میلگرد ژوئن یا کلاف عرضی، یکی از اجزای ضروری سقف تیرچه بلوک است که در کاهش ارتعاشات و افزایش مقاومت سازه نقش کلیدی دارد.
- میلگرد ژوئن چیست:
نوعی میلگرد فولادی با کاربرد در سقف تیرچه بلوک، شناخته‌شده به‌عنوان کلاف عرضی یا تای بیم. - کاربردها:
کاهش ارتعاش سقف، یکپارچه‌سازی عملکرد تیرچه‌ها، مقاومت بالا در برابر خوردگی و شرایط سخت. - مزایا:
دوام در شرایط آب‌وهوایی سخت، انعطاف در خم‌کاری و جوشکاری، و بهینه‌سازی هزینه‌ها و زمان. - ضوابط اجرایی:
اجرای دقیق و استفاده از بتن مناسب و میلگردهای استاندارد برای جلوگیری از ترک و خمیدگی.
در نقشه‌های معماری و آیین‌نامه‌ها، از کلمات کلاف عرضی (Transverse Reinforcement یا Tie Beam)، ژوئن (Joint Reinforcement یا Intermediate Tie Beam) یا تای بیم (Tie Beam) بسیار استفاده شده است. یکی از اجزای سقف تیرچه بلوک کلاف عرضی است که نقش تکیه‌گاه جانبی و تویع یکپارچه بار روی سقف را برعهده دارد.
اگر که در سازه دهانه‌های بیشتر از 4.5 متر وجود دارد، استفاده از کلاف عرضی الزامی است. امروز در فولادسل قصد داریم تمام اطلاعات مربوط به میلگرد ژوئن را در اختیارتان قرار دهیم پس در ادامه همراه ما باشید.
میلگرد ژوئن چیست؟
برای ساخت سقف در سازه‌ها، روش‌های مختلفی وجود دارد که سقف تیرچه بلوک از رایج‌ترین آن‌هاست. میلگرد ژوئن که با نام‌های کلاف عرضی یا میانی و تای بیم نیز شناخته می‌شود یکی از انواع میلگرد و اجزای اصلی سقف تیرچه بلوک است. لازم به ذکر است که قیمت میلگرد و دیگر مصالح مورد نیاز در هزینه نهایی ساخت سقف تیرچه بلوک موثر است. این محصول برای کم کردن ارتعاشات سقف، یکپارچه کردن عملکرد تیرچه‌ها و ممانعت از پیچش آن‌ها و در کل مثل یک دیافراگم به‌کار می‌رود.
کلاف عرضی متشکل از سه قسمت است:
- قسمت اول میلگرد بالا
- قسمت دوم میلگرد پایین
- قسمت سوم سنجاقی که دو میلگرد بالا و پایین را به یکدیگر متصل می‌کند.
کاربردهای میلگرد ژوئن
میلگرد ژوئن یکی از انواع میلگردهای مورد استفاده در ساخت و ساز است که برای تقویت بتن در برابر فشار و کشش استفاده می‌شود. این نوع میلگرد به دلیل ویژگی‌های خاص خود در پروژه‌هایی با شرایط محیطی خاص و یا نیازهای فنی ویژه به‌کار می‌رود. از جمله کاربردهای میلگرد ژوئن می‌توان به استفاده در پل‌ها، سازه‌های زیرزمینی، و مناطقی که در معرض خوردگی و شرایط جوی سخت قرار دارند اشاره کرد. این میلگرد به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی و ویژگی‌های فنی خاصی که دارد، در بسیاری از پروژه‌های عمرانی و ساخت‌وساز استفاده می‌شود تا علاوه بر استحکام بالا، مقاومت سازه در برابر عوامل محیطی نیز افزایش یابد. به طور کلی، این نوع میلگرد در بخش‌های مختلف سازه، به ویژه در مکان‌هایی که به استحکام و مقاومت بیشتری نیاز دارند، کاربردهای زیادی دارد. برای آشنایی بیشتر، بهتر است با کاربرد انواع میلگرد در پروژه‌های مختلف بیشتر آشنا شوید.
