لوله چیست؟ لوله فولادی استوانه ی بلند می باشد که سطح مقطع آن دایره، توخالی بوده و از فولاد تولید شده است. این محصول دارای کاربرد های گسترده ای می باشد و تنها نمی توان موارد استفاده آن را به مایعات و سیالات ختم نمود. بلکه در فاصله های کوتاه می توان با کاربری منتقل نمودن مواد جامد از آن بهره برد. به منظور شکل دهی شیوه هیدروفرمینگ لوله را بکار می برند.
به هر اندازه که دارای ضخامت بیشتر و در کنار آن کیفیت بالاتری باشد می توان با خیال خاطر و در مدت زمان کمتری حجم بسیاری از مواد را انتقال نمود. اگر بابت هزینه ی آن نگرانی دارید بایستی مطرح کنیم که امکان جبران آن وجود دارد. این لوله ها در جنس های متعددی از قبیل بتنی، آلومینیوم، پی وی سی و فولادی و… تولید می گردد.
لوله‌های فولادی در انواع مختلفی تولید می‌شوند و در صنایع مختلف به خصوص در سیستم لوله کشی صنعتی بسیار پرکاربرد هستند؛ این لوله‌ها در شکل‌ها، سایزها، ضخامت‌ها و جنس‌های مختلفی تولید و روانه بازار می‌شوند. در ادامه مقاله به بررسی پاسخ لوله چیست؟ پرداخته شده است.
انواع لوله چیست؟
برای پاسخ به لوله چیست؟ باید ابتدا انواع لوله را بررسی نماییم. لوله های فولادی با توجه به کاربرد شان در دسته های متعددی جای می گیرد. هر کدام از آنها با دقت به قابلیت و ویژگی های آن کاربرد های گوناگونی در صنایع دارند. در ادامه رایج ترین نوع آن ها را مطرح خواهیم نمود.
لوله مانیسمان
لوله مانیسمان که در اصطلاح بازاری به مانسمان معروف است، نوعی لوله بدون درز (Seamless) می باشد. عمده کاربرد لوله مانیسمان در صنایع حساس می باشد. مواد اولیه برای ساخت لوله مانیسمان، به شکل شمش می باشد که از طریق حرارت، کشش، غلتک، عبور از زره و همچنین روش های گریز از مرکز به محصول نهایی تبدیل می شود. شیوه های خاصی که برای تولید لوله مانیسمان به کار گرفته می شود، سبب می شود قیمت لوله مانیسمان از دیگر لوله های موجود در بازار گران تر باشد.
لوله اسپیرال
لوله اسپیرال به لوله های فولادی نورد گرم و مارپیچی گفته می شود که در اندازه های ۸ تا ۱۲۰ اینچ تولید می شود. در فرآیند تولید لوله اسپیرال، نوار فولادی به شکلی نورد می شود که با مرکز لوله در یک زاویه باشد. برای استحکام بیشتر در برابر فشار وارد شده به دیواره لوله اسپیرال، نوع جوش اهمیت بسیار زیادی دارد. پس مهم ترین بخش تولید لوله های اسپیرال، جوش جداره لوله می باشد. مزایای لوله اسپیرال عبارت است از: مقاومت در برابر شکست و ترک لوله، قابلیت شکل پذیری، عدم نیاز به تجهیزات سنگین برای تولید، عدم وجود محدودیت در طول لوله فولادی و غیره.
لوله تست آب
لوله تست آب از پرکاربردترین لوله های درزدار با PH خنثی به منظور انتقال آب و مایعات می باشد. لوله گالوانیزه تست آب با فرآیند شکل دهی سرد از ورق سیاه تولید می گردد. درز جوش آن مورد تست قرار میگیرد و پس از تایید از طریق روش گالوانیزاسیون گرم پوشش دهی می شود. قیمت لوله گالوانیزه تست با دالیااینچ بالا می تواند تاثیر بسزایی در هزینه های نهایی داشته باشد.
لوله جدار چاهی
لوله جدار چاه یکی دیگر از انواع لوله های فولادی موجود در بازار است که در صنعت ساخت و ساز کاربرد گسترده ای دارد. لوله جدار چاه در ابعاد و ضخامت های مختلفی تولید و در بازار عرضه می شود. محصولات بدون شیار و محصولات شیاردار مشبک از انواع لوله های جدارچاه می باشند که از لحاظ ظاهری با هم تفاوت هایی دارند.
لوله داربستی
داربست های ساختمانی سازه هایی فلزی هستند که برای دسترسی به جاهای سخت ساختمان در زمان ساخت و ساز استفاده می شود. داربست ها از لوله های ۶-۳ متری از جنس فلز ساخته می شوند. این لوله ها که به نام لوله داربست شناخته می شوند در دو نوع سبک و سنگین و برای شرایط وزنی مختلف تولید شده اند. سایز استاندارد این محصول دارای قطر خارجی ۴۸٫۳ میلی متر و ضخامت دیواره ۳٫۲ میلی متر و طول ۶ متر می باشد. داربست از متصل شدن لوله های داربستی تولید می شود.
