یکی از مکان‌های زیبا و درآمدزا که خیلی از افراد دوست دارند اقدام به ساخت آن کنند، گلخانه است. اما دقیق نمی‌دانند که چه مقدار بودجه برای هزینه ساخت گلخانه نیاز دارند. باتوجه به اقتصاد حال حاضر در کشور، ساخت گلخانه کمی دشوار بوده، به همین خاطر برای این‌کار وام در نظر گرفته شده است.
عوامل مختلفی در هزینه احداث گلخانه دخیل هستند که خرید زمین، پوشش و تجهیزات مورد نیاز برای گلخانه از اصلی‌ترین آن‌ها محسوب می‌شوند. البته لازم به ذکر است که هزینه هر سازه بسته به نوع، متراژ و کیفیت آن متفاوت است. ما امروز در فولادسل قصد بررسی عوامل مؤثر بر هزینه ساخت گلخانه را داریم. اگر که قصد احداث این سازه یا ورود به این بازار را دارید، با ما همراه باشید.
عوامل مؤثر بر هزینه ساخت گلخانه
راه‌اندازی گلخانه در هر شرایط آب و هوایی، به تجهیزات و سازه‌های گوناگونی نیاز دارد، چرا که هر منطقه ویژگی‌های آب و هوایی مختص خود را دارد که برای پرورش گیاهان و افزایش بهره‌وری گلخانه باید به آن توجه نمود و اقدامات ویژه‌ای را به کار گرفت. این عوامل می‌توانند “هزینه ساخت گلخانه” را تحت تأثیر قرار دهند. موارد زیر جزو عوامل مؤثر بر هزینه ساخت گلخانه هستند:
هزینه‌های زمین و مجوزها
انتخاب مکان مناسب برای ساخت گلخانه تأثیر زیادی بر هزینه‌ها دارد. قیمت زمین بسته به منطقه جغرافیایی، دسترسی به منابع آب، نزدیکی به بازار و خدمات شهری متفاوت است. همچنین، دریافت مجوزهای لازم از نهادهای دولتی و رعایت مقررات زیست‌محیطی و ساختمانی نیز می‌تواند به هزینه‌های اولیه ساخت گلخانه اضافه کند.
مصالح فولادی؛ ستون فقرات سازه گلخانه
مصالح فولادی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین بخش‌های ساختار گلخانه، نقش حیاتی در استحکام و پایداری سازه دارند. کیفیت، نوع و مقدار فولادی که برای ساخت استفاده می‌شود می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر هزینه‌های کل داشته باشد. انتخاب مصالح مقاوم در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی به دلیل شرایط مرطوب داخل گلخانه نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. یکی از عوامل مهم در تعیین هزینه ساخت گلخانه، قیمت لوله گالوانیزه است که برای استحکام سازه و دوام بیشتر بسیار اهمیت دارد.
پوشش‌ها و مواد عایق
نوع پوشش گلخانه (مانند شیشه، پلی‌کربنات یا پلاستیک) و مواد عایقی که استفاده می‌شود، بر اساس شرایط آب و هوایی و نوع گیاهانی که پرورش داده می‌شوند انتخاب می‌شود. این انتخاب‌ها تأثیر مستقیمی بر هزینه‌ها دارند، چرا که هر کدام مزایا و معایب خود را دارند و قیمت‌های متفاوتی دارند. پوشش‌های باکیفیت و مواد عایق مناسب می‌توانند به صرفه‌جویی در مصرف انرژی و حفظ دما و رطوبت کمک کنند.
هزینه تجهیزات
تجهیزات مختلفی مانند سیستم‌های گرمایشی، سرمایشی، تهویه، آبیاری و روشنایی در گلخانه مورد استفاده قرار می‌گیرند. هزینه خرید، نصب و نگهداری این تجهیزات بستگی به نوع، برند و فناوری به‌کاررفته دارد. همچنین، انتخاب تجهیزات مدرن‌تر و با بازدهی بالاتر ممکن است هزینه‌های اولیه بیشتری داشته باشد، اما در درازمدت می‌تواند باعث کاهش هزینه‌های عملیاتی و افزایش بهره‌وری شود.