تعداد مجاز کلاف میانی در سقف تیرچه بلوک
به‌کار بردن کلاف میانی در سقف، موجب ایجاد درزهایی می‌شود که به آن ژوئن می‌گویند. این درز‌ها در فواصل از پیش تعیین شده و عمود بر تیرچه‌ها به‌وجود می‌آیند. طبق دستورالعمل‌های اجرای سقف تیرچه بلوک، تعداد مجاز کلاف عرضی به مقدار بار و طول دهانه بستگی دارد.
لازم به ذکر است که اگر دهانه سقف تیرچه بلوک بالای 8 متر باشد، حتما باید تیرچه دوبل به‌کار رود و اجرای کلاف عرضی غیر مجاز است.
| طول دهانه | مقدار بار زنده (کیلوگرم بر مترمربع) | تعداد کلاف عرضی تیرچه | حداقل سطح مقطع آرماتورهای طولی تای بیم |
|---|---|---|---|
| 4 تا 7 متر | کمتر از 350 | 1 | نصف سطح مقطع آرماتورهای کششی وسط دهانه تیرچه |
| 4 تا 7 متر | بیشتر از 350 | 2 | برابر با سطح مقطع آرماتورهای کششی وسط دهانه تیرچه |
| 7 تا 8 متر | بیشتر از 350 | 3 | برابر با سطح مقطع آرماتورهای کششی وسط دهانه تیرچه |
| کمتر از 4 متر | کمتر از 350 | 0 | _ |
| کمتر از 4 متر | بیشتر از 350 | 1 | نصف سطح مقطع آرماتورهای کششی وسط دهانه تیرچه |
ضوابط اجرای کلاف عرضی در سقف تیرچه بلوک
اجرای کلاف عرضی در سقف تیرچه بلوک مانند هر عملیات اجرایی دیگری، قوانین و ضوابطی دارد که هنگام اجرای آن باید رعایت شود و عدم توجه به این قوانین باعث لرزش سقف و بروز حوادثی خواهد شد.
- بتن مسلح درون کلاف عرضی، باید دارای دو میلگرد بالا و پایین با حداقل قطر 6 میلی‌متر باشد.
- میلگردهای ژوئن در فاصله نیم متری از هم، با یک سنجاق متصل می‌شوند.
- در ضمن دقت کنید که میلگرد بالایی کلاف عرضی، حتما از زیر میلگرد فوقانی تیرچه رد شده باشد.
- کمترین تعداد میلگردهای کلاف میانی، دو عدد است.
- قطر میلگردهای سنجاقی باید در کمترین حالت بین 8 تا 10 میلی‌متر در فاصله‌های 50 سانتی‌متری باشد.
- در نشریه 82 گفته شده که حداقل قطر میلگرد آجدار ژوئن 6 میلی‌متر باشد، این عدد برای میلگردهای ساده 8 میلی‌متر است.
- میلگرد بالایی تای بیم، لازم است در هسته مرکزی تیر انتهایی مهار شود.
در ادامه قصد بررسی نکات مهم در اجرای کلاف عرضی را داریم، پس با ما همراه باشید.
- حتما در فرآیند اجرا از میلگردهای کاملا سالم و بدون زنگ زدگی و خمیدگی استفاده کنید.
- میلگردها را با دقت بالا درون قالب بگذارید و اطمینان حاصل کنید که به درستی متصل شده‌اند.
- از بتن‌هایی با عیار مناسب و ترکیب شده با مقدار لازم آب استفاده کنید.
- برای اینکه هوای داخل حباب‌های بتن را بگیرید، عملیات ویبره را انجام دهید.
- از بتن به‌درستی مراقبت کنید تا به مقاومت لازم برسد.
رعایت کردن ضوابط و نکات اجرای میلگرد ژوئن، در بالا بردن استحکام و پایداری سقف تیرچه بلوک نقش مهمی دارد که با اجرای درست این محصولات، می‌توان از معضلاتی مثل ترک و خم شدگی و ریزش سقف جلوگیری نمود.
