ورق اسید شویی چیست ؟ در دنیای آهن‌آلات، دو روش کلی برای تولید ورق‌های فلزی وجود دارد که با نام‌های نورد گرم و نورد سرد شناخته می‌شوند. محصولات نورد گرم به سبب اینکه در دماهای بالا قرار می‌گیرند و فرایندهای پس از حرارت‌دهی آنها عموماً طولانی است، دچار آلودگی‌های سطحی متعددی می‌شوند. همین مسئله باعث می‌شود که در پایان خط تولید، اسیدشویی هم بشوند و در نهایت، با نام ورق اسیدشویی نامیده بشوند.
در ادامهٔ این صفحه، علاوه بر دریافت پاسخی مناسب برای سؤال “ورق اسید شویی چیست “، می‌توانید لیست قیمت ورق اسیدشویی فولادمبارکه یا سایر شرکت‌های تولیدکننده را هم بررسی کنید و در نهایت، برای خرید هر مورد اقدام کنید.
ورق اسید شویی چیست؟
ورق‌های سیاه که با استفاده از فرایند نورد گرم تولید می‌شوند، باید فرازوفرودهای متفاوتی را پشت سر بگذارند تا در نهایت، به یک محصول نهایی تبدیل بشوند؛ بخشی از این پروسه، گرمادهی بیش از 900 درجهٔ سانتی‌گراد است، بخش دیگر آن عبور از غلتک‌های گوناگون و قسمت‌های بعدی هم مربوط به خنک‌سازی و سایر مراحل این عملیات هستند.
همهٔ این مراحل بر روی‌هم، باعث بروز آلودگی‌های کوچک و بزرگی بر روی بدنهٔ ورق‌های سیاه می‌شوند؛ گردوغبار، روغن، زنگ‌های حاصل از نورد و سطح پوسته‌پوسته از جمله شایع‌ترین این آلودگی‌هاست که بر روی بدنهٔ همهٔ محصولات نورد گرم دیده می‌شود. با این حساب، متخصصان برای آنکه بتوانند یک محصول نهایی بدون آلودگی و چشم‌نواز از خط تولید خارج کنند، باید به راه‌حلی برای زدود این آلودگی‌ها بیندیشند.
یکی از برجسته‌ترین راه‌حل‌ها برای برطرف‌کردن چنین مشکلی، استفاده از فرایندی با عنوان اسیدشویی (Pickling) است؛ در طی این عملیات، ورق‌های سیاه وارد استخری از اسیدکلریدریک می‌شوند تا آلودگی‌های سطحی آنها به شکل کامل از بین برود و در پایان، یک ورق یکدست و بدون هیچ‌گونه ناهمواری در سطح، به دست مشتریان برسد یا به سمت نورد سرد برود. لازم به ذکر است که به محصولاتی که از این فرایند خارج می‌شوند، اصطلاحاً “ورق اسیدشویی” می‌گویند.
ویژگی‌های ورق اسید شویی چیست ؟
در بخش قبلی تلاش کردیم که به‌طورکلی این محصول و روش تولید آن را بیان کنیم؛ باتوجه‌به توضیحات بخش قبلی می‌توانیم بگوییم که ورق اسیدشویی شده بدنه‌ای درخشان، بدون هیچ‌گونه گردوغبار، پوسته و روغن دارد و از نظر ظاهری بسیار چشم‌نواز است؛ همچنین زنگ‌زدگی‌ها و اکسیدهای سطح این ورق به شکل کامل از بین رفته است و همین مسئله باعث تولید یک محصول قابل‌اتکا و مقاوم شده است.
علاوه بر این‌ها، ورق اسیدشویی شده از نظر سطح عاری از هرگونه ناهمواری است و همین مسئله باعث می‌شود که این ورق به گزینه‌ای مناسب برای استفاده در نورد سرد تبدیل شود، چراکه میزان اصطکاک غلتک‌های آن نورد با بدنهٔ ورق را به حداقل می‌رساند؛ این مزیت یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های این دسته از ورق‌هاست که بسیار موردتوجه متخصصان قرار گرفته است.
مواد اولیه و عناصر شیمیایی ورق اسید شویی چیست
برای آنکه بتوانیم پاسخی بهتر به پرسش “ورق اسید شویی چیست” به دست دهیم، لازم است که اشارهٔ مختصری هم به متریال به‌کاررفته برای تولید این محصول داشته باشیم؛ در ادامه، بعد از معرفی این آلیاژها، بیان خواهیم کرد که از چه ترکیبات شیمیایی‌ای در هرکدام از این آلیاژها استفاده می‌شود.