هزینه‌های ساخت انواع گلخانه
به‌طور خلاصه، در حال حاضر اگر قصد ساخت گلخانه را داشته باشید، باید به ازای هر متر مربع بین 1 تا 3 میلیون تومان بودجه کنار بگذارید. در سال 1403 با افزایش قیمت مصالح و مقاطع فولادی مورد نیاز، هزینه احداث گلخانه را نیز بالا رفته است. البته احداث گلخانه طوری بازدهی دارد که افراد هنوز هم در فکر ساخت آن با هزینه پایین هستند. کم کردن این هزینه‌ها یا حذف برخی مسائل در این زمینه اصلا ممکن نیست و تنها با مدیریت صحیح می‌توانید به راحتی این سازه را احداث کنید. در ادامه به بررسی هزینه‌های ساخت انواع گلخانه‌ها می‌پردازیم تا شما راحت‌تر بتوانید تصمیم بگیرید که قصد احداث کدام نوع را دارید.
هزینه ساخت گلخانه تونلی
یکی از انواع سازه‌های گلخانه‌ای که ساخت آن بسیار راحت است، گلخانه تونلی بوده که بسته به مواد مصرفی به‌کار رفته، هزینه ساخت متغیری دارد. فرآیند همانطور که گفتیم ساخت گلخانه تونلی آسان است و در کمترین زمان ممکن می‌توانید آن را راه‌اندازی کنید. اسم‌های دیگر این گلخانه‌ها استوانه‌ای و کواست بوده که دارای اسکلتی از جنس آهن گالوانیزه، آلومینیوم، پلاستیک و چوب هستند.
عوامل زیادی در هزینه ساخت گلخانه تونلی تاثیر می‌گذارند. این نوع سازه اغلب به شکل تک دهانه اجرا می‌شود. یکی از عوامل مهم در تعیین قیمت گلخانه تونلی، مصالح مورد استفاده در آن است. در کل برای پوشش گلخانه از پلاستیک و پلی کربنات، و برای ستون از فولاد گالوانیزه استفاده می‌کنند که کیفیت این محصولات در نهایی شدن قیمت گلخانه موثر هستند.
هزینه ساخت گلخانه اسپانیایی
هر کجا که گلخانه‌ای با سقف گنبدی شکل نوک تیز دیدید، احتمالا با گلخانه اسپانیایی رو‌به رو هستید. یکی از مزایای این نوع گلخانه‌ها این است که برای مساحت هیچ‌گونه محدودیتی ندارند و در هر ابعادی قابل اجرا هستند.
تجهزیات و مصالح مورد استفاده در این گلخانه‌ها متغیر است و به همین علت هزینه ساخت گلخانه اسپانیایی بین 800 هزار تومان تا دو میلیون تومان برای هر متر مربع متفاوت است.
هزینه ساخت گلخانه شیشه‌ای
گلخانه‌های شیشه‌ای شبیه به دیگر گلخانه‌ها هستند با این فرق که پوشش این سازه با سایر سازه‌ها متفاوت است و همین موضوع باعث ایجاد ویژگی‌های خاص می‌شود. در گلخانه شیشه‌ای از ستون‌های محکمی استفاده می‌کنند تا سازه قادر به تحمل وزن شیشه‌ها باشد و در شرایطی مثل طوفان و سیلاب، خسارت مالی وارد نشود.
در این نوع گلخانه‌ای از شیشه‌هایی با ضخامت‌های متفاوت استفاده می‌کنند که انتخاب آن به دیگر شرایط بستگی دارد. گلخانه شیشه‌ای جزو مقاوم‌ترین و همچنین پرهزینه‌ترین سازه‌ها است که در لیست مقایسه، هزینه ساخت گلخانه شیشه‌ای در صدر فهرست قرار می‌گیرد.
