واقعیت این است که ورق فلزی یکی از مهمترین و پرکاربردترین محصولات فلزی در صنایع مختلف است. از زمان اختراع آهن، ورق‌های فلزی به عنوان ماده اصلی در تولید محصولات متنوع مورد استفاده قرار گرفته‌اند. این ورق‌ها به دلیل کاربردهای متنوع و انعطاف‌پذیری در مختلف صنایع، به طور گسترده‌ای تولید می‌شوند.
در علم متالورژی، آلیاژسازی به ترکیب عناصر مختلف با هم در مقادیر معین اشاره دارد. این ترکیبات فلزات با دیگر عناصر به تولید ورق‌های آلیاژی منجر می‌شود که به عنوان ماده اصلی در تولید انواع محصولات به کار می‌رود. ورق‌های آلیاژی نسبت به ورق‌های غیر آلیاژی دارای مقاومت بیشتری در برابر دماهای بسیار بالا، پایین و شرایط خورنده هستند. به عبارت دیگر، این ورق‌ها می‌توانند در شرایط سخت و متنوع مانند دماهای بالا یا مواد شیمیایی خورنده استفاده شوند.
امروزه، صنایع مختلف از خواص مختلف ورق‌های آلیاژی بهره می‌برند و می‌توانند محصولات خود را برای کاربردهای خاص بهبود دهند. ورق‌های آلیاژی اساسی در تولید بسیاری از محصولات روزمره ما همچون پلاستیک، بنزین، نان، و روغن‌های خوراکی نقش اساسی دارند. این محصولات توسط کارخانه‌ها با استفاده از ورق‌های آلیاژی در دستگاه‌های تولید تولید می‌شوند. در این مقاله، ما به معرفی و بررسی انواع مختلف ورق‌های آلیاژی و کاربردهای آنها خواهیم پرداخت. با مطالعه این مقاله، می‌توانید انواع ورق‌های آلیاژی و ترکیبات مختلف آنها را بیاموزید و نوع مناسبی را برای کاربردهای خاص خود انتخاب کنید.
ورق آلیاژی چیست؟
آلیاژ، اصطلاحی است که برای ترکیب دو عنصر فلزی با یکدیگر به کار گرفته می‌شود و اما ورق آلیاژی نوعی ورق فلزی است که از ترکیب دو یا چند فلز با یکدیگر به وجود آمده باشد. فرآیند آلیاژ، برای افزایش مقاومت و استحکام، یا به طور کلی به منظور تقویت برخی خواص در فلزات انجام می‌شود. از این رو 90 درصد محصولاتی که به طور روزانه با آنها سروکار داریم، فلز خالص نیستند و در واقع آلیاژی از چند فلز هستند.
ورق‌های آلیاژی، بخش عمده‌ای از محصولات ورق فولادی را تشکیل می‌دهند و همانطور که گفته شد در بسیاری از محصولاتی که روزانه از آنها استفاده می‌کنیم، کاربرد دارند. این ورق ها در مرحله ساخت، بر اساس مصارفی که دارند، با آلیاژهای مختلفی ترکیب می‌شوند و به شکل های مختلفی در بازار وجود دارند. البته ورق استیل هم جزو همین دسته محصولات محسوب می‌شود، اگر نمی‌دانید که ورق استیل چیست مقاله مربوط به آن را مطالعه کنید.
در این مطلب از دانش‌نامه فولادسل می‌خواهیم ضمن معرفی انواع ورق آلیاژی، مزیت استفاده از این ورق‌ها را توضیح دهیم. همچنین لیستی از عوامل اثرگذار روی قیمت ورق آلیاژی را در اختیار شما بگذاریم. برای آشنایی بیشتر با این محصول، تا انتهای این مطلب با دانش نامه فولادسل همراه باشید.
اهمیت استفاده از ورق آلیاژی
شاید برایتان سوال باشد که چرا محصولات فلزی به صورت آلیاژی تولید می‌شوند؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم بسیاری از محصولات ساخته شده از فلز که از آنها استفاده می‌کنید، از یک فلز خالص ساخته نشده‌اند. چرا که فلزات خالص نقطه ذوب بالایی دارند و همین موضوع باعث بالا بودن انعطاف پذیری می‌شود. به عبارت دیگر یک فلز خالص بسیار نرم است و شکل‌پذیری بالایی دارد. از این رو فلزات را با چند عنصر دیگر ترکیب می‌کنند تا میزان سختی آنها افزایش پیدا کند.