لوله درزدار
همان طور که می دانید این محصول در طی فرآیند تولید به گونه ای ساخته می شود که دارای نقطه جوش و درز باشد. این لوله ها از ورق فولادی تشکیل شده اند و به دو روش جوش کاری زیر پودری (SAW) و جوش کاری مقاومت الکتریکی (ERW) تولید می شوند. لوله های درز دار در زبان انگلیسی به Welded pipe معروف است. در ادامه به بررسی کامل انواع استانداردهای موجود برای این لوله ها خواهیم پرداخت.
لوله درزدار صنعتی
لوله چیست؟ لوله فولادی درزدار یا درزجوش، نوعی لوله است که با خم‌کردن چند ورق فولادی با جنس و ضخامت های مختلف و جوش دادن آن ساخته می شود. روش های متفاوتی برای جوش دادن این لوله ها وجود دارد که بر مقاومت و کیفیت آن تاثیرگذار است.
روش هایی نظیر جوشکاری با مقاومت الکتریکی، جوشکاری با فیوژن الکتریکی، جوشکاری با فرکانس بالا و جوشکاری مارپیچی که باعث می شود لوله انتقال مواد و سیالات حساس به درستی و با نشت کمتری به بیرون انجام پذیرد.
مهم ترین کاربرد لوله‌های جوش انتقال مواد و سیالاتی نظیر آب، نفت و مواد پتروشیمی در صنعت است. همچین از این لوله ها در تاسیسات ساختمان، لوله‌کشی، تولید سازه‌های فلزی، ساخت پروفیل های قوطی و تولید مصنوعات دیگر نیز استفاده می شود.
لوله گالوانیزه
لوله گالوانیزه، لوله ای است که در برابر خوردگی و فرسایش مقاومت و استحکام بالایی دارد. طول لوله گالوانیزه، تقریبا ۶ متر است. لوله گالوانیزه شامل اتصالاتی مانند کمربند، قفل و برشن است و به وسیله دنده پیچ ها به هم متصل می شود و با مواد آب بندی می شود. انواع لوله گالوانیزه عبارت است از: لوله گالوانیزه فولادی و لوله گالوانیزه آهنی.
لوله استنلس استیل
لوله استنلس استیل یکی از انواع لوله های فولادی است که مقاومت بالایی در برابر مواد خورنده دارد. از لوله استنلس استیل در بسیاری از بخش های صنعت مورد استفاده قرار می گیرد. از این لوله برای انتقال سیالات و مواد خورنده استفاده می شود. علاوه بر این، از دیگر کاربردهای لوله استنلس استیل می توان به صنعت مواد غذایی اشاره کرد. در این صنعت برای انتقال مواد خوراکی بدون تغییر رنگ و بو از لوله استنلس استیل استفاده می شود.
کاربرد لوله چیست؟
کاربرد لوله چیست؟ لوله های فولادی در ساخت لوله های زیر بسیار پرکاربرد هستند:
- لوله های فولادی انتقال آب
- لوله فاضلاب
- لوله های مشبک جدار چاه (لوله های کور)
- لوله های تاسیسات ساختمانی
- لوله های پتروشیمی
- لوله داربست فلزی
- لوله های انتقال نفت و گاز
در ادامه به پر کاربردترین استفاده لوله چیست؟ میپردازیم. لوله های فولادی متداول ترین نوع لوله مورد استفاده در سیستم های آب رسانی هستند. این مقاطع همچنین در ایجاد خطوط لوله های گاز طبیعی و سیستم فاضلاب مورد استفاده قرار می گیرند.
استحکام بالا و مقاومت شدید در برابر صدمات ناشی از خطاهای انسانی، ریشه درختان و شرایط آب و هوایی وخیم، این مقاطع را به گزینه ای ایده آل برای اکثر سیستم های تأمین آب و فاضلاب تبدیل می کند. ویژگی‌های بالا این امکان را فراهم کرده‌اند که لوله‌های فولادی برخلاف وجود مشکلاتی مثل شوک، فشار، لرزش و … در زیر زمین دوام بالایی داشته باشند و آسیب نبینند.
از طرف دیگر، مقاومت بالایی که لوله‌های فولادی در برابر زنگ زدگی، خوردگی و … نشان می‌دهند آنها را به انتخابی عالی برای سیستم‌های تامین آب تبدیل کرده است.
امروزه در ساختمان سازی از لوله‌های فولادی و سیستم‌های قاب‌دار زیاد استفاده می‌شود. برای ساخت نرده، تیر، حصارکشی، داربست، اگزوز و … نیز از این لوله‌ها استفاده می‌شود.
