مجتمع فولاد خراسان در سال 1368 در 15 کیلومتری شهر نیشابور تاسیس گردید و در سال 1380 مورد بهره برداری قرار گرفت. هدف از تاسیس این مجتمع بزرگ، تولید 550 هزار تن مقاطع ساختمانی در سال بود.
علاوه بر این شرکت مجتمع فولاد خراسان مجهز به واحد ریخته گری و ذوب نیز می باشد که در سال 1380 و بعد از بهره برداری از بخش نورد، با ظرفیت 630 هزار تن در سال به مرحله اجرایی رسید.
تاریخچه و معرفی مجتمع فولاد خراسان
مجتمع فولاد خراسان به عنوان بزرگ ترین قطب صنعتی شرق کشور، از سال 1380 رسماً وارد باشگاه تولیدکنندگان فولاد کشور شده است.
این شرکت در راستای سیاست اقتصادی مبنی بر خودکفایی صنعتی و رفع وابستگی به محصولات استراتژیک با بهره گیری از پیشرفته ترین تکنولوژی و استاندارهای ملی و بین المللی محصول در زمینه تولید میلگرد، شمش، آهن اسفنجی و بریکت فعالیت می نماید.
در حال حاضر واحد تغلیظ سنگ آهن (کنسانتره سازی) با ظرفیت 2.5 میلیون تن در سال در محل معادن سنگان را در دست اجرا دارد.
این واحد اشتغالی بالغ بر ۵۰۰۰ نفر بهطور مستقیم در خطوط تولید، پشتیبانی، ترابری و برای بیش از این شمار بهطور غیرمستقیم فرصت شغلی ایجاده کردهاست و پس از شرکتهای فولاد مبارکه اصفهان و فولاد خوزستان از شرکتهای مؤثر تولید فولاد بهشمار میرود.
معرفی واحدها و خط تولید مجتمع فولاد خراسان نیشابور
شرکت مجتمع فولاد خراسان از 18 کارخانه و کارگاه کوچک و بزرگ تشکیل شده است که هرکدام نقشی کلیدی در فرایند فولادسازی و تولید فرآوردههای فلزی نهایی این کارخانه دارند. گفتنی است که 5 مورد از این واحدها در نقش نهادهای اصلی و 13 مورد دیگر، جزوی از کارخانههای جانبی بهحساب میآیند. بخشی از مهمترین این واحدها موارد زیر هستند:
۱- واحد گندله سازی مجتمع فولاد خراسان رضوی
– خردایش: هدف از عملیات خردایش، کاهش سایز کنستانتره تا رسیدن به سایز مطلوب است.
– مخلوط سازی: در قسمت مخلوط سازی مواد خرد شده با مواد چسبنده بنتونیت در میکسر مخلوط میشود. این مواد شرایط گندله را به حد مطلوب برای مرحله بعد میرساند.
– گوی سازی در مجتمع فولاد خراسان: بخش گوی سازی در دیسکهایی انجام میشود که باعث میشوند ذرات بر اثر رطوبت به هم بچسبند و به شکل گلوله دربیایند. زمانی که این گلولهها به سایز مناسب میرسند از لبهی دیسک خارج میشوند.
-پخت: گندلهها پس از آنکه توسط تکنولوژی لورگی از هم جدا شدند در کورههای پخت، به ارتفاع ۴۰ سانتی متر حرکت داده میشوند. در نهایت گندله در مراحل کشش، مکش، پیش گرمایش، پخت و خنک کن به دست میآید.
۲- واحد احیا مستقیم کارخانه فولاد خراسان
- قسمت واگن برگردان: برای انتقال گندلهی سنگ آهن قسمت واحد احیا مستقیم، با ظرفیت ۱۸ واگن در ساعت، از طریق یک راه آهن داخلی گندله را وارد میکند و بعد از تخلیه گندله به وسیله نوار نقاله وارد محوطه انباشت و برداشت میشود.
