خرسک و شلاکه آهن چیست؟
در زمان تولید هر محصولی و به ویژه فولاد، ضایعاتی به جا می ماند. این ضایعات یک مشکل بزرگ به حساب می آمدند. به همین خاطر آن ها را دوباره ذوب و به خط تولید باز گرداندند. به این ضایعات آهن آلات، قراضه گفته می شود. در واقع قراضه آهن، محصولات فلزی هستند که به خط تولید بازگشتند و قابلیت این را دارند تا به محصولات دیگری تبدیل شوند. در دنیای امروزی شاهد افزایش استفاده از ضایعات هستیم، به همین دلیل قیمت ضایعات آهن اهمیت بسیار بالایی پیدا کرده است.
جالب است بدانید که تمام قراضه ها در درصد کم کربن با هم اشتراک دارند و در دو طبقه دسته بندی می شوند. اول، ضایعاتی که به هر دلیلی از خط تولید خارج شدند و دوم، ضایعاتی که پس از تولید محصول به جای ماندند و دوباره به خط تولید بازگشتند.
درباره خرسک و شلاکه آهن
در زمان تولید هرگونه فلز در آغاز باید سنگ های معدنی استخراج شده را در کوره ذوب کنند و این کار به دو صورت انجام می شود. در یکی مواد ناخالص در سطح بالایی از مواد مذاب قرار گرفته و در دومی مواد خالص در سطح پایینی از مواد مذاب تغییر شکل می دهد. مواد ناخالص در سطح بالا قرار می گیرند چون سبک هستند. به این مواد سرباره گفته می شود.
سرباره پس از استخراج به استخرهای آب منتقل می شود که این موضوع باعث خنک شدن آن و تبدیل به خرسک و شلاکه خواهد شد. تفاوت بین خرسک و شلاکه آهن قابل رویت است.
تفاوت خرسک و شلاکه آهن چیست؟
با یک بار رویت این دو محصول، شما نیز قادر به تشخیص آن ها خواهید بود؛ چرا که تفاوت ظاهری‌شان بسیار زیاد است. به توده‌های بزرگی که در زمان برش زنی باید از طریق دستگاه از هم جدا شوند، خرسک گفته می‌شود که بیشتر در کوره‌های فولادی به وجود می آیند. اما شلاکه‌ها به صورت ورقه‌های نازک و ضخیم موجودند و اغلب در کوره‌های چدن و استیل دیده می‌شوند.
کاربرد خرسک و شلاکه آهن
استفاده در تولید سیمان پرتلند، یکی از مهمترین کاربردهای خرسک و شلاکه آهن، تولید سیمان پرتلند است که باعث افزایش مقاومت ساختمان می شود. از کاربردهای دیگر این زباله ارزشمند اعم اند از:
- استفاده از خرسک در تولید سیمان
- استفاده از شلاکه‌های کوره فولاد در صنایع راه سازی (به عنوان روکشی برای آسفالت.)
- استفاده در کشاورزی
- استفاده در صنایع جوشکاری. (در زمان جوش دادن دو قطعه میلگرد به هم کاربرد دارد که به برآمدگی ایجاد شده گل جوش یا شلاکه می‌گویند.)
قیمت خرسک و شلاکه آهن
علاقه به این قراضه ها به این خاطر است که استفاده دوباره از خرسک و شلاکه آهن برای تولید فلزات کاربرد دارد. همچنین به منظور نوسانات قیمت آهن آلات خرسک و شلاکه آهن، قیمت‌های آنها با هم متفاوت‌اند که البته پارامترهای زیادی برای این تغییرات وجود دارد. همانطور که در این متن متوجه شدیم، خرسک و شلاکه آهن ضایعاتی می باشند، با ارزش که در واقع مواد اولیه تشکیل دهنده آهن هستند که تهیه‌شان بسیار مقرون به صرفه است. قیمت این ضایعات با توجه به پارامترهایی مثل درجه خلوص، درصد پرتی و کوره خریدار متفاوت است.
عوامل موثر بر قیمت خرسک و شلاکه آهن
- درجه خلوص: این تفاوت به خاطر مواد داخل کوره، زمان تخلیه و نوع سرد شدن آن می‌شود. بدیهی است که هر چه میزان ناخالصی کمتر، قیمت بالاتر می‌رود.
- درصد پرتی: هر چقدر درصد کربن پایین‌تر درصد پرتی نیز کاهش می‌یابد.
- کوره خریدار: اندازه کوره خریدار سبب خرد شدن متفاوت این مواد می‌شود که این موضوع در قیمت نهایی تاثیر می‌گذارد.
- فرآیند تولید خرسک و شلاکه آهن
- برای تولید شمش های فولادی به خرسک نیاز است. امروزه شاهد استفاده شمش‌های فولادی و آهنی در کوره‌های قوس هستیم که این موضوع باعث رواج این قراضه ها شده است. جداسازی خرسک پس از تولید، به کمک دستگاه پیکور صورت می گیرد
- و این کار با نوک مته انجام می شود. اما این راهکار برای شلاکه به دلیل ریزتر بودن قطعاتش ممکن نبوده و باید روش دیگری برای این کار انتخاب شود.
- خرسک‌ها در دو شکل ورقه‌ای و کلوخه‌ای به تولید می‌رسند که عرضه آن ها در سه کیفیت است:
- خرسک بال میل شده: در دستگاه آسیاب، تبدیل به قطعات ریزتر
- خرسک چکش خرده: استفاده از دستگاه پیکور
- خرسک تمیز نشده: انتقال به کارخانه به دلیل قطعات بزرگ
عرضه شلاکه در سه کیفیت:
- شلاکه بال میل شده: خلوص بیشتر
- شلاکه تمیز نشده: ارزان‌ترین نوع
- شلاکه چکش خورده: استفاده در صنایع فولادی
جالب است بدانید که در کانادا و آمریکا روش جدیدی ابداع شده که در آن ناخالصی را کاهش داده و بسیار مقرون به صرفه است.
جمع بندی
در این متن ما به بررسی خرسک و شلاکه آهن پرداختیم و در ادامه تفاوت میان آنها را خدمتتان بازگو کردیم. در صورتی که پاسخ خود را در متن نیافتید و یا اگر تجربه مشابهی در این زمینه داشتید، می توانید آن را با ما و دیگر کاربران عزیز در میان بگذارید. ممنون از همراهی شما.