- ST22؛
- USR2؛
- RRST23؛
- ST24.
از عناصر شیمیایی زیر به میزان متفاوت در هرکدام از این آلیاژها استفاده می‌شود . در ادامه به بیان اینکه عناصر شیمیایی ورق اسید شویی چیست پاسخ می دهیم.
- کربن
- منگنز
- فسفر
- گوگرد
- نیتروژن. (فقط در دو آلیاژ ST22 و USR23)
شایان توجه است که توجه به عناصر شیمیایی موجود در ورق اسیدشویی شده اطلاعات دقیقی دربارهٔ قابلیت‌های ماشین‌کاری، خواص جوش‌پذیری، قابلیت انعطاف‌پذیری، مقاومت کششی، تنش تسلیم و سایر مؤلفه‌های فنی و مکانیکی این محصول به ما می‌دهد.
روش تولید ورق اسید شویی چیست
با توجه به اهمیت فرایند اسید شویی ورق های نورد گرم در این مرحله به بررسی صفر تا صد فرآیند تولید ورق‌های اسید شویی می پردازیم.
بارگیری ورق
در ابتدا ورق ها بر روی حمل کننده ورق بارگیری می گردد. این حمل کننده معمولا یک یا چند رول ورق را بارگیری نموده و به ابتدای خط تولید ورق اسید شویی منتقل می کنند.
حذف پوسته‌ها و ناهمواری‌های بزرگ
در این مرحله از فرآیند اسید شویی ورق‌های فولادی ، آنها را از حالت رول خارج کرده و به حالت تخت درمی‌آورند. برای انجام این کار، یک سر ورق‌ها با استفاده از تجهیزات مخصوص کشیده شده تا ورق کاملاً به حالت تخت درآید.
لبه گیری ورق
پس از عبور ورق از غلتک های صاف کننده و موج گیر، قسمت لبه گیری ورق که اصولا هیدرولیک هستند انجام می گیرد. این عمل در مواردی انجام می شود که ورق پس از صاف شدن و عبور از غلتک ها دارای لبه شده و یکنواختی ورق از بین رفته باشد. لبه ها بریده شده و ورق کاملا در ابعاد نهایی قرار می گیرد.
اتصال ورق ها به یکدیگر
برای اینکه ورق‌ها به سمت خط اسید شویی بروند، آنها را به هم متصل می‌کنند. این اتصال در زمانی بسیار کوتاه برای هر دو ورق متوالی با استفاده از تجهیزات پیشرفته انجام می‌گیرد.
برای این کار از جوش دادن انتهای یک ورق به ابتدای ورق دیگر استفاده می‌شود. بعد از جوش هم دستگاه‌های برش برآمدگی‌های حاصل از جوشکاری را به‌سرعت پاک می‌کنند. بنابراین، ورق‌ها به‌صورت پیوسته به سمت خط اسید شویی حرکت خواهند کرد.
از بین بردن ناهمواری ها
بعدازاین که ورق‌های فولادی به هم متصل شدند، یک‌بار دیگر باید در میان غلتک‌ها عبور کنند. البته این بار هم فشار اعمالی بر روی ورق‌ها بیشتر است و هم تعداد بیشتری غلتک وجود دارد.
در این مرحله آن دسته از پوسته‌ها و ناهمواری‌هایی که در مرحله اول از روی سطح ورق رفع نشده‌اند، برداشته خواهند شد.
ورود به وان اسید شویی
این مرحله مهمترین مرحله از فرآیند تولید ورق اسید شویی است. پس‌ازاین که پوسته‌های ریز این ورق‌ها از هم جدا شدند، باید وارد وان اسید شویی شوند. این وان به‌طورمعمول از چند مخزن تشکیل می‌شود که پشت سر هم قرارگرفته‌اند. این مخازن از اسید مورداستفاده در فرآیند که به‌طورمعمول هیدروکلریک اسید است، در غلظت مناسب پرشده‌اند.
