مصالح ساختمانی و مقاطع فولادی که برای ساخت‌وساز مورد استفاده قرار می‌گیرند، تنوع بالایی دارند و هرکدام از آن‌ها در جایگاه خاصی کاربردی هستند. تیرچه یکی از مصالح کاربردی در ساخت‌وساز است که انواع مختلفی دارد. در این مقاله بررسی می‌کنیم تیرچه چیست و انواع آن کدام است.
تعریف تیرچه
تیرچه سازه‌ای است که با استفاده از بتن، آرماتور یا فلز ساخته می‌شود. این سازه به صورت آماده در بازار عرضه می‌شود و در ساخت‌وساز مورد استفاده قرار می‌گیرد. تیرچه به صورت افقی در میان ستون‌ها، تیرها یا دیوارهای باربر کار می‌شود و برای تحمل بارهای استاتیک و غیراستاتیکی کاربرد دارد. بار استاتیکی همان وزن سازه است و بار غیر استاتیک، وزن اثاثیه‌ای است که بعدا وارد ساختمان می‌شود. تیرچه‌ها با استفاده از لنگر یا آویز تیرچه و به صورت سری موازی به دیوارها متصل می‌شوند.
نکته مهمی که باید به آن توجه داشته باشید این است که تیرچه با تیرآهن متفاوت است. افراد مبتدی ممکن است به اشتباه قیمت تیرآهن یا قیمت هاش را به جای تیرچه بررسی کنند یا حتی محصول اشتباهی بخرند!
انواع تیرچه
این سازه‌های پیش‌ساخته انواع مختلفی دارند و از جنس‌های گوناگون تولید می‌شوند. در ادامه توضیح می‌دهیم انواع تیرچه چیست و هرکدام از آن‌ها چه ویژگی‌هایی دارند.
۱. تیرچه بتنی
این سازه با استفاده از آرماتور و بتن تولید می‌شود و به صورت پیش‌ساخته است. ممکن است تیرچه بتنی را با نام تیرچه بلوک هم بشناسید. جان این محصولات را با استفاده از بتن تولید می‌کنند. سپس دو آمارتور در بال پایینی و یک آرماتور در بال بالایی تعبیه می‌شود. بین بال‌های پایینی و بالایی نیز آرماتورها را به صورت زیگزاگ جوش می‌دهند تا مقاومت سازه بیشتر شود. این محصول در دو نوع تیرچه خرپایی و تیرچه از پیش تنیده در بازار موجود است.
۲. تیرچه فلزی یا کرومیت
تمام بخش‌های تیرچه‌های فلزی با استفاده از مقاطع تخت و طویل فولادی ساخته می‌شود. در بال‌های بالایی و پایینی این سازه‌ها، به جای بتن از ورق‌های فولادی استفاده می‌شود. همچنین برای اتصالات بال‌ها نیز ممکن است از میلگرد یا نبشی استفاده شود. بخش زیگزاگی که بین بال‌ها وجود دارد نیز با استفاده از میلگردهای آجدار ساخته می‌شود. مهمترین مزیت تیرچه‌های کرومیت این است که در هنگام نصب نیازی به شمع‌بندی ندارند و به همین خاطر سرعت اجرای آن‌ها بالاتر است.