فلسفه ساخت و تولید ورق‌های آلیاژی نیز همین است که یک فلز به منظور افزایش درجه سختی، استحکام و مقاومت با چند فلز دیگر ترکیب می‌شود تا آلیاژ نهایی از ویژگی‌های مورد نیاز صنایع مختلف برخوردار شود.
در بازار آهن، ورق آلیاژی به صورت‌های رول (کویل یا حلقه) و یا شیت (برش خورده) تولید و عرضه می‌شود. برای تولید این ورق‌ها نیز دو نوع تکنولوژی نورد سرد و نور گرم کاربرد دارند. با استفاده از تکنولوژی نورد سرد میتوان ورق روغنی تولید نمود و تکنولوژی نورد گرم برای تولید ورق سیاه به کار گرفته می‌شود.
معرفی انواع ورق آلیاژی
اشاره کردیم که ورق‌های آلیاژی کاربردهای مختلفی دارند، به همین دلیل برای تولید هر ورق از ترکیبات مختلفی استفاده می‌شود. از این رو گریدهای مختلفی از این محصولات در بازار موجود است که صنایع مختلف بر اساس نیاز خود، گرید مورد نیاز را سفارش می‌دهند.
از مهمترین ورق‌های آلیاژی میتوان به گریدهای مختلف آلیاژ فولاد اشاره کرد. در واقع فولاد به دلیل کاربردهای فراوان، خواص ویژه و قیمت مناسبی که دارد، یکی از بهترین گزینه‌ها در بین انواع ورق آلیاژی است و ورق دریایی و ورق استیل جزو آن هستند. در ادامه برخی از محبوب‌ترین و پرکاربردترین نمونه‌های ورق آلیاژی فولاد را به شما معرفی می‌کنیم.
ورق آلیاژی a516
ورق آلیاژی a516 که در دسته ورق‌های آلیاژی گرم قرار می‌گیرد، دارای گریدهای مختلفی از جمله گرید 55، 60، 56 و 70 است. از مهمترین خواص این ورق میتوان به تحمل دمای بسیار بالا اشاره کرد که دلیل آن قرار گرفتن در دسته ورق آتشخوار است.
گریدهای مختلف ورق a516 به واسطه تفاوت در ترکیبات شیمیایی به کار رفته در آنها، دارای خواص کاملاً متفاوتی هستند. از این رو توصیه می‌شود در هنگام خرید ورق آلیاژی، گواهینامه تولید آن ورق را دریافت و به طور کامل مطالعه نمایید. در گواهینامه تولید هر محصول، انواع گریدهای تولید شده به همراه مواد تشکیل دهنده و خواص شیمیایی و فیزیکی آن ذکر شده است.
شاید برایتان سوال باشد که ورق a516 برای چه کاربردهایی استفاده می‌شود؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم همانطور که اشاره شد این ورق توانایی تحمل دمای بسیار بالا را دارد، از این رو در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی برای ساخت مخازن حرارتی به کار گرفته می‌شود.
ورق آلیاژی a283
این نوع ورق فولادی که در دسته ورق‌های مخزنی قرار دارد، برای مصارف جوشکاری و خم‌کاری استفاده می‌شود. انواع ورق آلیاژی A283 در چهار گرید A، B، C و D تولید و در بازار عرضه می‌شود. از بین این 4 گرید موجود در بازار، در حال حاضر گرید C بیشترین کاربرد و تقاضا را به خود اختصاص داده است.
همانطور که اشاره کردیم، خواص مکانیکی این گریدها با یکدیگر متفاوت است و هریک برای مصارف خاصی خریداری می‌شوند. از این رو لازم است در هنگام خرید ورق a283 گواهینامه معتبری که نشان‌دهنده مشخصات فیزیکی و شیمیایی و نیز کاربردهای این ورق های آلیاژی باشد، از فروشنده دریافت شود.