وان اسید شویی مهمترین مرحله خط اسید شویی
مرکز خط اسید شویی را وان‌های اسید تشکیل می‌دهند که از چهار مخزن پشت سر هم تشکیل شده است. این مخازن حاوی اسید هیدروکلریک با غلظتی بین 2 تا 10 درصد هستند و در دمایی بین 82 تا 93 درجه سانتی‌گراد نگهداری می‌شوند. به‌منظور جلوگیری از حمله اسید به فولادِ زیرِ پوسته (فلز پایه)، بازدارنده‌های شیمیایی را به این ترکیب اسیدی اضافه می‌کنند.
ورق فولادی، بخش وان اسیدی را با سرعت 164.5 متر بر دقیقه پشت سر می‌گذارد و سپس با افشانه‌های آب شسته شده و با هوا خشک می‌شود و در نهایت ورق اسید شویی تمیز با رنگی نقره‌ای و مات به دست می‌آید.
در دو سر ورودی و خروجی مخازن اسید از آکومولاتور استفاده می‌شود تا اسید شویی فولاد در وان های اسیدی بدون وقفه ادامه یابد و هم زمان با ورود کلاف‌ها روی خط اسید شویی و برداشتن آنها از روی خط، ورق‌ها با سرعت ثابت شسته شوند.
این امر هم برای حفظ بهره برداری، و هم برای جلوگیری از لکه دار شدن ورق‌ها، که ممکن است هنگام توقف بین وان های اسید و خشک کننده هوا رخ دهد، ضروری است.
بعدازاین که ورق‌های اسید شویی از وان اسید خارج می‌شوند، با استفاده از افشانه آب، شسته شده و به‌وسیله هوا خشک می‌شوند. اکنون ورق‌های فولادی به سطحی صاف و رنگ مات و نقره‌ای دست پیداکرده‌اند.
برش ورق اسید شویی
بعد از خروج ورق‌ها از وان اسید ، برای یکسان‌سازی عرضی این ورق‌ها، لبه‌های اضافی از دو طرف آنها برش داده می‌شود. در ادامه با استفاده از تجهیزات مناسب که از اشعه ایکس استفاده می‌کنند، بررسی‌ها در مورد یکنواختی و کیفیت اسید شویی در قسمت‌های گوناگون ورق انجام می‌گیرد؛ در صورت تأیید ورق‌های اسید شویی، وارد مرحله بعدی خواهند شد.
روغن‌کاری و رول کردن ورق‌های اسید شویی
این مرحله درواقع مرحله آخر فرآیند تولید ورق اسید شویی است. برای اینکه این ورق‌ها را در برابر زنگ‌زدگی محافظت کنند، آنها را روغن‌کاری می‌کنند. در مرحله آخر نسبت به روغن‌کاری این ورق‌ها اقدام می‌شود. این کار با استفاده از بارهای الکتریکی انجام می‌گیرد تا فرآیند جذب روغن به‌سرعت انجام شود. در ادامه، محل‌های جوش ورق‌ها با استفاده از قیچی‌های هیدرولیکی برش داده شد و ورق‌ها به‌صورت رول درمی‌آیند.
کلاف مجدد
پس از اعمال روغن بر روی سطح ورق، دستگاه کلاف ورق را مجددا به صورت رول ورق بسته بندی می نماید.
اکنون فرآیند اسید شویی ورق‌ها تمام‌شده و می‌توان آنها را برای مصارف مربوطه یا جهت انجام فرآیند نورد سرد، به مراحل بعدی انتقال داد. روغن‌کاری انواع گریدهای ورق اسید شویی در مرحله آخر می‌تواند تا حدود شش ماه از آنها به‌خوبی در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی محافظت کند.
چرا ورق‌ها با اسید شستشو می‌شوند؟
اگر در دنیای آهن‌آلات دستی داشته باشید، احتمالاً می‌دانید که بیشترین میزان تولید فولاد مربوط به ورق‌های نورد گرم است و این دسته از مقاطع در بسیاری از بخش‌های صنعتی به کار گرفته می‌شوند؛ مشکل اساسی این دسته از محصولات، یک عیب ریشه‌ای در زمان تولید است که باعث زنگ‌زدگی سطح ورق می‌شود. بروز چنین زنگ‌هایی ورق نورد گرم را دچار مشکلات گوناگونی می‌کند و امکان استفاده از آن در بسیاری از صنایع دیگر مانند خطوط تولید نورد سرد را با مشکل مواجهه می‌کند.
