ورق ck45 چیست؟ ورقهای فولادی آلیاژی بر اساس عناصر فلزی تشکیلدهنده به دستهها و گروههای گوناگونی تقسیم میشوند؛ ورق آلیاژی CK45 یکی از انواع این ورقهاست که زیرمجموعهی ورقهای ضد سایش فولادی قرار میگیرد.
این محصول با توجه به ترکیبات شیمیایی خود، تفاوتهای محسوسی با دو سری دیگر CK، یعنی CK60 و CK75 دارد و در موقعیتهای خاصی هم به کار گرفته میشود. در این مقاله تلاش میکنیم تا ورق آلیاژی CK45 را از جهات گوناگونی بررسی کنیم و کاربردها، ویژگیها و مزیتهای این محصول را برشماریم.
ورق CK45 چیست؟
پیش از پرداختن به ورق آلیاژی CK45، لازم است که چند کلمهای درباره ورقهای آلیاژی به شکل کلی صحبت کنیم. به آن دسته از ورقهای فلزی که از ترکیب چندین عنصر شیمیایی تولید شدهاند، ورق فولادی آلیاژی میگویند. برجستهترین دلیل برای استفاده از ورقهای آلیاژی، ترکیب کردن خواص گوناگون این عناصر شیمیایی در یک محصول واحد است؛ به عنوان مثال، آهن مزیتهای گوناگونی دارد اما در برابر اکسید آهن چندان مقاوم نیست؛ همین مسئله باعث میشود که متخصصان از عنصر کروم در ترکیب فراوردههای آهنی استفاده کنند تا مقاومت آنها را در مقابل آسیب عوامل خورنده کاهش بدهند.
ورق آلیاژی CK45 یک نوع ورق فولادی آلیاژی است که زیرمجموعهی ورقهای ضد سایش فولادی قرار میگیرد. جالب است بدانید که علاوه بر سری 45، دو ورق CK60 و CK75 نیز زیرمجموعهی ورقهای ضد سایش به حساب میآیند و از نظر خواص و ترکیبات، تاحدودی شبیه به سری CK45 هستند. گفتنی است که این نامگذاری مطابق با استاندارد DIN است و در استانداردهای دیگر، نام این محصول متفاوت است؛ به این شکل:
- در استاندارد EN: C45E؛
- در استاندارد AISI: ورق فولادی 1045.
برجستهترین تفاوت این محصول با سایر ورقهای سری CK، وجود مقادیر متفاوت منگنز و کربن در این سه گرید آلیاژی است. زمانی که درصد کربن در ورقهای آلیاژی افزایش پیدا میکند، آلیاژها سختی (Hardness) بیشتری پیدا میکنند، البته از طرف دیگر، شکننده و ترد میشوند. به دلیل اینکه ورق CK45 کربن کمتری در آلیاژ خود دارد، سختی آن نیز از دو سری دیگر کمتر است، البته در عوض، این ورق در مقابل آسیبهای فیزیکی و فشارهای بیرونی کاملا مقاوم است.
برای آنکه بتوانیم پاسخ بهتری برای پرسش “ورق آلیاژی CK45” چیست ترتیب دهیم، باید علاوه بر بررسی ترکیبات دقیق این محصول، خواص مکانیکی، ترمودینامیکی و فیزیکی آن را هم بررسی کنیم؛ در ادامهی این مقاله، همهی این موارد را بررسی خواهیم کرد.
انواع ورق CK45 چیست؟
ورق CK45 بر مبنای اینکه در چه ضخامت و ابعادی تولید و عرضه میشود، به انواع گوناگونی قابلتقسیم است. این مسئله را هم مدنظر داشته باشید که این ورق مانند سایر محصولات فولادی به دو شکل کلی کلاف و شیت به بازار عرضه میشود ولی معمولا عرضهی شیت فرم این محصول متداولتر است. ما نیز در این مقاله، ابعاد ورق CK45 شیت فرم را به شکل کلی بررسی میکنیم.
- 1 هزار در 2 هزار میلیمتر؛
- 1250 در 2500 میلیمتر؛
- 1500 در 3 هزار میلیمتر؛
- 1 هزار در 6 هزار میلیمتر؛
- 1250 در 6 هزار میلیمتر؛
- 1500 در 6 هزار میلیمتر؛
- 2 هزار در 6 هزار میلیمتر؛
- 2 هزار در 12 هزار میلیمتر.
لازم به ذکر است که ضخامت ورق CK45 در همهی این ابعاد، بین 3 تا 80 میلیمتر است. گفتنی است که انتخاب ضخامت این ورق برای تولید در یکی از ابعاد بالا، کاملا به تصمیم متخصص و کارشناس تولید بستگی دارد. متخصصان بر اساس عوامل گوناگونی مانند محل استفاده از محصول نهایی و سایر مولفهها، یک سایز مناسب برای ضخامت محصول انتخاب میکنند.