هزینه ساخت گلخانه ایرانی
گلخانه‌های ایرانی با ساختاری فلزی، چوبی با پوشش پلاستیکی یا شیشه‌ای برای ساخت یک محیط مطابق با نیاز گیاهان، اجرا می‌شوند. این سازه‌ها سیستم‌های هوشمند آبیاری، نورپردازی و تهویه دارند که باتوجه به شرایط اقلیمی هر منطقه سایزهای متفاوتی دارند ولی هدف همه آن‌ها ایجاد یک محیط عالی برای کشت گیاهان است. هزینه ساخت گلخانه ایرانی چیزی حدود 570 هزار تومان به ازای هر متر مربع تخمین زده می‌شود.
| ویژگی | گلخانه تونلی | گلخانه اسپانیایی | گلخانه شیشه ای | گلخانه ایرانی |
|---|---|---|---|---|
| ارتفاع | بیشتر | کمتر | کمتر | کمتر |
| شرایط آب و هوایی مناسب | مناطق با شرایط آب و هوایی نسبتاً ملایم | مناطق با شرایط آب و هوایی متغیر | مناطق با شرایط آب و هوایی متغیر | مناطق با شرایط آب و هوایی نسبتاً ملایم |
| قیمت | کمترین | متوسط | بالاترین | نسبتاً کم |
| مقاومت در برابر باد و برف | کم | بیشتر | بسیار بیشتر | بیشتر |
| مناسب برای کشت | محصولاتی که به مراقبت کمی نیاز دارند | محصولات حساس | محصولات حساس | محصولات حساس |
| نصب و راه اندازی | آسان | دشوارتر | دشوارترین | دشوارتر |
| هزینه احداث به ازای هر مترمربع | 500 الی 600 هزار | 800 هزار الی 2 میلیون | 1.5 الی 3.5 میلیون | 3 الی 6 میلیون |
| وزن | سبک | متوسط | سنگین | متوسط |
| کنترل دما و رطوبت | دشوار | آسان تر | آسان ترین | آسان تر |
هزینه‌های ساخت انواع گلخانه براساس متراژ
اولین موضوعی که بی‌شک در هزینه ساخت گلخانه تاثیر می‌گذارد، خرید زمین و متراژ سازه است. اغلب گلخانه‌ها در متراژ 200 و 500 متری به اجرا می‌رسند که قطعا هر چه مساحت گلخانه بیشتر باشد، هزینه بیشتری نیز نیاز دارد. به این دلیل که برای احداث گلخانه بزرگ نیاز به تجهیزات و مصالح بیشتری است. در ادامه هزینه‌های ساخت انواع گلخانه براساس متراژ را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
هزینه ساخت گلخانه کوچک (کمتر از 200 متر مربع)
در گلخانه‌های کوچک که معمولا متراژ آن‌ها کمتر از 200 متر مربع است، گل‌های کوچک و تزئینی کاشت و پرورش داده می‌شود. امری طبیعی است که باتوجه به ابعاد کوچک‌تر این گلخانه نسبت به سایر سازه‌ها، هزینه ساخت کمتری را هم به همراه داشته باشد.
در کل یک گلخانه کوچک بدون در نظر داشتن ارتفاع، به دیواری 60 متری نیاز دارد. اگر قصد پرورش گیاهان خاصی دارید ، به سقف مرتفع نیازی نیست و هزینه دیوارکشی، بسته به نوع دیوار متغیر است. برای مثال هزینه دیوار شیشه‌ای باتوجه به مزایایی که دارد بیشتر است.
هزینه ساخت گلخانه متوسط (200 تا 500 متر مربع)
قطعا هزینه ساخت گلخانه 500 متری از 200 متری آن بیشتر است چرا که تجهیزات و مصالح بیشتری در آن به‌کار می‌‌رود. برای ساخت گلخانه متوسط باید حداقل 90 متر دیوارکشی صورت گیرد و ارتفاع سقف بیشتر باشد.