- قسمت احیا مستقیم شمارهی ۱و۲: اکسید آهن یا همان گندله که از مرحله انباشت و برداشت حمل شده است، وارد کورهی احیای مستقیم میشود. سپس به وسیله گاز احیا کننده در دمای ۷۶۰ درجه سانتیگراد اکسیژن خود را از دست داده .
- در این مرحله آهن اسفنجی مجتمع فولاد خراسان تولید میشود.این محصول بعد از سرد شدن به وسیله نوار نقاله به سیلوهایی منتقل میشوند که توان ذخیره سازی آهن اسفنجی معادل ۷۰۰۰تن را دارند.
- واحد بریکت سازی: یکی از قسمتهای فرعی در واحد احیا مستقیم قسمت بریکت سازی سرد میباشد.
۳- واحد ذوب کارخانه فولاد خراسان
آهن اسفنجی که در سیلوهای مجتمع فولاد خراسان ذخیره شده، توسط یک جریان الکتریکی در کورههای قوس الکتریکی که ۱۱۰ تن ظرفیت دارند، ذوب میشود.
در زمانی که آهن اسفنجی در حال تبدیل شدن به مذاب است ،گاز اکسیژن خالص به این مواد مذاب تزریق میشود. این تزریق سبب تصفیه ی مذاب میشود. پاتیل مذاب توسط جرثقیلهای سقفی به ماشین پاتیل گردان حمل می شود تا آماده ریخته گری شود.
- واحد تصفیه ی دود: گرد و غباری که از کورههای قوس الکتریکی به جا میماند، برای زدوده شدن غبار، وارد واحد تصفیه دود میشود. این قسمت باعث جذب کردن گرد و غبار میشود و از پخش این گرد و غبارها در محوطهها و سالن ها جلوگیری به عمل میآورد.
- واحد نورد گرم: شمشهایی که از قسمت ریختهگری خارج میشوند برای تبدیل به محصولات فولادی از ۲۰ قفسه، که به صورت عمودی و افقی نصب شدهاند میگذرند، تا پیش از رسیدن به دمای نورد آماده شوند.
این بخش در مجتمع فولاد خراسان از پیشرفتهترین تکنولوژیهای روز دنیا بهره میبرد. این قسمت دارای خطوط سرد کننده سریع و بستر خنک کننده، خط صافکاری، بستهبندی ،شمارش، توزین و انبار محصولات است.
این بخش قابلیت تولیدی معادل ۵۰۰ هزار تن انواع مقطع سبک ساختمانی مانند، میلگرد ساده و آجدار ،نبشی، ناودانی، تسمهی چهار و شش ضلعی در سال می باشد. این محصولات با گذر از قسمت کنترل کیفی، بسته بندی و آماده توزیع میشوند.
۴- واحدهای خدمات فنی و پشتیبانی مجتمع فولاد خراسان
این واحد از بخش های مختلفی از جمله واحد گاز، واحد تصفیه آب، واحد تولید گاز اکسیژن و هوای فشرده، شبکهی راهآهن داخلی مجتمع ، واحد برق ۴۰۰ کیلو ولت و واحد نگهداری و تعمیرات جرثقیلها تشکیل شده است.
۵- اتوماسیون و ابزار دقیق مجتمع فولاد خراسان
این بخش وظیفه اتوماسیون سازی قسمتهای مختلف از جمله فولادسازی، نورد ،احیا، گندله سازی و غیره را عهده دار است. فعالیت عمده ی این بخش عبارت است از:
- اتوماسیون صنعتی، که وظیفه جمع آوری اطلاعات، کنترل فرآیندهای مختلف تجهیزات و ابزار صنعتی و ایجاد ارتباط بین این قسمتها با افراد را دارد.
- کالیبراسیون، که مسئولیت کالیبره کردن تجهیزات ابزار دقیق و سیستم های توزیع کنترل سطح و غیره را برعهده دارد.
- مخابرات: واحد مخابرات علاوه بر ارتباط شبکهی داخلی و پشتیبانی مرکز سانترال، وظیفهی کنترل دوربینهای مدار بسته و سیستمهای داخلی اینترکام و پیجینگ را نیز بر عهده دارد.
