لوله‌های تست گاز و آب همان‌طور که از نام آنها نیز مشخص است، برای انتقال آب و گاز به کار می‌روند؛ در فرایند تولید این محصولات، از تکنولوژی‌ها و فناوری‌های گوناگونی استفاده می‌شود تا در نهایت، محصولی کاملاً ایمن و بدون خطر به دست مشتری برسد. در ادامه، لازم به ذکر است که بسیاری از کاربران و صنعتگران تصور می‌کنند لوله تست گاز و تست آب یک محصول واحد هستند و صرفاً نام‌های متفاوتی دارند، درحالی‌که این محصولات تفاوتهای زیر و درشت متعددی با یکدیگر دارند.
در ادامهٔ این صفحه می‌توانید علاوه بر مطالعهٔ این مقاله که به تعریف و بیان تفاوت لوله گاز و لوله آب می‌پردازد، می‌توانید لیست آخرین قیمت لوله تست گاز و آب را هم بررسی کنید. شایان توجه است که در صورت نیاز، صرفاً با برقراری یک تماس قادر هستید که سفارش خود را به طور کامل در مجموعهٔ فولادسل ثبت کنید؛ پس از آن، کارشناسان فرایندهای مربوطه را انجام می‌دهند تا در نهایت، مرسوله به‌سرعت به دست شما برسد.
لوله تست آب چیست؟
گروهی از لوله‌های فلزی با به‌کارگیری ورق گالوانیزه ساخته می‌شوند؛ ورق‌های گالوانیزه یک نوع ورق فولادی هستند که با پوششی از جنس عنصر روی مقاوم‌سازی شده‌اند و در نهایت، استحکام بالایی در برابر عوامل خورندهٔ محیطی نظیر رطوبت، آب و اکسیژن دارند. همین مسئله باعث می‌شود که از این لوله‌ها برای انتقال مایعات به‌ویژه آب استفاده شود، چرا که دچار زنگ‌زدگی نمی‌شوند و در شرایط مناسب تا 70 سال ماندگاری دارند.
گفتنی است که این لوله‌ها، یعنی آن‌هایی که از ورق گالوانیزه ساخته شده‌اند و برای انتقال مایعات و آب به کار گرفته می‌شوند، با عنوان لوله تست آب شناخته می‌شوند. این لوله‌ها معمولاً طول عمری در حدود 60 تا 70 سال دارند و در همهٔ شبکه‌های آبرسانی داخل‌شهری نیز دیده می‌شوند اما نکته اینجاست که نمونه‌های بی‌کیفیت آنها، ممکن است عمری بسیار کمتر، یعنی در حدود 30 تا 40 سال داشته باشند.
نحوه تولید لوله های تست آب
یکی از اساسی ترین تفاوت لوله گاز و لوله آب، روش تولید آنها است. تولید لوله‌های تست آب به روش گرم و از ورق‌های سیاه نورد شده صورت می‌گیرد. در این فرآیند، ابتدا رول یا کویل ورق سیاه با دقت باز می‌شود و سپس از بین غلتک‌ها عبور می‌کند. مرحله بعد از این، ورق سیاه باز شده را توسط سه غلتک، شامل غلتک ابتدایی، غلتک میانی و غلتک انتهایی با دقت عبور می‌دهد. آسیاب‌های غلتک ابتدایی و انتهایی از بین سه غلتک به شکل افقی قرار دارند.
یکی از روش‌های معمول تولید لوله‌های تست آب، روش O & U است. در این روش، در مرحله اول، ورق سیاه از بین غلتک‌ها عبور می‌کند و سپس تحت فشار دستگاه پرس تو رفتگی می‌کند و به شکل حرف U تغییر شکل می‌یابد. سپس لبه‌های ورق توسط غلتک‌های پرس به یکدیگر متصل می‌شوند، و در مرحله آخر توسط دستگاه‌های پرس به شکل دایره کامل تبدیل می‌شود. در نهایت، دو لبه ورق توسط دستگاه جوش به وسیله جوشکاری مستقیم به یکدیگر متصل می‌شوند.