علاوه بر این‌ها، آلودگی‌های این ورق‌ها باعث به‌وجودآمدن دردسرهای گوناگونی می‌شوند و در نهایت، ظاهر این محصول را مات و کدر می‌کنند؛ همهٔ این عوامل بر روی‌هم‌رفته باعث می‌شوند که دستکم بخشی از تولیدات نورد گرم به ورق اسید شور شده تبدیل بشوند تا برای مصارف خاص مانند نورد سرد قابل‌استفاده باشند.
انواع ورق اسید شویی چیست
حال که با مراحل تولید ورق اسیدشویی آشنا شدید در این مرحله به معرفی انواع ورق اسیدشویی می پردازیم:
ورق اسیدشویی بر اساس استاندارد DIN 1614 به چهار گرید دسته بندی می شود:
- ورق اسید شویی RRStW23
- ورق اسید شویی StW22
- ورق اسید شویی USt23
- ورق اسید شویی StW24
این دسته از ورق های اسیدشویی بیشتر در تولید محصولات فولادی غیرآلیاژی استفاده می شوند که با استفاده از قالب گیری و کشش سرد تولید می گردند.
بنا بر استاندارد BS EN 10111 ورق های اسید شویی به چهار گرید تقسیم می گردند:
- ورق اسید شویی DD11
- ورق اسید شویی DD12
- ورق اسید شویی DD13
- ورق اسید شویی DD14
کاربرد ورق اسید شویی چیست؟
ورق اسیدشویی از ورق گرم تولید می شود پس نتیجه می گیریم امکان استفاده این نوع ورق در هر محصولی که از ورق سیاه تولید می شود نیز وجود دارد. همچنین به دلیل اینکه ورق اسید شویی قابلیت های بیشتری نسبت به ورق سیاه دارد و حتی امکان استفاده از این محصول در برخی از محصولات فولادی که با ورق روغنی تولید می شود نیز وجود دارد.
نکته مهم در مورداستفاده از این ورق‌ها قیمت پایین‌تر آنها نسبت به ورق‌های روغنی است. این ویژگی‌ها باعث ایجاد کاربردهای فراوانی برای ورق اسید شویی شده است. تعدادی از مهمترین کاربردهای این ورق‌ها عبارت‌اند از: در ادامه به سوال کاربرد ورق اسید شویی چیست پاسخ خواهیم داد.
- ورق اسیدشویی ماده اولیه مورد نیاز برای بسیاری از انواع ورق‌های فلزی است.
- تولید محصولات گالوانیزه
- شکل‌دهی سرد و کشش عمیق سیلندر گاز
- صنایع لوله‌سازی مانند صنابع تولید لوله‌های انتقال آب، نفت و گاز
- صنایع اتوموبیل‌سازی
- تولید مخازن تحت فشار و مخازن مایعات و گازها
- صنایع ساختمان‌سازی برای تولید لوله و پروفیل
خرید ورق اسید شویی
قیمت انواع ورق های اسیدشویی بستگی مستقیم به ابعاد و ضخامت آن دارد. ناگفته نماند در تمام محصولات فولادی دسته ای از عوامل خارجی مانند تغییرات قیمت مواد اولیه ، نوسانات نرخ ارز ، کرایه حمل و نقل ، کارخانه تولید کننده و … نیز بر قیمت نهایی ورق اسیدشویی اثر می گذارد.
پس از استعلام قیمت ورق اسیدشویی توسط مشتری، کارشناسان فروش فولادسل ، قیمت و مشخصات محصول، شرایط پرداخت، زمان بارگیری و تحویل محصول را در قالب پيش فاكتور به اطلاع شما می‌رسانند.
جمع‌بندی
ورق اسیدشویی شده یکی از انواع محصولات تولیدشده در نورد گرم است که پس از خروج از این خط تولید، وارد فرایند دیگری می‌شود؛ در این فرایند، ورق‌ها و مقاطع فلزی داخل استخرهای سرشار از اسید قرار می‌گیرند تا لایه‌های سطحی خود را (آلودگی‌های سطحی مانند غبار، روغن و اکسید) از دست بدهند و در نهایت، به یک محصول درخشان و یکدست تبدیل بشوند. شایان توجه است که نمونه‌های گوناگونی از این محصول در بازار موجود است، مانند ورق اسیدشویی اصفهان یا کارخانه‌های دیگر که تفاوت‌های جزئی‌ای هم با یکدیگر دارند.