خالی از لطف نیست اگر بدانید که این محصول بر اساس کارخانهی تولیدکننده نیز به انواع گوناگونی تقسیم میشود. همچنین لازم به ذکر است که عمدهی تولیدکنندگان این محصول، شرکتهای خارجی هستند و در میان این تولیدکنندهها، کارخانههای روسی و کرهای سهم بیشتری از محصولات بازار را به خود اختصاص دادهاند.
کاربردهای ورق CK45 چیست؟
ورق CK45 باتوجه به اینکه یکی از اعضای اصلی خانوادهی ورقهای سری CK به حساب میآید، همهی ویژگیها و مزیتهای این گروه از ورقهای فولادی را به همراه خود دارد؛ ویژگیهایی مانند مقاومت در برابر سایش و استحکام فیزیکی، جزو برجستهترین مزیتهای ورق CK45 هستند. کاربردهای این نوع ورق مطابق با این مزیتها تعیین میشود؛ به عنوان مثال، در موقعیتهایی که احتمال آسیب فیزیکی ورقهای فولادی زیاد است، از ورقهای ضد سایش و سریهای CK استفاده میشود.
کاربردهای رایج ورق CK45 شامل موارد زیر میشود:
- استفاده از این ورق در ساخت قطعات بخشهای گوناگاون اتومبیلهای سبک و سنگین؛
- کاربرد در ساخت انواع قطعات ماشینآلات صنعتی؛
- استفاده در ساخت تجهیزات کشاورزی و ابزارآلات فنی مانند انواع چکش، چاقو، شفت، بوش، غلتک صنعتی و میللنگ
علاوه بر اینها، خالی از لطف نیست اگر بدانید که در موقعیتهایی که حرارت کلی سیستم زیاد یا کم است، فشار وارده به قطعات بیشتر از حالت معمول است، مواجههی فلزات با مواد خورنده زیاد است و احتمال برخورد اسیدها با سطح فلزات مطرح است، از ورق CK45 یا سایر سریهای این محصول استفاده میشود.
ویژگیهای ورق CK45 چیست؟
حالا که ترکیبات ورق آلیاژی CK45 و کاربردهای آن را به شکل دقیق بررسی کردیم، زمان مناسبی است که به سراغ معرفی ویژگیهای فنی این ورقها برویم. پیش از بیان این جزئیات، لازم است یک مرتبهی دیگر به این مسئله اشاره کنیم که خواص گوناگون ورقهای فولادی، ارتباط مستقیمی با ترکیبات آنها دارد و متخصصان نیز از دو روش کلی، یعنی ترکیبات ورقها و انجام آزمایشهای گوناگون بر روی محصولات فولادی، به خواص کلی آنها پی میبرند.
بررسی خواص ورقهای آلیاژی، علاوه بر ارزش علمی، کاربرد دیگری هم دارد؛ این ورقها زمانی که وارد پروژههای کوچک و بزرگ میشوند، بر مبنای ویژگیها و خواصی که دارند به کار گرفته میشوند؛ پس هر پیمانکار یا تکنسینی باید یک آشنایی مختصر با خواص این محصولات داشته باشد تا به خوبی بتواند از آنها در پروژههای گوناگون صنعتی و ساختمانی استفاده کند.
برای مثال، ورق CK45 با توجه به درصد کربن و کروم، گزینهای مناسب در مقابل آسیبهای فیزیکی است، ولی مقاومت این ورق در برابر عوامل خورندهی محیطی، به هیچ عنوان به پای ورقهای استیل نمیرسد. حالا اگر یک کارشناس از این نکته اطلاعی نداشته باشد، از این ورق در محل نادرستی استفاده میکند و آسیبهای قابلتوجهی به ورق و کل پروژه وارد میکند.
خواص مکانیکی ورق ck45 چیست ؟
خواص مکانیکی نیز بخش دیگری از ویژگیهای فنی این محصول است؛ این خواص به شرح زیر است:
- مقاومت کششی این محصول برابر با 585 مگاپاسکال است؛
- توان بازدهی این محصول برابر با 450 مگاپاسکال است؛
- نسبت پویسون این محصول 29 است؛
- انعطافپذیری این محصول برابر با 200 مگاپاسکال است؛
- سختی این محصول با توجه به میزان کربن برابر با 163 HBS است.
ترکیبات شیمیایی ورق CK45 چیست؟
ورقهای فولادی از جهت ترکیبات شیمیایی، به دو دستهی کلی کمآلیاژ و پرآلیاژ تقسیم میشوند؛ ورقهای کمآلیاژ آن محصولاتی هستند که عناصر شیمیایی کمتری را در خود جای دادهاند و این عناصر بر روی هم رفته، 1 تا 5 درصد از خلوص کلی محصول را به خود اختصاص میدهند. از طرف دیگر، ورقهای پرآلیاژ به آن دسته از ورقهای فولادی گفته میشود که ترکیبات گوناگونی از انواع عناصر شیمیایی دارند و هرکدام از این عناصر، نقش برجستهای در کلیت آلیاژ دارند. گفتنی است که در بعضی موارد، عناصر شیمیایی غیرپایه در ورقهای پرآلیاژ، تا 40 درصد از ترکیبات کلی ورقهای فولادی را تشکیل میدهند.