علاوه بر این روش‌ها، روش‌های دیگری نیز برای تولید لوله‌های تست آب وجود دارد، از جمله جوشکاری پرتو لیزر، تولید لوله‌های بدون درز و تولید لوله‌های درز مارپیچ. هر یک از این روش‌ها ممکن است بر اساس نیاز و استفاده موردنظر برگزینده شوند.
کاربرد لوله تست آب
لوله‌های درزدار تست آب، با انواع ابعاد و ضخامت‌های مختلف تولید می‌شوند و به دلیل این تنوع، مصارف متعددی دارند. لوله‌هایی که با ضخامت متوسط تولید می‌شوند، عمدتاً برای مصارف کم فشار مثل مصارف خانگی و ساختمانی به کار می‌روند، در حالی که لوله‌های با ضخامت بالاتر مناسب برای مصارف صنعتی و خطوط انتقال آب می‌باشند. این لوله‌ها به عنوان یکی از راهکارهای مهم برای لوله‌کشی آب در ساختمان‌ها، موتورخانه‌ها، و سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی استفاده می‌شوند. علاوه بر این مصارف، لوله‌های تست آب نیز در خطوط برق آبی، خطوط فاضلاب، لوله‌کشی تصفیه‌خانه‌ها، ایستگاه‌های پمپاژ، خطوط گردش نیروگاه‌ها، قنات‌ها، گذرگاه‌های آبی و بسیاری دیگر از مصارف مهم در صنایع مختلف به کار می‌روند.
عناصر شیمیایی
عناصر شیمیایی موجود در هر مقطع فولادی به‌تنهایی بیانگر این مسئله هستند که این محصولات چه کاربردهایی دارند و ویژگی‌های مکانیکی و فنی آنها چگونه است. همین تفاوتهای مواد تشکیل دهنده اصلی ترین تفاوت لوله گاز و لوله آب است. پس بهترین کار برای ایجاد درکی صحیح از مقاطع فولادی، بررسی ترکیبات شیمیایی و عناصر فلزی تشکیل‌دهندهٔ هرکدام است. ما نیز برای آنکه درک بهتری از لوله تست آب و کاربردهای آن پیدا کنیم، در این بخش قصد داریم عناصر مهمی را که در این آلیاژ هستند به همراه درصد هر کدام، بیان کنیم.
- حداکثر 0.20 درصد کربن
- حداکثر 1.20 منگنز
- حداکثر 0.045 درصد فسفر
- حداکثر 0.04 درصد گوگرد
ویژگی‌های مکانیکی
همان‌طور که در بخش قبلی گفتیم، خواص فنی و مکانیکی مقاطع فولادی تابعی از عناصر تشکیل‌دهندهٔ آن‌هاست؛ البته نباید از یاد ببریم که عملیات‌ها حرارتی هر مقطع فولادی هم تاثیر چشمگیر در تثبیت یا افزایش این ویژگی‌های مکانیکی می‌شود. به‌عنوان‌مثال، وجود کربن در آلیاژها فولادی باعث افزایش سختی آنها می‌شود؛ در کنار این ویژگی، ریسک شکنندگی فولاد پرکربن نیز زیاد است، چرا که این عنصر باعث ترد شدن آلیاژهای فولادی هم می‌شود. حالا جالب است بدانید که در برخی موارد، متخصصان با انجام عملیات‌های حرارتی خاصی، تا حدودی از این تردی را جبران می‌کنند.
