ورق گالوانیزه یکی از انواع ورق‌های فولادی است که به‌وسیلهٔ فرایند گالوانیزاسیون و به کمک عنصر روی و قلع ساخته می‌شود؛ این ورق بر خلاف سایر ورق‌های فولادی و آهنی، مقاومت بالایی در برابر مواد خورنده، آب و رطوبت دارد و به‌سادگی فرسوده نمی‌شود. در این مقاله قصد داریم پس از معرفی این محصول، به بیان نکته‌هایی بپردازیم که در زمان خرید این محصول و دریافت قیمت ورق گالوانیزه شما را یاری خواهند کرد.
ورق فولادی گالوانیزه چیست؟
ورق فولادی گالوانیزه (Galvanized Sheet) یک نوع ورق فولادی است مربوط به نورد گرم است که پس از خروج از این نورد، فرایند گالوانیزاسیون بر روی آن انجام می‌شود؛ در فرایند گالوانیزاسیون، دو طرف بدنهٔ ورق فولادی با عنصر روی پوشش‌دهی می‌شود. علت چنین عملیاتی، استفاده از خاصیت مقاومت روی در برابر آب و رطوبت، برای ایمن‌سازی ورق‌های فولادی است. نکته اینجاست که ورق‌های فولادی به‌خودی‌خود مقاومت چندانی در برابر عوامل آسیب‌زای محیطی ندارند و همین مسئله باعث می‌شود که متخصصان از عنصر روی برای افزایش مقاومت این محصولات استفاده کنند.
به سبب اینکه فرایند روی‌اندود کردن ورق‌های فولادی، گالوانیزاسیون (Galvanization) نام دارد، این عنوان بر روی محصولات نهایی روی‌اندود شده هم گذاشته شده است و به همین دلیل است که به ورق‌های فولادی روی‌اندود، ورق گالوانیزه می‌گویند.
فرایند گالوانیزاسیون چگونه انجام می‌شود؟
سال‌هاست که ورق‌های گالوانیزه در میان اهالی صنعت رواج دارند و روش‌های گوناگونی هم برای تولید این ورق‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرند؛ به بیان دیگر، بخشی از روش‌های تولید این محصول قدیمی و برخی دیگر، مدرن و نوآورانه هستند.
پیش از پرداختن به جزئیات مراحل تولید ورق گالوانیزه، لازم است ابتدا کمی دربارهٔ ضخامت عنصر روی که بر ورق فولادی می‌چسبد، صحبت کنیم. گفتنی است که معمولاً میزان روی به کار رفته در ورق‌های فولادی، 100 تا 350 گرم در هر مترمربع می‌باشد. متخصصان بر اساس معیارها و مؤلفه‌های گوناگونی به این مسئله می‌اندیشند که از چه میزان روی برای پوشش‌دهی ورق‌های فولادی استفاده کنند؛ مواردی که در ادامه بیان می‌کنیم، بخشی از عوامل تأثیرگذار هستند.
_ تعداد و میزان عناصر فلزی که در ترکیب ورق فولادی پایه به کار رفته‌اند؛
_ وضعیت سطح ورق فولادی با توجه میزان یکنواختی و صیقلی بودن آن؛
_ میزان مقاومت ورق در برابر حرارت و دمای زیاد.
همهٔ این عوامل دست‌به‌دست هم می‌دهد تا متخصصان مقدار خاصی را برای پوشش‌دهی سطح ورق انتخاب کنند. توجه داشته باشید که علاوه بر ویژگی‌های کلی ورق، عواملی مانند روش گالوانیزاسیون یا میزان قرارگرفتن ورق در استخرهای روی نیز در تعیین ضخامت کلی این محصولات تأثیرگذار هستند.
با همهٔ این اوصاف، دو روش کلی برای گالوانیزاسیون یا پوشش‌دهی ورق‌های فولادی به کار گرفته می‌شود:
_ غوطه‌وری در استخرهای گرم (Hot Dip Galvanization ):
این روش یکی از راهکارهای قدیمی برای روی‌اندود کردن ورق‌های فولادی است و مکانیسم نسبتاً ساده‌ای هم دارد؛ پس از آنکه ورق مراحل آماده‌سازی و اسیدشویی را پشت سر گذاشت، ورق فولادی وارد استخر روی داغ می‌شود و در نهایت، از آن استخر خارج می‌شود. این فرایند باعث می‌شود که عنصر روی به‌سختی بر روی بدنهٔ ورق چسبانده شود و در واقع، به جزئی از ورق فولادی تبدیل شود.
اگر قصد داشته باشیم مطابق با این روش به تولید ورق فولادی گالوانیزه بپردازیم، باید مراحل زیر را پشت سر بگذاریم:
_ زدودن چربی‌های بدنهٔ ورق فولادی؛
_ غوطه‌ورسازی ورق‌ها در محلول‌های شوینده؛
_ اسیدشویی ورق‌های فولادی؛
_ پاشش محلول‌های خاص مانند کلرید آمونیاکی؛
_ غوطه‌ورسازی ورق در استخر روی گرم؛
_ مرحله‌ی خنک‌سازی.