هزینه لوله‌کشی و آبیاری گلخانه متوسط بسته به کیفیت لوله چیزی حدود 4 تا 8 میلیون تومان است و سیستم گرمایشی آن، حدود 50 میلیون تمام می‌شود. یا برای مثال اگر در گلخانه سقف سایبان به کار ببرید هزینه‌ی 15 تا 20 میلیونی به همراه دارد. در گلخانه متوسط بر خلاف نوع کوچک آن، چون بزرگتر است، حتما باید نور پردازی صحیح و دستگاه‌های پیشرفته به‌کار روند.
هزینه ساخت گلخانه بزرگ (بیش از 500 متر مربع)
گلخانه‌های بیشتر از 500 متر مربع در دسته‌ی گلخانه‌های بزرگ قرار می‌گیرند که فعالیت‌های کشاورزی به‌شکل گسترده در آن‌ها صورت می‌گیرد. به همین خاطر ارتفاع دیوارکشی این گلخانه باید حداقل 150 متر باشد.
در این نوع گلخانه‌ها باید سیستم آبرسانی پیشرفته به‌کار برد که بیش از 110 میلیون تومان می‌شود و پنجره‌هایی که برای تهویه اعمال می‌شوند، بیش از 100 مییلون تومان بودجه نیاز دارند. همچنین سیستم مه‌پاش برای زمین 1000 حدود 80 میلیون تومان تمام می‌شود.
نکته حائز اهمیت این است که درسته گلخانه‌های بزرگ نیاز به هزینه بیشتری دارد، اما به‌خاطر داشته باشید که سوددهی و تولید محصولات همه بودجه صرف شده را جبران می‌کند.
راهنمای انتخاب مصالح و تجهیزات برای ساخت گلخانه
انتخاب مصالح و تجهیزات مناسب برای ساخت گلخانه از اهمیت زیادی برخوردار است. این تصمیمات نه تنها بر دوام و کارایی گلخانه موثر است، بلکه به‌طور مستقیم بر رشد و توسعه گیاهان نیز تاثیر می‌گذارد. در ادامه، ما به بررسی انواع مختلف مصالح و تجهیزات مورد نیاز برای ساخت یک گلخانه کارآمد می‌پردازیم.
انتخاب مصالح برای ساختار گلخانه
انتخاب مصالح مناسب برای گلخانه، به شرایط محیطی، نوع گیاهان و بودجه مورد نظر بستگی دارد. برخی از مواد رایج برای این منظور عبارتند از:
- فولاد گالوانیزه:
فولاد گالوانیزه به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی، یکی از پرطرفدارترین مواد برای ساخت گلخانه است. این ماده به‌ویژه در مناطقی که رطوبت بالا یا بارش زیاد است، کاربرد دارد. فولاد گالوانیزه استحکام ساختاری بالایی را ارائه می‌دهد و می‌تواند وزن قابل توجهی از برف یا بادهای شدید را تحمل کند. همچنین، این ماده به دلیل قیمت مناسب و دوام طولانی، انتخابی اقتصادی به شمار می‌آید. برای بهره‌وری بیشتر و اطمینان از کیفیت ساخت گلخانه، خرید لوله گالوانیزه سپنتا به دلیل کیفیت و دوام بالای آن، انتخابی هوشمندانه خواهد بود. - آلومینیوم:
آلومینیوم یکی دیگر از مصالح محبوب برای ساخت گلخانه‌هاست. این ماده سبک وزن است و در عین حال مقاومت بالایی در برابر خوردگی دارد، که آن را برای استفاده در محیط‌های مرطوب و دارای نمک مناسب می‌سازد. به دلیل سبکی و سهولت در نصب، آلومینیوم به ویژه در گلخانه‌های خانگی و پروژه‌های کوچک ترجیح داده می‌شود. همچنین، آلومینیوم نیازی به رنگ‌آمیزی و نگهداری مداوم ندارد، که باعث صرفه‌جویی در هزینه‌های بلندمدت می‌شود.