پیش از بررسی قیمت لوله تست گاز و آب، بهتر است که خواص لوله تست آب را بیان کنیم؛ این ویژگی‌ها به شرح زیر هستند:
- مقاومت کششی 320 تا 460 مگاپاسکال
- استحکام تسلیم 195 مگاپاسکال
- 2 درصد افزایش طول
ابعاد
ابعاد، ضخامت و سایز لوله‌های تست آب یکی دیگر از موضوعات مهم است که باید همه به آنها توجه کنیم؛ اولین دلیل برای بررسی چنین مؤلفه‌ای، این مسئله است که قیمت روز لوله تست گاز و آب بر اساس وزن این محصول تعیین می‌شود و مادامی که ما ابعاد و ضخامت این مقاطع را نداشته باشیم، نمی‌توانیم وزن آنها را محاسبه کنیم. علاوه بر این، برای استفاده از این محصول در پروژه‌های خود نیز نیاز است که یک سایز خاص را انتخاب کنیم و برای چنین موضوعی، باید با ابعاد این محصول، به آن ترتیبی که در کارخانه تولید می‌شود، آشنا شویم.
ابعاد لوله‌های آبرسانی به طور میانگین شامل موارد زیر می‌شود:
- سایز اسمی از 15 تا 150 میلی‌متر
- ضخامت از 2 تا 5 میلی‌متر
- قطر خارجی از 20 تا 166 میلی‌متر
- وزن یک متر لوله از 950 گرم تا 20 کیلوگرم
- وزن یک شاخهٔ شش‌متری از 5 تا 118 کیلوگرم
انواع لوله تست آب
در بخش آغازین معرفی لوله تست آب به این مسئله اشاره کردیم که محصولات مورد بحث ما از جنس ورق‌های فولادی گالوانیزه هستند که با یک درز جوش مستقیم تولید شده‌اند. حالا که آشنایی بیشتری با این محصول پیدا کردیم، لازم است که به این مسئله نیز اشاره کنیم که این لوله‌ها با استفاده از متریال دیگری نیز تولید می‌شوند؛ در ادامه، بخشی از این متریال‌ها را بررسی می‌کنیم.
- سفال:
این دسته از لوله‌ها با کوزه‌های سفالی هم‌جنس هستند. گفتنی است که از اتصالات نر و مادگی و ملات‌های مخصوص برای ایجاد یک مدار و نصب آنها استفاده می‌شود.
- بتن:
لوله‌های بتنی آبرسانی به دو شکل معمولی و با میلگرد (مصلح) به بازار عرضه می‌شوند و طرف‌داران بسیاری هم دارند؛ این دسته از محصولات مانند نمونه‌های قبلی با استفاده از نر و مادگی به یکدیگر متصل می‌شوند.
- پی‌وی‌سی:
پی‌وی‌سی در واقع یک پلی‌وینیل‌کلراید است که پایهٔ ساخت لوله‌های آبرسانی قرار می‌گیرد؛ این گروه از لوله‌های آبرسانی در این ایام کاربرد بسیار فراوانی دارند و با استفاده از انواع چسب، به هم متصل می‌شوند.
لوله تست گاز چیست؟
در بخش قبلی تلاش کردیم تا به معرفی لولهٔ آبرسانی یا تست آب بپردازیم؛ در این بخش قصد داریم پیش از آنکه به سراغ بررسی قیمت روز لوله تست گاز و آب برویم، لولهٔ گاز رسانی را هم به شکل مختصری معرفی کنیم تا با این دسته از لوله‌های کاربردی نیز آشنا شوید و تفاوت آنها را با محصولات قبلی بهتر درک کنید.
لوله تست گاز نیز مانند لوله‌های آبرسانی از جنس ورق‌های فولادی گالوانیزه هستند اما نکته اینجاست که این دسته از محصولات، صرفاً برای انتقال گاز از پالایشگاه‌ها و مراکز استخراج به شهرها و از شهرها به تک‌تک خانه‌ها و ساختمان‌ها هستند. در ساخت این لوله‌ها از فناوری‌های متعددی استفاده می‌شود تا میزان نشتی به حداقل برسد، چرا که هرگونه نشتی باعث بروز خسارت‌های جبران‌ناپذیری به مدار لوله خواهد شد. برای آشنایی کامل با اینکه لوله گازی چیست و چه مشخصات و ویژگی‌هایی دارد می‌توانید مقالات مربوط به این فراورده فولادی را مطالعه کنید.