این روش با اینکه بسیار مقرون‌به‌صرفه و اقتصادی است، برای موقعیت‌های پرفشار و نامساعد به کار گرفته نمی‌شود، چراکه عنصر روی در چنین موقعیت‌هایی، مقاومت خود را از دست می‌دهد و در نهایت، ورق دچار پوسیدگی و اکسید آهن می‌شود.
_ الکتروگالوانیزاسیون (Electrogalvanization) :
در این روش، از تجهیزات و دستگاه‌های جدیدی برای تولید این ورق استفاده می‌شود. مکانیسم کلی الکتروگالوانیزاسیون به این شکل است که متخصصان محلول فلز سولفات روی را با استفاده از یک راه‌حل الکتریکی بر روی ورق فولادی قرار می‌دهند. به سبب اینکه از دستگاه‌های جدیدی در این روش استفاده می‌شود، میزان ضخامت لایهٔ روی قابل‌کنترل است و همین مسئله باعث می‌شود که روی به شکل دقیق‌تر و بهتری بر روی سطح ورق قرار بگیرد و کلیت سطح ورق نیز یکدست‌تر بشود؛ مجموع این فرایندها به متخصصان کمک می‌کند که محصولی سبک‌تر را از چرخهٔ تولید خارج کنند.
گفتنی است که روش‌های دیگری هم برای گالوانیزه کردن ورق‌ها وجود دارد که در بعضی از کارخانه‌ها به کار گرفته می‌شود؛ مانند:
_ پوشش سطوح ورق با رنگ‌های غنی‌شده با عنصر فلزی روی؛
_ اسپری عنصر روی به شیوهٔ اسپری گردهای حاوی عنصر روی؛
_ استفاده از گرمایش پودری عنصر روی.
البته این نکته را هم در نظر داشته باشید که پوشش‌دهی ورق‌های فولادی مطابق با دو روش اول، گزینهٔ بهینه‌تری است، چراکه محصول تولیدشده با این دو روش مزیت‌های بیشتری دارد؛ نظیر:
_ ضخامت پوشش روی در این دو روش بیشتر خواهد بود و همین مسئله موجب افزایش طول عمر ورق می‌شود؛
_ پوشش لایهٔ بیرونی (لایهٔ روی) از جهت فیزیکی سخت‌تر می‌شود و همین مسئله احتمال آسیب‌های فیزیکی را به حداقل می‌رساند.
انواع ورق گالوانیزه چیست؟
این مدل از ورق‌های فولادی بر مبنای ابعاد، سایز، نوع ورق، شکل ظاهری و رنگ، به انواع گوناگونی تقسیم می‌شود؛ جالب است بدانید قیمت ورق گالوانیزه مطابق با این مؤلفه‌ها متغیر و در مواردی زیاد یا کم است. در این بخش تلاش می‌کنیم تا انواع این محصول را بر اساس ظاهر بررسی کنیم.
ورق باتوجه‌به اینکه در مدل رنگ‌آمیزی شده یا بدون رنگ تولید می‌شود، به دو دسته بخش‌پذیر است. آن دسته از ورق‌های گالوانیزه که با رنگ‌های اپوکسی تولید می‌شوند، مقاومت بیشتری در برابر عوامل خورندهٔ محیطی دارند و ظاهرشان نیز زیباتر است. آن بخش از ورق‌های گالوانیزه هم که بدون رنگ تولید می‌شوند، ظاهری کلاسیک دارند و در پروژه‌های خاص به کار می‌روند.
علاوه بر این، ظاهر ورق‌های گالوانیزه بر اساس وجود گل یا کریستال نیز در مواردی متفاوت است؛ این محصول باتوجه‌به اینکه از چه میزان ناخالصی برخوردار است و فرایند سردسازی آن به چه شکلی بوده، در برخی موارد با کریستال‌های خاصی که بر روی بدنه شکل می‌گیرند، به مشتری تحویل داده می‌شود. ورق‌های گالوانیزه براین‌اساس، به سه دستهٔ کلی تقسیم می‌شوند:
_ مدل بدون کریستال؛
_ مدل با کریستال کوچک؛
_ مدل با کریستال بزرگ.
گفتنی است که ورق‌های گالوانیزه از جهت عرض حدود 100 تا 125 سانتی‌متری هستند، ضخامت آن‌ها بر اساس صلاحدید متخصصان تعیین می‌شود و طول این محصولات نیز باتوجه‌به شکل ارائه (شیت یا رول) متغیر است.
کاربردهای ورق گالوانیزه چیست؟
در بخش معرفی این ورق، به این مسئله اشاره کردیم که این محصول مقاومت بالایی در برابر اکسید آهن دارد و همین مزیت نیز، کاربردها و موارد استفادهٔ این محصول را تا حدودی مشخص می‌کند؛ به بیان دقیق‌تر، ورق گالوانیزه برای ساخت آن دسته از قطعات فلزی به کار می‌رود که لازم است در برابر آب، رطوبت و اکسیژن مقاوم باشند و به‌سادگی دچار آسیب نشوند.