۳. تیرچه سفالی یا فندوله‌دار
تیرچه سفالی یک قالب سفالی دارد که آرماتورها داخل آن قرار می‌گیرند، سپس داخل قالب با بتن پر می‌شود و سازه ظاهری شبیه به تیرچه بلوک خرپایی پیدا می‌کند. تعداد آرماتورهای به کار رفته در نوع سفالی این محصولات نیز مانند نمونه‌های بتنی است؛ یعنی یک میلگرد در بال بالایی و دو یا سه میلگرد در بال پایینی قرار می‌گیرد. تیرچه‌های سفالی بخاطر اینکه بخشی از جان آن‌ها از سفال تشکیل شده است، سبک‌تر هستند و قیمت پایین‌تری هم دارند. البته مقاومت و کیفیت آن‌ها نسبت به تیرچه بلوک پایین‌تر است و به همین خاطر در بخش‌های فرعی ساختمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
4. تیرچه نیازیت
تیرچه نیازیت بی‌شباهت به تیرچه کرومیت نیست. برای ساخت این محصول از تسمه فولادی، سپری T و میلگرد استفاده می‌شود. این محصول بیشتر در ساخت عرشه و سقف‌های کامپوزیت مورد استفاده قرار می‌گیرد. این محصولات ایستا هستند و از آنجایی که وزن بالاتری دارند و فولاد بیشتری در تولیدشان به کار می‌رود، معمولا قیمت بالاتری هم دارند.
۵. تیرچه صنعتی
تیرچه‌های صنعتی یکی از جدیدترین محصولاتی هستند که در صنعت ساخت‌وساز برای تحمل بار مورد استفاده قرار می‌گیرند. این محصولات کاملا از جنس فلز هستند و به روش جوش نقطه‌ای تولید می‌شوند. محصولاتی چون تیرچه بلوک یا تیرهای کرومیت به روش قوس الکتریکی جوش می‌خورند؛ در این روش احتمال شکست تیرچه بیشتر است. تفاوت دیگر تیرچه‌های صنعتی این است که با استفاده از لولا به یکدیگر متصل می‌شوند.
تیرچه‌های صنعتی هم در ساخت‌وساز مورد استفاده قرار می‌گیرند. این محصولات تنها به این دلیل با نام صنعتی شناخته می‌شوند که روش تولیدشان با سایر تیرچه‌ها تفاوت دارد و روشی صنعتی و مدرن است.
کاربرد تیرچه در ساختمان‌سازی
هرکدام از انواع تیرچه کاربردهای متفاوتی دارند. البته دقت داشته باشید که تیرچه‌ها جزو مصالح ساختمانی هستند و اکثر آن‌ها در صنعت ساخت‌وساز مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- تیرچه‌های بتنی در صنعت ساختمان‌سازی برای تحمل بار مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- تیرچه‌های فلزی در سازه‌های دارای اسکلت فلزی و ساخت سقف کرومیت به کار می‌روند.
- استفاده از تیرچه‌های سفالی در بخش باربر دیوار و تیرهای اصلی ممنوع شده است؛ این محصول در تیرهای فرعی ساختمان کاربرد دارد.
- تیرچه نیازیت بار سازه را تا زمان خشک شدن و گیرایی بتن تحمل می‌کند تا دیگر نیازی به شمع‌بندی سقف نباشد.
- تیرچه‌های صنعتی به عنوان جایگزین مدرن تیرچه‌های قدیمی در ساخت‌وساز مورد استفاده قرار می‌گیرند.
کلام آخر
در این مقاله بررسی کردیم تیرچه چیست، انواع آن کدام است و چه کاربردهایی دارد. تصمیم‌گیری درباره اینکه کدام یک از انواع این سازه‌ها برای پروژه مورد نظر شما مناسب است، به تخصص مهندسان عمران نیاز دارد. پس اگر درباره خرید این محصولات تردید دارید، ابتدا با یک مهندس عمران مشورت داشته باشید و سپس برای خرید محصولات مورد نظرتان اقدام کنید.
مقاله‌ای که خواندید در تیم تحریریه مجموعه فولادسل نوشته شده است. فولادسل عرضه‌کننده انواع ورق فولادی، آرماتور، مفتول فولادی، نبشی و سپری است. بسیاری از تولیدکنندگان تیرچه، محصولات مورد نیازشان را از فولادسل تأمین می‌کنند. برای اطلاعات بیشتر درباره خرید محصولات فولادسل یا استعلام قیمت مقاطع و پروفیل‌های فولادی با شماره ۷۴۴۸۶-۰۲۱ تماس بگیرید.