نحوه تولید لوله های تست گاز
لوله‌های تست گاز، از ورقه‌های فولادی به روش نورد سرد با اندازه‌ها و ضخامت‌های مختلف تولید می‌شوند. این لوله‌ها به منظور انتقال ایمن گازها از جمله گازهای طبیعی تا رزین ها و مایعات شیمیایی استفاده می‌شوند. مراحل تولید این لوله‌ها شامل فرم دادن تسمه‌های فولادی به روش نورد سرد و درزگیری دقیق طراحی شده برای اطمینان از مقاومت لوله در برابر فشار و نشتی گاز می‌باشد. این لوله‌ها بعد از تولید در کارخانه تحت تست و کنترل کیفیت سیستمی (کامپیوتری) در می‌آیند. در این مرحله، لوله‌ها با دقت بررسی می‌شوند و لوله‌هایی که از نظر فنی معیوب بوده و مشکلات ساختاری دارند از خط تولید حذف می‌شوند.
کاربرد لوله تست گاز
لوله‌های سیاه گازی که به نیازهای انتقال گاز در تاسیسات ساختمانی پاسخ می‌دهند، از جمله پرکاربردترین نوع لوله‌ها در بازار می‌باشند. این لوله‌ها به عنوان لوله‌های درزدار تشخیص داده می‌شوند؛ یعنی جلوه تشکیل شده از جوش‌ها و اتصالات. لوله‌های تست گاز نیز در اندازه‌ها و ضخامت‌های مختلف تولید می‌شوند. از اصلی‌ترین موارد کاربرد لوله تست گاز می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- صنعت گاز برای انتقال و توزیع گاز به ساختمان‌ها، خانه‌ها و تاسیسات صنعتی
- قطعه‌سازی
- حفاظ‌سازی
- ساخت و تعمیر سازه‌های فلزی
- انتقال مایعات، نفت، آب
- کاربردهای معدنی
- کشتی‌سازی و ساختمانی
به عبارت دیگر، لوله‌های تست گاز تاسیسات و صنایع مختلف را به شکل مطمئن و قابل اعتماد پشتیبانی می‌کنند.
عناصر شیمیایی
لوله‌های گازرسانی نیز مانند سایر مقاطع فولادی، بر اساس یک استاندارد خاص تولید می‌شوند و در مرحلهٔ آنالیز نیز باید با جزئیات آن استاندارد مطابقت داشته باشند، وگرنه یک لولهٔ نامعتبر و غیر ایمن به‌حساب می‌آیند. استانداردی که در بسیاری از کارخانه‌ها برای لوله‌های تست گاز در نظر گرفته می‌شود، API 5L نام دارد که دارای عناصر شیمیایی خاصی است. گفتنی است که این عناصر شیمیایی باعث بروز خواص مکانیکی و فنی خاصی در لوله‌های گازرسانی می‌شود و به همین منظور، بسیار مهم و تعیین‌کننده است.
ترکیبات شیمیایی موجود در لوله‌های تست گاز به شرح زیر است:
- حداکثر 0.10 درصد کربن
- حداکثر 0.45 درصد سیلیسیم
- حداکثر 1.6 درصد منگنز
- حداکثر 0.02 درصد فسفر
- حداکثر 0.002 درصد گوگرد
- حداکثر 0.1 درصد وانادیم
- حداکثر 0.08 درصد نیوبیوم
- حداکثر 0.06 درصد تیتانیوم
ویژگی‌ها
برای آنکه بتوانیم ویژگی‌های فنی و مکانیکی لوله‌های گازرسانی را به شکل صحیحی درک کنیم، لازم است که در اولین قدم نوع این لوله‌ها را تعیین کنیم و پس از آن، به سراغ بررسی ویژگی‌های هر کدام برویم. گفتنی است که این لوله‌ها از نظر وجود یک درز بر روی بدنه، به دو گروه درزدار و بدون درز تقسیم می‌شوند که از جهت خواص فنی نیز بسیار با هم متفاوت هستند.