اگر بخواهیم در مورد کاربردهای ورقa283 توضیح بدهیم، باید بگوییم این ورق آلیاژی به دلیل ویژگی‌های خاصی که دارد یک گزینه ایده‌آل برای ساخت مخازن حمل سوخت و نیز ساخت انواع مخازن پر فشار و کم فشار است.
ورق آلیاژی st52
از دیگر انواع ورق آلیاژی، میتوان به ورق st52 اشاره کرد که ترکیبی از کربن، سیلیکون، منگنز، فسفر و گوگرد را در ساختار خود دارد. این ورق به دلیل مقاومت بالایی که در برابر ضربه و سایش از خود نشان می‌دهد، یکی از بهترین گزینه‌های موجود برای استفاده در صنایع ساختمان سازی، پل سازی، راه‌سازی، شهرسازی، ریل سازی، ساخت و تولید قطعات و ابزار آلات و اتصالات می‌باشد.
ورق آلیاژی CK45
این ورق در دسته ورق‌های آلیاژی ضد سایش قرار می‌گیرد و در مقایسه با سایر ورق‌های آلیاژی از مقاومت کمتری در برابر زنگ خوردگی برخوردار است. از این نوع ورق در ساخت ابزارهایی که به مقاومت بالایی در برابر سایش نیاز ندارند، استفاده می‌شود. از جمله کاربردهای ورق CK45 میتوان به ساخت میکسرهای بتن، میل لنگ‌های صنعتی، شفت‌های تراشکاری و محورهای پمپ اشاره کرد.
در حال حاضر کارخانه های فولاد مبارکه اصفهان، یزد و اسفراین تولید کنندگان اصلی ورق CK45 در داخل کشور هستند. همچنین بخشی از انواع این محصول به صورت وارداتی از کشورهای اکراین، روسیه، کره جنوبی و آلمان خریداری می‌شود. انواع ورق CK45 در بازار دارای ضخامت 3 الی 50 میلی‌متر و عرض 1000 تا 2000 میلی‌متر هستند.
ورق آلیاژی mn4
این ورق در دسته ورق‌های آلیاژی آتشخوار یا همان مخزنی قرار می‌گیرد که دارای خواص منحصر به فردی همچون مقاومت بالا در برابر فشار، دما و بخار آب است. از طرف دیگر به دلیل برخورداری از مقادیر قابل توجهی از عناصر سیلسیوم و منگنز، ویژگی‌هایی مانند مقاومت در برابر پیچش و خمش، تحمل وزن بالا و خاصیت ارتجاعی در آن تقویت شده است.
از جمله کاربردهای ورق mn4 میتوان به کاربردهای گسترده آن در پالایشگاه‌های نفت و گاز و پتروشیمی اشاره کرد. همچنین به دلیل آتشخوار بودن، گزینه مناسبی برای ساخت دیگ‌های بخار، مخازن تحت فشار و لوله‌های انتقال مایعات داغ به حساب می‌آید.
فرایند تولید ورق آلیاژی چیست؟
تولید فولاد آلیاژی یک فرآیند پیچیده و چندمرحله‌ای است. این فرآیند با مرحله مواد اولیه آغاز می‌شود. در این مرحله، مواد اصلی مورد نیاز برای تولید فولاد آلیاژی از معادن سنگ آهن استخراج می‌شوند. این مواد شامل سنگ آهن خام و مواد افزودنی مانند آهک، کک، و سنگ‌های آلیاژی می‌شوند. مرحله بعدی ماشین کاری است، در این مرحله مواد اولیه به قطعات کوچکتر تقسیم می‌شوند و خردایش سنگ آهن و مواد افزودنی آنها را به اندازه‌های مورد نیاز کاهش می‌دهد. سپس غربالگری انجام می‌شود تا ذرات مختلف بر اساس اندازه جدا شوند.