دوام و استحکام لوله های فولادی، آن ها را به گزینه ای عالی برای محافظت از خطوط حساس مانند تأسیسات زیرزمینی و شاه لوله های آب (لوله های زیرزمینی که وظیفه انتقال آب را به منازل دارند)، تبدیل کرده است.
لوله های فولادی سیاه بهترین گزینه برای لوله های آب گرم و لوله های انتقال گاز هستند، زیرا این نوع مقاطع دارای یک پوشش اکسید آهن در قسمت خارجی بوده که آن ها را برای این هدف مناسب می سازد.
لوله های فولادی کربنی در صنعت خودرو کاربرد گسترده ای دارد. آن ها به طور ویژه برای تولید نوار نقاله ایده آل هستند.
لوله فولادی همچنین در سیستم ترمز هیدرولیکی نیز کاربرد دارد. در راکتورهای صنایع هسته‌‌ای نیز از لوله‌های فولادی جهت خنک‌سازی تجهیزات، توسط
انتقال آب دریا استفاده می‌شود. زیرا این لوله‌ها در برابر محیط خورنده آب دریا مقاوم هستند.
فرآیند تولید انواع لوله چیست؟
فرایند تولید لوله ما را به درک صحیحی از لوله چیست؟ می رساند. به طور کلی، لوله ها به دو صورت درز دار و یا بدون درز ساخته می شوند که در هر دو حالت، ابتدا مواد اولیه به شکل بلوم و بیلت در آمده تا پس از آن با نورد به شکل ورق در آیند. سپس این ورق ها به دو صورت درزدار و یا بدون درز لوله ها را تشکیل می دهند و در انتها نیز لوله ها در اندازه استاندارد برش زده می شوند.
تولید لوله فولادی درز دار
برای ساخت لوله فولادی درز دار، ابتدا ورق هایی فولادی از طریق فرآیند شکل دهی سرد تولید می شوند و به شکل استوانه در می آیند و لبه های آنها به هم نزدیک می شوند. سپس جریانی از بین دو لبه استوانه فولادی عبور داده می شود تا فولاد تا نقطه ای گرم شود که در آن، لبه ها بدون استفاده از مواد پرکننده جوش به یکدیگر متصل شوند تا یک پیوند ایجاد کنند. این روش، تولید لوله فولادی درز دار از طریق فرآیند جوشکاری الکتریکی مقاومتی است.
تولید لوله فولادی درز دار به روش جوشکاری مقاومتی خود شامل دو حالت جوشکاری القایی فرکانس بالا و جوشکاری تماسی با فرکانس بالا است. همچنین این مرحله جوشکاری می تواند به صورت جوشکاری قوس زیرپودری نیز انجام شود که از یک شار برای تولید گازهای محافظ و سرباره و افزودن عناصر آلیاژی به حوضچه جوش استفاده می کند.
در این حالت نیز دو روش وجود داشته که یکی شامل جوشکاری زیرپودری در راستای طول لوله و دیگری جوشکاری زیرپودری به صورت مارپیچ است که حالت دوم، منجر به تولید لوله اسپیرال می شود. سپس درز جوش داده شده از یک غلتک فشار قوی عبور داده می شود که به ایجاد یک جوش محکم کمک می کند.
تولید لوله فولادی بدون درز
برای تولید لوله فولادی بدون درز از سه روش شامل آسیاب سنبه (Mandrel Mill)، مانیسمان و اکستروژن استفاده می شود. در فرآیند آسیاب سنبه، از یک شمش فولادی گرد استفاده می شود. بیلت در یک کوره اجاق دوار شارژ می شود. پس از تخلیه شمش از کوره اجاق دوار، یک سوراخ کوچک در انتهای آن ایجاد می شود.
این فرورفتگی به عنوان نقطه شروع برای کمک به سوراخ کردن چرخشی عمل می کند. سوراخ کردن چرخشی یک فرآیند نورد بسیار سریع و پویا است که شمش از قبل گرم شده را با سرعت بالا بین دو رول بشکه ای شکل می چرخاند.
هنگامی که پوسته لوله سوراخ شده تولید شد، میله های سنبه در پوسته لوله سوراخ شده وارد می شوند و سپس به آسیاب سنبه منتقل می شوند و به شکل یک پوسته لوله با اندازه متوسط نورد می شوند.
پوسته آسیاب سنبه پس از آن در یک کوره حرارتی مجددا گرم می شود تا بتواند فرآیند نورد نهایی را تکمیل کند و ابعاد نهایی و کیفیت ریز ساختاری خود را به دست آورد. در تولید لوله های فولادی بدون درز به روش مانیسمان، از غلتک های نورد استفاده می شود که یکی از آنها در بالای دیگری قرار داشته و در جهت مخالف جریان مواد عمل می کند.