برای مثال، لوله‌های بدون درز مقاومت بالایی در برابر سیالات پرفشار دارند و به‌خوبی می‌توانند حجم‌های بالای گاز را منتقل کنند؛ درحالی‌که لوله‌های درزدار در زمان انتقال گازهای پرفشار ممکن است دچار ترک‌خوردگی شوند. جالب است بدانید که این ترک‌خوردگی معمولاً در محل درز لوله‌ها ایجاد می‌شود و منجر به آسیب کلی به لوله و مدار اتصالات خواهد شد.
ابعاد
برای آنکه بتوانیم قیمت لوله گاز را محاسبه کنیم، لازم است که وزن اسمی و واقعی این دسته از لوله‌ها را به شکل دقیق محاسبه کنیم؛ همچنین، برای محاسبهٔ وزن این مقاطع باید به ابعاد و ضخامت‌های این لوله‌ها دسترسی داشته باشیم. در نتیجه، کسب اطلاع از ابعاد لوله‌های گازرسانی از اهمیت زیادی برخوردار است. به همین دلیل، در ادامه به معرفی کلیات ابعادی این لوله‌ها می‌پردازیم.
- سایز یک‌دوم تا 4 اینچ
- سایز اسمی 15 تا 100 میلی‌متر
- ضخامت 2 تا 3.6 میلی‌متر
- قطر خارجی 20 تا 113 میلی‌متر
- وزن در ازای هر یک کیلوگرم از 975 گرم تا 9.75 کیلوگرم
- وزن در ازای هر شاخهٔ 6 متری 5.7 تا 58 کیلوگرم
انواع لوله تست گاز
لوله‌های مختص انتقال گاز باتوجه‌به مؤلفه‌های گوناگونی، در دسته‌بندی‌ها و گروه‌های خاصی تقسیم می‌شوند؛ لازم به ذکر است که این لوله‌ها تماماً از آلیاژهای فولادی ساخته می‌شوند و بر خلاف لوله تست آب، امکان ساخت آنها از سفال یا پی‌وی‌سی وجود ندارد.
لوله‌های تست گاز باتوجه‌به اینکه از شکل‌دهی و جوشکاری ورق‌های گالوانیزه تولید می‌شوند یا شمش‌های فلزی پایهٔ ساخت آنها قرار می‌گیرند، به دو دستهٔ درزدار یا بدون درز تقسیم می‌شوند. در ادامه، به معرفی این دو محصول می‌پردازیم
- لوله درزدار:
این لوله‌ها با جوشکاری دو لبهٔ ورق‌های فولادی گالوانیزه تولید می‌شوند و پس از ساخت نیز، تست‌های گوناگونی مانند تست مخرب و غیرمخرب پشت سر می‌گذارند تا در نهایت، به یک محصول کاملاً ایمن تبدیل شوند. گفتنی است که از این مقاطع عموماً برای مصارف روکار استفاده می‌شود.
- لوله بدون درز:
این گروه از لوله‌ها در فرایندی تولید می‌شوند که به‌طورکلی یک نوع سوراخ‌کاری و نازک‌سازی شمش‌های فولادی است. محصولات این زیرگروه از جهت مقاومت در گروه بالاتری قرار می‌گیرند و برای مصارف جدی‌تر به کار می‌روند. این لوله‌ها در گریدهای گوناگونی ساخته می‌شوند که معمولاً از جهت ترکیبات شیمیایی، مقداری با لوله‌های درزدار متفاوت هستند.
گفتنی است که در زمان دریافت قیمت لوله تست گاز و آب، بهتر است که مدل جوشکاری این لوله‌ها را بررسی کنید، چرا که این مسئله تاثیر زیادی در قیمت آنها دارد.