در مرحله عملیات حرارتی، فولاد آلیاژی به عملیات حرارتی تحت مختلفی تحت می‌گذرد. یکی از مهمترین عملیات حرارتی، تفکیک آهن از مواد ناخالص از طریق استفاده از کوره‌های آهن اسفنجی است. در این کوره‌ها، سنگ آهن خام با استفاده از حرارت و فرآیندهای شیمیایی به آهن اسفنجی تبدیل می‌شود. در مرحله شکل دهی، فولاد آلیاژی به شکل‌دهی نهایی خود میرسد. این شکل دهی می‌تواند به وسیله ریخته‌گری، ورق‌گیری، تراشکاری یا فرآیندهای دیگر انجام شود. در این مرحله، ویژگی‌های نهایی محصول تعیین می‌شود و فولاد آلیاژی برای استفاده در صنایع مختلف آماده می‌شود.
کاربردهای ورق آلیاژی
تا به این جای کار با انواع ورق آلیاژی آشنا شدید، اما شاید برایتان سوال باشد که از این محصول برای چه مصارفی استفاده می‌شود؟ به عبارت دیگر این ورق‌ها چه کاربردی دارند؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم آهن یکی از کاربردی‌ترین فلزات در تمام دنیاست.
اما از آن جایی که آهن خالص تحت تاثیر شرایط مختلفی از جمله تغییرات دمایی، مقاومت کافی ندارد، می‌بایست برای استفاده در صنایع مختلف دستخوش تغییراتی شود. به عبارت دیگر برای بهبود استحکام و افزودن برخی خواص ویژه به آهن، عناصری با آهن ترکیب می‌شوند که ورق‌های آلیاژی را پدید می‌آورند.
این ورق‌ها به واسطه مقاومت در برابر تغییرات دمایی بسیار بالا و یا پایین، ضد زنگ بودن، ضد خش بودن و سختی بالا، در مصارفی همچون صنایع خودروسازی، هواپیما سازی، کشتی سازی، صنایع پزشکی و حتی صنایع غذایی کاربردهای گسترده ای دارد.
اگر بخواهیم لیستی از کاربردهای این محصول در اختیار شما قرار دهیم، باید به موارد زیر اشاره کنیم:
- خودروسازی برای تولید بدنه و بخش‌های مختلف خودرو
- ساخت فضاهای پر فشار و کم فشار
- کشتی سازی برای ساخت بخش های مقاوم در برابر آب شور دریا
- صنایع مرتبط با نفت و پتروشیمی و پالایشگاه
- ساخت قطعات، ابزار آلات و اتصالات تاسیساتی
مواردی که به آنها اشاره کردیم تنها برخی از کاربردهای این محصول است. همانطور که قبلاً هم اشاره کردیم، این ورق‌های آلیاژی به دلیل وجود عناصری با درصد خلوص متفاوت، دارای گریدهای مختلفی هستند. به عبارت دیگر هر گرید، برای مصرف در صنعت خاصی مناسب است.
اهمیت استفاده از ورق آلیاژی چیست؟
استفاده از ورق‌های آلیاژی در صنعت‌های مختلف اهمیت بسیار زیادی دارد. این ورق‌ها به دلیل ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاص خود، در بسیاری از بخش‌های صنعت به عنوان ماده اصلی یا ماده اصلی ترکیبی مورد استفاده قرار می‌گیرند. مثلاً در صنعت خودروسازی، ورق‌های آلیاژی به عنوان قطعات بدنه و ساختاری از جمله جعبه داشبورد و پنل‌های درب استفاده می‌شوند. این ورق‌ها به دلیل مقاومت بالا در برابر ضربه و خوردگی، ایمنی و سبکی، بهبود کارایی و کارایی خودروها را تضمین می‌کنند. همچنین، در صنعت هوا و فضا، ورق‌های آلیاژی به عنوان قطعات ساختاری و فضایی برای ماهواره‌ها و وسایل نقلیه فضایی مورد استفاده قرار می‌گیرند. از آنجا که این ورق‌ها می‌توانند در شرایط دما و فشار بسیار متغیری کار کنند، اهمیت بالایی در این صنایع دارند.
همچنین، در صنایع نفت و گاز، ورق‌های آلیاژی به عنوان مواد اصلی برای ساخت لوله‌ها، مخازن، و تجهیزات حفاری مورد استفاده قرار می‌گیرند. این ورق‌ها باید مقاومت بالا در برابر فشار و دماهای بالا داشته باشند تا بتوانند شرایط سخت محیط‌های نفتی و گازی را تحمل کنند. به طور کلی، استفاده از ورق‌های آلیاژی در صنایع مختلف به افزایش کیفیت و عمر مفید محصولات، افزایش ایمنی و کارایی، و همچنین کاهش هزینه‌های نگهداری و تعمیرات منجر می‌شود و این اهمیت بزرگی در تولید صنعتی دارد.