ورق فولادی گالوانیزه معمولاً در مصارف زیر به کار می‌رود:
_ تولید انواع لوله‌های فولادی؛
_ ساخت پروفیل‌های صنعتی و ساختمانی؛
_ در ساخت لوازم‌خانگی فلزی؛
_ در تولید کانال‌ها و دریچه‌های کولر آبی؛
_ در ساخت انواع مخازن انتقال و نگهداری مایعات؛
_ در صنعت ساخت خودرو؛
_ در ساخت محصولات کشاورزی.
مزایای ورق گالوانیزه چیست؟
ورق فولادی گالوانیزه باتوجه‌به اینکه با عنصر روی پوشش‌دهی شده است، مقاومت بیشتری در برابر اکسید آهن دارد و همین مسئله، یکی از برجسته‌ترین مزیت‌های این محصول به‌حساب می‌آید. البته نباید فراموش کنیم که این محصول علاوه بر این مزیت، ویژگی‌های دیگری هم دارد که لازم است با آن‌ها آشنا شویم. گفتنی است که بررسی مزیت‌های این نوع ورق، تا حدودی قیمت ورق گالوانیزه را توجیه می‌کند، چراکه این ورق در مقایسه با سایر ورق‌های فولادی تا حدودی گران‌تر است.
ماندگاری زیاد
طول عمر ورق‌های گالوانیزه ارتباط مستقیمی با میزان مواجههٔ این محصولات با مواد خورنده و عوامل فرساینده دارد. این ورق‌ها باتوجه‌به اینکه در چه سطحی از آلودگی قرار دارند، بین 20 تا 70 سال عمر می‌کنند؛ بدیهی است که قراردادن ورق‌های گالوانیزه در محیط‌های ایمن، عمر آن‌ها را از هفتاد سال نیز بیشتر می‌کند.
بازرسی ساده
برای صحت‌سنجی بخشی از محصولات فولادی مانند ورق‌های استیل، لازم است که قسمتی از این محصولات به آزمایشگاه بروند تا ترکیبات دقیق آن‌ها مشخص شود؛ این مسئله تا حدودی زمان‌بر است و منجر به پرداخت هزینه‌های خاصی می‌شود. درحالی‌که، برای سنجش مقاومت ورق‌های گالوانیزه لازم نیست که این محصولات به آزمایشگاه بروند و یک بازرسی چشمی از بدنهٔ ورق کفایت می‌کند.
نظافت آسوده
بخشی از ورق‌های گالوانیزه زمانی که از خط تولید خارج می‌شوند، یک عملیات رنگ‌آمیزی را هم پشت سر می‌گذارند؛ همین مسئله باعث می‌شود که این ورق‌ها شکل ظاهری زیبایی پیدا کنند. گفتنی است که اگر این محصولات دچار آلودگی‌های خاصی بشوند، به‌سادگی با یک محلول حاوی آب قلیای تمیز می‌شوند و این نکته نیز، یکی دیگر از ویژگی‌های ورق‌های گالوانیزه است.
قیمت کمتر
در دنیای آهن‌آلات، از روش‌های گوناگونی برای مقاوم‌سازی فولاد در مقابل آب و رطوبت استفاده می‌شود؛ گالوانیزاسیون هم یکی از این روش‌هاست. نکته اینجاست که گالوانیزاسیون یکی از مقرون‌به‌صرفه‌ترین روش‌ها برای ایجاد چنین مقاومتی است، چراکه راهکارهای دیگر، مانند استفاده از ورق‌های استیل، هزینه‌ای به‌مراتب بیشتر خواهند داشت.
سخن پایانی
ورق گالوانیزه یکی از انواع ورق‌های فولادی است که با استفاده از عنصر روی ساخته می‌شود؛ این ورق باتوجه‌به ویژگی‌های خود، مقاومت مطلوبی در برابر اکسید آهن دارد و همین مسئله باعث می‌شود که از آن، در ساخت قطعات فلزی گوناگونی استفاده می‌شود. گفتنی است که ورق گالوانیزه در انواع گوناگونی مانند ورق رنگی تولید می‌شود و برای مصارف خاصی به کار گرفته می‌شود.
در پایان این مقاله، خالی‌ازلطف نیست اگر یکی از فروشندگان پرتوان ورق گالوانیزه را به شما معرفی کنیم؛ فولادسل یک مجموعهٔ معتبر و باتجربه است که سال‌هاست در زمینهٔ فروش این محصول و سایر فراورده‌های فولادی فعال است. برای بررسی به‌روزترین قیمت این دسته از ورق‌های فولادی در وب‌سایت این شرکت، بر روی عبارت “قیمت ورق گالوانیزه” ضربه بزنید.