پوشش‌های گلخانه
پوشش گلخانه یکی از مهم‌ترین عوامل در حفظ دما، رطوبت، و نور مناسب برای رشد گیاهان است. نوع پوشش مورد استفاده به شرایط آب و هوایی و نیازهای خاص گیاهان بستگی دارد:
- پلی‌کربنات:
پلی‌کربنات ماده‌ای سبک، مقاوم و دارای خواص عایق حرارتی خوب است. این ماده به خوبی نور را از خود عبور می‌دهد و به همین دلیل برای پوشش گلخانه‌هایی که نیاز به نور طبیعی زیادی دارند، بسیار مناسب است. پلی‌کربنات همچنین دارای مقاومت بالایی در برابر ضربه است و می‌تواند در برابر شرایط جوی سخت، مانند تگرگ یا بادهای شدید، مقاومت کند. این ویژگی‌ها باعث می‌شود پلی‌کربنات گزینه‌ای ایده‌آل برای پوشش گلخانه‌های مناطق سردسیر باشد. - شیشه:
شیشه به دلیل شفافیت بالا و قابلیت عبور نور طبیعی، انتخابی کلاسیک برای پوشش گلخانه‌هاست. شیشه به گیاهان امکان دریافت نور کافی و رشد سالم را می‌دهد. از سوی دیگر، شیشه دوام بالایی دارد و در برابر خراش و آسیب‌های سطحی مقاومت می‌کند. با این حال، وزن بالا و شکنندگی آن می‌تواند چالش‌هایی در نصب و نگهداری ایجاد کند. همچنین، در صورت شکستن، تعویض شیشه‌ها ممکن است هزینه‌بر باشد. - پلاستیک پلی‌اتیلن:
پلاستیک پلی‌اتیلن یک گزینه اقتصادی و سبک برای پوشش گلخانه‌هاست. این ماده به راحتی نصب می‌شود و می‌تواند نور کافی را به داخل گلخانه منتقل کند. اما یکی از معایب اصلی پلاستیک پلی‌اتیلن این است که به مرور زمان در معرض تابش خورشید و عوامل جوی کیفیت خود را از دست می‌دهد و نیاز به تعویض دارد. این ماده معمولاً برای گلخانه‌های موقت یا فصلی مناسب است.
سیستم‌های تهویه و گرمایش گلخانه
تهویه و گرمایش صحیح در گلخانه برای حفظ دما و رطوبت مناسب و جلوگیری از تجمع رطوبت اضافی و قارچ‌ها ضروری است:
- فن‌های تهویه:
فن‌های تهویه به ایجاد جریان هوای مناسب در داخل گلخانه کمک می‌کنند و نقش مهمی در تنظیم دما و رطوبت دارند. با استفاده از فن‌های تهویه، می‌توان هوای گرم و مرطوب داخل گلخانه را به بیرون هدایت کرد و هوای تازه و خنک‌تر را وارد گلخانه کرد. این امر به خصوص در ماه‌های گرم تابستان که دمای گلخانه به سرعت افزایش می‌یابد، اهمیت دارد. استفاده از فن‌های تهویه به بهبود شرایط رشد گیاهان و جلوگیری از بروز بیماری‌ها کمک می‌کند. - سیستم‌های گرمایش تابشی:
سیستم‌های گرمایش تابشی از فناوری‌های کارآمد برای گرم کردن گلخانه‌ها در فصول سرد سال محسوب می‌شوند. این سیستم‌ها به طور مستقیم گرما را به گیاهان و سطح زمین منتقل می‌کنند، که باعث حفظ دمای مناسب برای رشد گیاهان می‌شود. گرمایش تابشی همچنین می‌تواند به کاهش هزینه‌های انرژی کمک کند، زیرا به جای گرم کردن هوا، مستقیماً به هدف مورد نظر گرما می‌دهد.
