سرد نیز قرار می‌گیرد و ازاین‌جهت هم، قابل‌توجه است.
ورق سیاه 2 میل ST37 استحکام و نقطه‌ی تسیم کمتری از گرید ST52 دارد اما به سبب اینکه از نظر انعطاف و جوش‌پذیری، بهتر از آن گرید عمل می‌کند، در پروژه‌های ساختمانی متعددی به کار گرفته می‌شود، چراکه در فرایندهای ساخت‌وساز، انعطاف‌پذیری مولفه‌ی بسیار مهمی است. البته این مسئله را هم نباید نادیده بگیرم که در برخی از پروژه‌های ساختمانی که لزوم استفاده از مقاطع مستحکم‌تر مطرح می‌شود، این محصولات جای خود را به گریدهای ST52 می‌دهند.
ورق سیاه دو میل علاوه بر این‌ها، در موارد زیر نیز به کار می‌رود:
_ تولید انواع لوازم‌خانگی فولادی؛
_ تولید صفحات کاربردی در ستون سازه‌ها؛
_ ساخت انواع مقاطع فولادی مشبک و پانچ؛
_ ساخت بدنهٔ فولادی اتومبیل‌های خاص.
آلیاژ ST37 چیست؟
با در نظر داشتن این مسئله که همه‌ی ویژگی‌های مکانیکی و ترمودینامیک ورق سیاه دو میل به آلیاژ آن بستگی دارد، در این بخش تلاش می‌کنیم تا این گرید را به شکل کامل بررسی کنیم و خواص و ترکیبات آن را برشماریم.
این گرید آلیاژی، با ترکیب کردن عناصر شیمیایی گوناگونی مانند گوگرد و فسفر تولید می‌شود و به دلیل داشتن مقادیری کربن، از جمله آلیاژهای کربنی فولادی به‌حساب می‌آید. جالب است بدانید که بسیاری از محصولات تولیدشده با نورد گرم، با استفاده از این آلیاژ ساخته می‌شوند و این مسئله، نشان‌دهندهٔ میزان کاربرد و استفاده از این گرید فولادی است.
یکی از اساسی‌ترین دلایلی که موجب استفادهٔ زیاد از این گزینه می‌شود، قیمت کم این آلیاژ در مقایسه با سایر فولادهای آلیاژی است؛ توجه داشته باشید که این مسئله، ارتباط مستقیمی با ترکیبات شیمیایی این گرید دارد، چراکه در ساخت ST37، از عناصر گران‌قیمتی مانند نیکل و کروم استفاده نشده و به‌جای آن‌ها، ترکیباتی به کار گرفته شده‌اند که خواصی شبیه به این عناصر شیمیایی دارند.
البته نباید این مسئله را هم از خاطر ببریم که مطمئناً هر ورق نورد سیاه 2 میلی که با این آلیاژ تولید شود، ویژگی‌های مکانیکی پایین‌تری در مقایسه با فولادهای استنلس‌استیل یا سایر محصولات پرآلیاژ خواهد داشت اما نکته اینجاست که در برخی موقعیت‌ها، با نظر به اینکه پیمانکار نیازی به یک محصول خاص ندارد، همین ورق‌ها هم جوابگو هستند و لزومی برای استفاده از گزینه‌های گران‌قیمت مثل استیل‌های ضدزنگ نیست.
فولاد ST37 چه ترکیباتی دارد؟
این آلیاژها بر پایهٔ عنصر فلزی آهن ساخته می‌شود و علاوه بر این، از عناصر شیمیایی دیگری نیز در تولید آن استفاده می‌شود. در ادامه، میزان هرکدام از این عناصر را به همراه کاربرد دقیق آن‌ها بیان خواهیم کرد. توجه داشته باشید مقداری که بیان می‌کنیم متناسب با آن دسته از ورق‌های فولادی ST37 است که با ضخامت 16 میلی‌متر و یا کمتر تولید می‌شوند و لازم است که در صورت نیاز، برای سایر ضخامت‌ها به شکل مجزا محاسبه بشود.
_ حدود 0.17 درصد کربن:
فولادهایی که حدود 0.05 تا 0.25 درصد کربن در خود جای داده‌اند، جزو آلیاژهای کم‌کربن به‌حساب می‌آیند؛ این مقاطع فلزی هزینهٔ تولید کمتری در مقایسه با نمونه‌های کربن بالا دارند و از جهت خواص مکانیکی نیز سختی کمی دارند، به‌راحتی شکل می‌گیرند و خواص جوشکاری آن‌ها زیاد است.