محصولات شرکت مجتمع فولاد خراسان
محصولات شرکت مجتمع فولاد خراسان عبارتند از:
- میلگرد ساده نیشابور
- میلگرد آجدار نیشابور
- شمش فولادی نیشابور
- آهن اسفنجی نیشابور
- نبشی و ناودانی نیشابور
- شش گوش وچهار گوش نیشابور
- تسمه فولاد نیشابور
تجهیزات موجود در کارخانه فولاد خراسان، از جمله محصولات به روز و مدرن در صنعت فولاد محسوب می گردد که از تکنولوژی های روز دنیا بهره می برد. به همین خاطر محصولاتی که در این کارخانه تولید می گردند، توانسته اند از کیفتی مطلوبی برخوردار باشند.
از جمله محصولاتی که در مجتمع فولاد خراسان تولید می شود و به بازار داخلی ایران عرضه می گردد، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
-
میلگرد ساده نیشابور
میلگرد ساده تولیدی توسط این مجتمع فولادی براساس استاندارد ملی به شماره ۳۱۳۲ و با علامت مشخصه س ۲۴۰ و در سایزهای ۱۰ تا ۵۰، با مقاومت کششی ۳۶۰ و تنش تسلیم ۲۴۰ تهیه و تولید می گردد.
-
میلگرد آجدار ن مجتمع فولاد خراسان
میلگرد اجدار مجتمع فولاد خراسان در دو نوع آجدار جناغی و مرکب و در سایزبندی های ۱۰ تا ۳۲ تولید می گردد. میلگرد اجدار این کارخانه از مقاومت کششی ۶۰۰-۵۰۰ و تنش تسلیم ۴۰۰-۳۴۰ برخوردار هستند و همچنین تحت استاندارد ملی ۳۱۳۲ طراحی و تولید می شوند.
-
شمش فولادی نیشابور
شمش یا بیلت تولید شده در این مجتمع فولادی در سایز های ۱۵۰*۱۵۰ و ۱۳۰*۱۳۰ و با طول ۱۲۰۰۰ میلیمتر تولید می گردد. ترکیبات شیمیایی بیلت تولیدی این مجتمع شامل ۳۵/۰-۲۵/۰ کربن، ۳۰/۰-۱۵/۰ سلیسیم، ۸۰/۰- ۵۰/۰ منگنز، بیش از ۰۴۵/۰ فسفر و گوگرد و بیش از ۳۰/۰ مس و کروم و نیکل است.
-
آهن اسفنجی نیشابور
ترکیبات شیمیایی آهن اسفنجی تولیدی مجتمع فولاد خراسان ، دارای بیش از ۸۰/۰ آهن و به طور متوسط به میزان ۸/۱ کربن و ۰۱/۰ گوگرد است که تحت روش های آزمایشی ISIRI 980 برای تست میزان آب، ISIRI 12173-1 و isiri 14242 برای تست آهن و ISIRI 14769 که برای تست کربن و گوگرد انجام می گردد، بررسی می شوند.
-
نبشی و ناودانی نیشابور
انواع نبشی بال مساوی این شرکت در سایزهای ۲۵*۲۵*۳ تا ۶۰*۶۰*۷ تولید می گردد و ناودانی های بال شیب دار تولیدی آن در سایزهای ۳۰*۳۰*۱۵ تا ۶۰*۶۰* ۳۰ تحت استاندارد DIN 1026 تهیه و تولید می شوند.
-
شش گوش وچهار گوش نیشابور
شش گوش های تولیدی مجتمع فولاد خراسان با طول ۱۵ تا ۵/۳۷ میلیمتر و مطابق با استاندارد DIN 1015 و چهار گوش های آن در طول ۱۰ تا ۴۰ میلیمتر مطابق با استاندارد DIN 1014 تهیه و تولید می گردد.
-
تسمه فولاد نیشابور
تسمه های تولیدی مجتمع فولاد خراسان با پهنای ۲۵ تا ۱۰۰ میلیمتر و با استاندارد DIN 1017 تولید می شوند.