تفاوت لوله گاز و لوله آب (در فرایند، کاربرد، جنس، استاندارد، مشخصات)
لوله‌های گاز و لوله‌های آب، با توجه به فرایند تولید، کاربردها، جنس ساخت و استانداردها، دارای تفاوتهای چشمگیری هستند. در ابتدا، در خصوص فرایند تولید، لوله‌های گاز عمدتاً از فرآیند نورد گرم برخوردارند که ورق‌های فولادی گرم را به شکل لوله‌ها تبدیل می‌کند. از سوی دیگر، لوله‌های آب اغلب از فرآیند نورد سرد ساخته می‌شوند که در این فرایند ورق‌های فولادی به شکل لوله تغییر می‌یابند. انتخاب و استفاده صحیح از لوله‌های گاز و آب نیازمند درک دقیق از تفاوتهای این دو نوع لوله است و باید با توجه به نیازها و مقررات مرتبط انجام گیرد.
تفاوتهای کاربردی لوله تست آب و تست گاز
در خصوص کاربردها، لوله‌های گاز برای انتقال گازهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند، از جمله گازهای طبیعی و گازهای مایع نظیر پروپان و بوتان. به عبارت دیگر، برای انتقال مواد گازی در صنایع گوناگون به کار می‌روند. از سوی دیگر، لوله‌های آب عمدتاً برای انتقال آب به مصارف متنوع از جمله خانگی، صنعتی و کشاورزی به کار می‌روند.
تفاوت در ساختار لوله‌های تست آب و گاز
جنس ساخت این دو نوع لوله نیز متفاوت است. لوله‌های گاز اغلب از فولاد ضد زنگ یا فولاد کربنی با خصوصیات مقاومتی به خصوص تولید می‌شوند. این مواد جهت مقابله با فشار و شرایط خاص گازها انتخاب می‌شوند. از سوی دیگر، لوله‌های آب معمولاً از فولاد کربنی معمولی یا پوشش‌دار ساخته می‌شوند و نیازی به مقاومت ویژه در برابر گازها ندارند.
استانداردهای لوله تست گاز و لوله تست آب
در زمینه استانداردها و مشخصات نیز تفاوتهای قابل ملاحظه‌ای وجود دارد. لوله‌های گاز باید استانداردهای خاصی را که توسط موسسات مرتبط با صنعت گاز تعیین می‌شود رعایت کنند. این استانداردها عمدتاً شامل استانداردهای ASTM و API هستند. از سوی دیگر، لوله‌های آب باید به استانداردهای خود تطابق داشته باشند، که به استانداردهایی چون AWWA (انجمن آب و فاضلاب آمریکا) و استانداردهای ملی دیگر تعلق دارند.
جمع‌بندی
لوله‌های تست گاز و تست آب از جهات گوناگونی با یکدیگر متفاوت هستند؛ آلیاژ به‌کاررفته در ساخت، روش تولید، استانداردهای مورد توجه واحدهای سازنده، شکل ظاهری و کاربرد، از جمله مهمترین عواملی هستند که میان این دو دسته از مقاطع فولادی تفاوت‌هایی را ایجاد می‌کنند. لوله‌های تست آب در جنس‌های گوناگونی از جمله سفال و پی‌وی‌سی تولید می‌شوند، درحالی‌که لوله‌های تست گاز صرفاً از جنس فولاد هستند.
علاوه بر این، لوله‌های تست گاز باید از استانداردهای متفاوتی عبور کنند تا در نهایت، به یک محصول قابل‌اتکا تبدیل شوند، درحالی‌که لوله‌های آبرسانی با دقت کمتری تولید می‌شوند و در صورت بروز مشکل در آنها، خسارت‌های به‌مراتب کمتری متوجه مدار خواهد شد. در پایان، لازم به ذکر است که برای دریافت قیمت روز لوله تست گاز و آب، ابتدا باید وزن آنها را محاسبه کنید و اطلاعاتی دربارهٔ ابعاد، وزن و آلیاژ آنها به دست آورید.