_ حدود 0.05 درصد فسفر:
فسفر عنصری شیمیایی است که به شکل ناخواسته در بسیاری از ترکیب‌های فولادی وجود دارد و جدایش آن گران‌قیمت است و به‌صرفه نیست. افزایش فسفر باعث کاهش چقرمگی فولاد و افزایش تردی و شکنندگی آن است؛ همچنین این عنصر موجب بیشتر شدن سختی (Hardness) فراورده‌های فلزی می‌شود.
_ حدود 0.05 درصد گوگرد:
این عنصر ارتباط مستقیمی با افزایش نقطهٔ تسلیم و مقاومت کششی ورق نورد گرم دارد و افزون بر این، خصوصیت‌های ماشین‌کاری آن را ارتقا می‌دهد؛ همین مسئله باعث می‌شود که از گوگرد در فولادهای خوش‌تراش استفادهٔ زیادی بشود. البته این نکته را هم باید در نظر داشته باشیم که نقطهٔ جوش گوگرد کمتر سایر عناصر فلزی است و این مسئله باعث کاهش پایداری آن در مذاب می‌شود.
آلیاژ ST37 چه ویژگی‌هایی دارد؟
نکتهٔ مهمی که در زمان بررسی ویژگی‌های فراورده‌های فولادی جلب‌توجه می‌کند، ارتباط مستقیم این مزیت‌ها با عناصر شیمیایی موجود در متریال آن‌هاست؛ به بیان دیگر، هرچقدر که از عناصر متنوع‌تری در ساخت یک مقطع فلزی استفاده شود، خواص آن نیز بیشتر و گسترده‌تر خواهد بود. البته ما در بخش قبلی، سه عنصر اساسی موجود در این گرید را بررسی کردیم و تا حدودی آموختیم که هرکدام از این ترکیبات، چه تأثیری در خواص فولادهای تولید خواهد داشت، اما در این قسمت، به شکل دقیق‌تر، خواص ورق سیاه دو میل را که با آلیاژ ST37 تولیدشده، بیان می‌کنیم.
_ نقطهٔ ذوب در حدود 1420 تا 1460 درجهٔ سانتی‌گراد است؛
_ چگالی 7.85 گرم در سانتی‌متر است؛
_ استحکام تسلیم در ضخامت 16 میلی‌گرم یا کمتر، به شکل کمینه 235 مگاپاسکال است؛
_ استحکام کششی در ضخامت 16 میلی‌گرم بین 360 تا 510 مگاپاسکال است؛
_ افزایش طول در ضخامت 16 میلی‌گرم حداقل تا 17 درصد است.
گفتنی است که با افزایش ضخامت ورق سیاه دو میل، برخی از خصوصیات مکانیکی آن مانند نقطهٔ تسلیم و استحکام کششی، کمتر و کمتر می‌شود.
آلیاژ ST37 چه استانداردهایی دارد؟
مواردی که بیان خواهیم کرد، به‌عنوان استانداردهای این گرید پرکاربرد شناخته می‌شوند:
_ استاندارد S235JR؛
_ استاندارد UNI : FE360B؛
_ استاندارد JIS : SS400؛
_ استاندارد ASTM : A283C.
سخن پایانی
ورق سیاه دو میل یک فراوردهٔ فولادی پرکاربرد است که با استفاده از آلیاژ ST37 تولید شده است؛ این ورق فولادی یکی از تولیدات نورد گرم به‌حساب می‌آید و ضخامتی برابر با دو میلی‌متر دارد. گفتنی است که کاربردهای فولاد آلیاژی ST37 باتوجه‌به ویژگی‌های مکانیکی و ترکیبات شیمیایی آن، در پروژه‌های ساختمانی و ساخت انواع فراورده‌های فلزی است.
در بخش پایانی این مقاله، بهتر است که شما را با یک فروشگاه اینترنتی پرتوان و باتجربه آشنا کنیم؛ فروشگاهی که قصد معرفی آن را داریم، علاوه بر اطلاع‌رسانی جدیدترین قیمت آهن‌آلات، ابزارهای کاربردی گوناگونی مانند جدول‌های وزنی را هم در اختیار شما قرار می‌دهد تا فرایند خرید را به بهترین شکل به‌پیش ببرید. برای بررسی سبد فروشگاهی مجموعهٔ فولادسل، بر روی عبارت “قیمت ورق سیاه 2 میل” ضربه بزنید.