مزایای استفاده از کلاف عرضی در سقف تیرچه بلوک
یکی از مهم‌ترین بخش‌هایی که باید در عین سبک بودن از مقاومت و استحکام کافی برخوردار باشد، سقف ساختمان است. به‌همین خاطر امروزه برخلاف گذشته که از سقف‌های سنگین و سفالی استفاده می‌شد، از بلوک‌های یونولیتی استفاده می‌شود چرا که آن‌ها طوری طراحی شده‌اند که هم سبک هستند و هم از مقاومت بالا برخوردارند. این مقاومت به‌وسیله اجرای میلگرد ژوئن به‌وجود می‌آید.
به‌خاطر کوچک بودن ابعاد، استفاده از بلوک‌های سفالی قدیمی بسیار زمان‌بر و دشوار است. اما در حال حاضر از بلوک‌های یونولیتی استفاده می‌کنند که ابعاد بسیار بزرگ‌تر و وزن کمتری نیز دارند. این موضوع در حمل و نقل و باربری نیز موثر است، به‌گونه‌ای که موجب بالا رفتن سرعت کار می‌شود.
یکی دیگر از مزایای استفاده از بلوک‌های یونولیتی با میلگرد ژوئن، صرفه‌جویی در هزینه‌ها است چرا که قدیم احتمال هدر رفتن بلوک‌های سفالی زیادی وجود داشت اما امروزه می‌توان بلوک‌ها برید و در بخش با فرم‌های نامتقارن استفاده نمود.
کلاف میانی در تیرچه پیش تنیده
کلاف میانی با جان تیرچه و پوشش سقف به‌طور همزمان بتن‌ریزی شده و این موضوع موجب عملکرد یکپارچه آن‌ها می‌شود. اما سوالی که احتمالا الان در ذهنتان است، آیا کلاف میانی در تیرچه پیش تنیده مورد استفاده قرار می‌گیرد؟ در تیرچه‌های از پیش تنیده، جان از قبل بتن‌ریزی شده و دیگر این یکپارچگی حاصل نمی‌شود.
در کل، در سقف‌های تیرچه بلوک که از تیرچه پیش تنیده استفاده می‌کنند، این میلگرد اجرا نمی‌شود. اگر که طراح تصمیم بر اجرای این کلاف بگیرد، باید در زمان ساخت تیرچه پیش تنیده عناصری را در آنجا جاسازی کنند تا بعد از قرار گرفتن تیرچه و بتن‌ریزی سقف، عملکرد یکپارچه‌ای با کلاف داشته باشند.
جمع‌بندی میلگرد ژوئن
میلگرد ژوئن یکی از انواع میلگردهای فولادی است که به طور خاص برای استفاده در سازه‌های بتن‌آرمه طراحی شده است. این میلگرد دارای ویژگی‌هایی مثل مقاومت بالا در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی، دوام زیاد و قابلیت خم‌شدن بوده که آن را به گزینه‌ای مناسب برای استفاده در محیط‌های مرطوب و خورنده تبدیل می‌کند.
یکی از مزایای مهم میلگرد ژوئن، دوام و مقاومت آن در شرایط سخت آب و هوایی است. این میلگرد به خاطر ترکیبات خاص شیمیایی و فرآیندهای تولید مدرن، توانایی حفظ خواص مکانیکی خود را در طول زمان و تحت شرایط مختلف دارد. همچنین، میلگرد ژوئن دارای قابلیت جوشکاری و خم‌کاری بالا است که به مهندسان این امکان را داده تا از آن در طراحی‌های پیچیده و متنوع استفاده کنند.
از دیگر ویژگی‌های برجسته این میلگرد، مقاومت کششی بالاست که موجب افزایش ایمنی سازه‌های ساخته شده با آن می‌شود. میلگرد ژوئن به دلیل خواص ویژه‌اش، در پروژه‌های بزرگ ساخت‌وساز به کار می‌رود. در نتیجه، این محصول به عنوان یک گزینه اقتصادی و پایدار در صنعت ساخت‌وساز مورد توجه قرار گرفته است.