ورق CK45 یکی از انواع ورقهای ضد سایش است که جزو گزینههای پرآلیاژ به حساب میآید؛ ویژگیهای فیزیکی و مکانیکی این ورق ارتباط مستقیمی با عناصر شیمیاییای که در خود جای داده است دارند. ترکیبات این ورق به شرح زیر است:
- تا 0.40 درصد نیکل؛
- تا 0.10 درصد مولیبدن؛
- تا 0.40 درصد کروم؛
- تا 0.65 منگنز؛
- تا 0.40 درصد سیلیسیم؛
- 46 درصد کربن.
توجه داشته باشید که از دو عنصر شیمیایی وانادیوم و تنگستن درساخت این ورق استفاده نمیشود، پس درصد حضور این دو عنصر در آلیاژ این ورقها صفر است.
ترکیب وزنی عناصر تشکیل دهندهی ورق آلیاژی CK45 – CK45 Steel Plate |
|||||||
سایر شرایط | نیکل | مولیبدن | کروم | منگنز | سیلیسیم | کربن | نام عنصر |
Cr+Mo+Ni | Ni | Mo | Cr | Mn | Si | C | Symbol |
—- | —- | —- | —- | 0.65 | —- | 0.46 | مقدار دقیق
(درصد) |
0.63 | 0.4 | 0.1 | 0.4 | —- | 0.4 | —- | حداکثر
(درصد |
تفاوت فولاد C45 و CK45 چیست ؟
در نام گذاری فولادها بر حسب آنالیز آنها، از حرف C که نماد کربن است در تمام آنها استفاده میشود. حال اگر آنالیز فولاد مقدار فسفر و گوگرد را کمتر از 0.045 نشان دهد، اصطلاحا به آن فولاد”کیفی” گویند و هیچ حرفی بعد از حرف C به کار برده نمیشود. اما وقتی آنالیز مقدار فسفر و گوگرد را کمتر از 0.035 نشان دهد، اصطلاحا به آن فولاد”نجیب” گویند و از حرف K بعد از حرف C استفاده میشود.
بنابراین با توجه به جدول آنالیز آورده شده در بالا، فولاد CK45 به دلیل اینکه مقدار فسفر و گوگرد آن کمتر از 0.035 است از نوع نجیب و فولاد C45 از نوع کیفی است و تنها تفاوت این دو فولاد در همین مورد است.
وزن ورق ck45 چیست ؟
ابعاد (متر) | ضخامت (میلیمتر) | وزن (کیلوگرم) |
2*1 | 0.4 | 6.2 |
0.5 | 7.7 | |
0.6 | 9.2 | |
0.7 | 10.8 | |
0.8 | 12.3 | |
0.9 | 13.9 | |
1 | 15.4 | |
1.25 | 19.3 | |
1.5 | 23.1 | |
1.8 | 27.7 | |
2 | 30.8 | |
2.5*1.25 | 3 | 72.2 |
4 | 96.3 | |
6*1.5 | 5 | 346.5 |
6 | 415.8 | |
8 | 554.4 | |
10 | 693 | |
12 | 831.6 | |
15 | 1039.5 | |
20 | 1386 | |
25 | 1732.5 | |
30 | 2079 | |
35 | 2425.5 | |
40 | 2772 | |
45 | 3118.5 | |
50 | 3465 | |
55 | 3811.5 | |
60 | 4158 | |
65 | 4504.5 | |
70 | 4851 | |
75 | 5197.5 | |
80 | 5544 |
سختی ورق ck45 چیست ؟
ورق CK45 از خانواده ورق های ضد سایش می باشد که با سختی 160 الی 190 برینل طبق استاندارد بین المللی تولید می شود.
تاثیر دمای آنیل بر گرافیتها در فولاد CK45 :
با ثابت نگه داشتن دمای حل سازی و در عوض کاهش دمای مرحله دوم عملیات حرارتی، تعداد گرافیتها افزایش یافته و در مقابل، اندازه آنها کاهش مییابد که این امر میتواند مربوط به فعال شدن مناطق بیشتر و همچنین کاهش ضریب نفوذ کربن به دلیل کاهش دما باشد.
تصاویر زیر به خوبی ارتباط بین دمای آنیل و اندازه و تعداد گرافیتها را نشان میدهند که تصویر سمت راست مربوط به انجام عملیات در دمای 750 درجه سانتیگراد به مدت 7 ساعت و تصویر سمت چپ مربوط به عملیات آنیل در دمای 800 درجه سانتیگراد به مدت 8 ساعت می باشد.