مزایای استفاده از ورق‌های آلیاژی
اشاره کردیم که استفاده از آهن خالص به دلیل عدم مقاومت کافی در برابر تغییرات دمایی و نیز بالا بودن ریسک زنگ زدگی، در بسیاری از صنایع امکان‌پذیر نیست. به همین دلیل با افزودن برخی عناصر از جمله کربن، کروم، نیکل و مواردی از این دست، آلیاژهایی به دست می‌آید که گزینه‌های ایدهآلی برای استفاده در صنایع مختلف هستند. اما مهترین مزایای ورق‌های آلیاژی که آنها را از دیگر ورق‌های موجود در بازار متمایز می‌کند چیست؟
در پاسخ به این سوال باید گفت که ترکیب آهن با عناصری که به آنها اشاره کردیم، ویژگی‌های منحصر به فردی را در ورق آلیاژی به وجود می‌آورد. از جمله این ویژگی‌ها میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- ضد خش بودن و افزایش سختی
- ضد زنگ بودن و عدم خوردگی
- کاهش یافتن نقطه ذوب
- افزایش مقاومت کششی
- قابلیت بازیافت و استفاده مجدد بدون ایجاد خطر برای محیط زیست
- مقاومت بالا در برابر تغییرات دمایی مثبت و منفی
مواردی که به آنها اشاره کردیم، تنها بخشی از مزایای استفاده از این ورق‌ها در صنایع مختلف است. بدون شک وجود مزایای متعدد دیگری باعث استفاده گسترده از این نوع محصولات در صنایع شده است.
کارخانجات تولید ورق آلیاژی در ایران
در ایران کارخانجات مختلفی، ورق آلیاژی با ضخامت و عرض‌های مختلف تولید می‌کنند. اگر بخواهیم معروف‌ترین و معتبرترین کارخانجات تولیدکننده ورق آلیاژی در ایران که در حوزه فولاد، آهن و انواع فولاد آلیاژی فعالیت دارند، را به شما معرفی کنیم، باید به موارد زیر اشاره کنیم:
کارخانه اکسین اهواز
این کارخانه با به روز رسانی تجهیزات، ورق های آلیاژی بسیار با کیفیتی را به بازار عرضه نموده است. ظرفیت تولید این کارخانه به بیش از یک میلیون تن در سال میرسد. انواع ورق آلیاژی با ابعاد و ضخامت های مختلف توسط کارخانه اکسین اهواز به بازار عرضه می‌شود.
کارخانه ورق آلیاژی خرم آباد
کارخانه خرم‌آباد در حوزه تولید انواع ورق‌های آلیاژی با گریدهای مختلف فعالیت دارد. از طرف دیگر محصولات این کارخانه به طور کامل مورد بررسی و کنترل کیفیت قرار گرفته و برای استفاده از صنایع مختلف کاملاً قابل اطمینان است. از این رو کارخانه خرم‌آباد به عنوان تامین‌کننده مواد اولیه بسیاری از صنایع در ایران انتخاب می‌شود.
فولاد مبارکه اصفهان
یکی از تولیدکنندگان شناخته شده ورق آلیاژی a516 در ایران، شرکت فولاد مبارکه اصفهان است. ورق های تولید شده توسط این شرکت از کیفیت بسیار بالایی برخوردارند و همین موضوع باعث محبوبیت این محصولات نزد صنایع مختلف شده است. در حال حاضر فولاد مبارکه تامین کننده ورق آلیاژی و مواد اولیه بیش از 3000 کارخانه در سطح ایران است.
ورق آلیاژی قطعات
ورق آلیاژی با گریدهای مختلف، از جمله تولیدات کارخانه قطعات است. البته اصلی‌ترین محصولی که این کارخانه تولید می‌کند، انواع ورق فولادی با ضخامت های 10 تا 30 میلی‌متر هستند که در صنعت ساختمان‌سازی، کاربردهای گسترده‌ای دارند. این کارخانه همچنین انواع ورق آلیاژی به منظور تامین نیاز صنایع خودروسازی، کشتی سازی، طراحی و تولید تجهیزات صنعتی و دستگاه های غبارگیر صنعتی تولید می‌کند.