سیستم‌های آبیاری گلخانه
انتخاب سیستم آبیاری مناسب در گلخانه برای اطمینان از تأمین آب کافی برای گیاهان و کاهش هدررفت آب اهمیت دارد:
سیستم‌های آبیاری گلخانه‌ای شامل روش‌های مختلفی مانند آبیاری قطره‌ای، مه‌پاش، و اسپری هستند که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. آبیاری قطره‌ای به دلیل کاهش هدررفت آب و ارائه آب به طور مستقیم به ریشه گیاه، یکی از روش‌های کارآمد است. سیستم‌های مه‌پاش و اسپری برای محیط‌های گرم و خشک که نیاز به افزایش رطوبت دارند، مناسب هستند. انتخاب سیستم مناسب به نوع گیاهان، شرایط محیطی و بودجه بستگی دارد.
استفاده از تکنولوژی‌های هوشمند و سیستم‌های کنترل خودکار
فناوری‌های هوشمند و سیستم‌های کنترل خودکار می‌توانند بهره‌وری و کارایی گلخانه را به طور قابل توجهی افزایش دهند:
استفاده از سیستم‌های هوشمند و خودکار در گلخانه‌ها به بهبود مدیریت شرایط محیطی کمک می‌کند. این سیستم‌ها قادر به تنظیم خودکار دما، رطوبت، نور و آبیاری بر اساس نیازهای گیاهان و شرایط محیطی هستند. به عنوان مثال، حسگرهای دما و رطوبت می‌توانند با اتصال به سیستم‌های تهویه و گرمایش، به طور خودکار شرایط ایده‌آل را برای رشد گیاهان فراهم کنند. این فناوری‌ها همچنین به کاهش هزینه‌ها و صرفه‌جویی در منابع کمک می‌کنند و به کشاورزان اجازه می‌دهند تا با دقت بیشتری گلخانه خود را مدیریت کنند.
شرایط دریافت وام از وزارت کشاورزی برای احداث گلخانه
برای دریافت تسهیلات گلخانه هم لازم است که اعتبار بین بانکی مالک زمین، مشخص شود. این اعتبارسنجی از مواردی مثل نداشتن بدهی به بانک، کارت پایان خدمت و حق آبه تشکیل می‌شود. اگر که اعتبار بین بانکی مالک تایید شود، باتوجه به مبلغ وام درخواستی شما، روند به جریان می‌افتد.
برای وام‌های بالاتر از 10 میلیارد تومان نیاز است که درخواست توسط کارگروه ملی و وزارت‌خانه مورد بررسی قرار گیرد. بعد از تاییدیه نهایی، وام با 14.5 درصد کارمزد به مالک تحویل داده می‌شود. البته لازم به‌ذکر است که واریز وام پس از ساخت 20 درصد پروژه انجام می‌شود.
جمع‌بندی هزینه ساخت گلخانه
امروز به‌طور جامع به بررسی هزینه‌های مرتبط با ساخت انواع گلخانه‌ها پرداخته‌ایم. ابتدا انواع مختلف گلخانه‌ها و هزینه‌های مربوط به ساخت آن‌ها، شامل سازه، پوشش، سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی، نورپردازی و آبیاری را بررسی کردیم تا بتوانید برآورد دقیقی از هزینه‌های مورد نیاز داشته باشید.
علاوه بر این، ما شرایط مختلف وام‌های بانکی و تسهیلات مالی را که برای ساخت گلخانه قابل استفاده هستند، توضیح دادیم. امیدواریم که شما با داشتن اطلاعات کافی، بهترین تصمیم را برای ساخت گلخانه و سرمایه‌گذاری بگیرید و از تسهیلات مالی مناسب استفاده کنید.