همچنین برخی از انواع ورق آلیاژی از کشور کره به ایران وارد می‌شود. شرکت فولادسل به عنوان تامین کننده نیاز صنایع مرتبط با فولاد، محصولات خود را از این کارخانجات تامین می‌کند.
قیمت و خرید ورق آلیاژی
قیمت ورق آلیاژی، تحت تاثیر عوامل مختلفی همچون درجه خلوص، گرید ورق آلیاژ، برند تولید کننده، نوع و ضخامت ورق آلیاژ است. همچنین با توجه به اینکه برخی از انواع ورق در ایران تولید می‌شوند و برخی از آنها وارداتی هستند، نوسانات قیمت دلار می‌تواند به طور مستقیم بر قیمت اثر گذار باشد.
برای خرید کالاهایی مانند ورق آلیاژی بهترین کار، خرید از یک نمایندگی فروش و یا فروشگاه معتبر است. مجموعه فولادسل یکی از برترین تامین‌کنندگان حوزه فولاد است که با عضویت در اتحادیه آهن و فولاد کشور، توانسته است به یکی از قوی‌ترین تامین‌کنندگان عمده آهن و فولاد در بازار ایران تبدیل شود.
در این مجموعه فروش ورق آلیاژی با بهترین قیمت بازار صورت می‌گیرد. با سفارش انواع محصولاتی که در حوزه فولاد و آهن، در بازار عرضه می‌شوند، به مجموعه فولادسل، می‌توانید یک خرید امن را تجربه نمایید!
مزایای خرید از فولادسل
به واسطه سال ها فعالیت در حوزه فولاد و ورق آلیاژی، توانسته ایم رضایت مشتریان بسیاری را جلب نماییم. مشتریان ما مهمترین دلیل انتخاب شرکت فولادسل را موارد زیر دانسته‌اند:
- مشاوره تخصصی رایگان به منظور تشخیص صحیح نیازهای صاحبان صنایع و برای خرید محصول دارای بیشترین مطابقت با نیاز کسب و کار
- فروش اعتباری (LC) به منظور جبران کمبود نقدینگی به عنوان مهمترین مشکل بر سر راه تولیدکنندگان در سال های اخیر
- کنترل کیفیت برای بررسی درجه کیفی محصولات و مطابقت آنها با مشخصات درج شده در گواهی نامه کالا
- گواهی محصول برای نشان دادن اصالت کالا، مشخصات فنی و کاربردهای محصول خریداری شده
- ارائه نمونه محصول به منظور به نمایش گذاشتن درجه کیفی کالاها و اصالت آنها
مواردی که به آنها اشاره کردیم، مهمترین مزایای خرید انواع فولاد آلیاژی از مجموعه فولادسل است. مشتریان گرامی در صورت خرید از این مجموعه از کلیه مزایا بهرمند می‌باشند.
جمع بندی و سخن پایانی
در این مطلب درباره ورق آلیاژی و انواع آن و نیز مزایای استفاده از آن صحبت کردیم. همچنین کاربردهای این ورق ها در صنایع مختلف را برشمردیم. به عوامل تاثیرگذار روی قیمت ورق آلیاژی پرداختیم و در نهایت بهترین مجموعه برای خرید محصولات فولادی و آلیاژی را به شما معرفی کردیم. ضمن معرفی محصولات ورق آلیاژی در فولادسل، مزایای خرید از این مجموعه را برای شما توضیح دادیم. همچنین لیست معتبرترین کارخانجات تولید کننده محصولات مرتبط با آلیاژ فولاد را در اختیار شما قرار دادیم.
امیدواریم خواندن این مطلب، اطلاعات ارزشمندی را پیرامون انواع ورق آلیاژی، کاربردها، قیمت و در نهایت نحوه خرید در اختیار شما قرار داده باشد. در صورت نیاز به دریافت مشاوره رایگان خرید می‌توانید با شماره 02174486 با همکاران ما در ارتباط باشید.