بازار فولاد ایران در مرداد ۱۴۰۴ روزهایی پرچالش و پرنوسان را تجربه کرد؛ دوره‌ای که فعالان صنعت ساخت‌وساز و سرمایه‌گذاران حوزه آهن‌آلات با دقت بیشتری روند قیمت‌ها را دنبال می‌کردند. تیرآهن، به‌عنوان یکی از مقاطع اصلی و حیاتی در پروژه‌های عمرانی و ساختمانی، در این ماه بار دیگر اهمیت استراتژیک خود را نشان داد. تغییرات قیمتی آن نه‌تنها هزینه نهایی ساخت‌وساز را دگرگون می‌کند، بلکه به‌نوعی شاخصی برای تحلیل شرایط کلی بازار فولاد کشور نیز محسوب می‌شود. در مرداد ۱۴۰۴، مجموعه‌ای از عوامل بیرونی و درونی بر این بازار تأثیر گذاشتند: افزایش نرخ ارز، محدودیت‌های تولید ناشی از قطعی برق صنایع و همچنین کاهش نسبی تقاضا در بازار مسکن.
حاصل این شرایط، ایجاد روندی افزایشی اما کنترل‌شده در قیمت تیرآهن بود. بررسی دقیق این روند، به خریداران و فروشندگان کمک می‌کند تا تصمیمات هوشمندانه‌تری در معاملات خود بگیرند و چشم‌انداز شفاف‌تری نسبت به آینده بازار داشته باشند. در ادامه، جزئیات قیمتی و تحلیلی این ماه را مرور می‌کنیم.
اهمیت تیرآهن در بازار فولاد ایران
پیش‌از آنکه وارد جزئیات تحلیل قیمت تیرآهن در مرداد ۱۴۰۴ شویم، باید اهمیت تیرآهن در اقتصاد فولاد کشور روشن شود. تیرآهن یکی از اصلی‌ترین محصولات نورد سنگین است که در پروژه‌های ساختمانی (ستون‌ها، تیرهای اصلی و فرعی)، پل‌سازی و سازه‌های صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- کاربرد گسترده: بیش‌از ۴۰ درصد از مصرف فولاد ساختمانی کشور به تیرآهن اختصاص دارد.
- اثرگذاری بر هزینه‌ها: کوچک‌ترین تغییر در قیمت تیرآهن می‌تواند بودجه پروژه‌های عمرانی را دستخوش تغییر کند.
- اهمیت برای انبارداران و توزیع‌کنندگان: تیرآهن به‌دلیل حجم معاملات بالا، یکی از شاخص‌های اصلی تعیین روند بازار آهن محسوب می‌شود.
این اهمیت باعث شده است که فعالان بازار همواره قیمت تیرآهن را به‌عنوان یکی از شاخص‌های اصلی تحلیل وضعیت فولاد دنبال کنند.
وضعیت کلی عوامل تاثیرگذار بر بازار تیرآهن در مرداد ۱۴۰۴
در مرداد ۱۴۰۴ بازار تیرآهن تحت‌تأثیر چند عامل اصلی بود:
نرخ ارز
در مرداد نرخ دلار آزاد صعودی بود و در روز پایانی ماه به حدود ۹۳ هزار و ۷۵۰ تومان رسید. این رشد حدود ۶ تا ۷ درصدی در یک ماه، به‌معنای افزایش هزینه جایگزینی و فشار تدریجی بر قیمت مقاطع فولادی از جمله قیمت هاش و سایر انواع تیرآهن بود.
محدودیت انرژی
تابستان ۱۴۰۴ مانند سال‌های قبل با محدودیت برق در کارخانه‌های فولادی همراه بود. در برخی واحدها ظرفیت تولید بین ۳۰ تا ۵۰ درصد کاهش یافت و حتی در مواردی افت ۹۰ درصدی هم گزارش شد. این کاهش تولید باعث شد عرضه تیرآهن کمتر شود و قیمت‌ها در برابر افت مقاومت کنند.
تغییرات فرمول قیمت‌گذاری در بورس کالا
از ۱۲ مرداد، فرمول‌های جدیدی برای قیمت‌گذاری مواد اولیه فولاد در بورس کالا اعمال شد که از جزییات آن‌ها اطلاعات دقیق در دست نداریم. بااین‌حال، می‌دانیم که این تغییرات باعث شد حساسیت قیمت‌های نهایی به نرخ ارز بیشتر شود و مسیر انتقال تغییرات از مواد بالادستی به مقاطع ساختمانی کوتاه‌تر شود.
وضعیت تقاضا
با وجود فشارهای هزینه‌ای، بازار ساخت‌وساز همچنان در رکود بود. کاهش تعداد پروانه‌های ساختمانی و گزارش‌های رسانه‌ای این موضوع را تأیید می‌کرد. همین رکود تقاضا اجازه نداد رشد قیمت‌ها شدید و ناگهانی باشد.
نقش بازار جهانی
در بازار جهانی، قیمت قراضه وارداتی ترکیه در مرداد حدود ۳۴۰ تا ۳۵۰ دلار در هر تن گزارش شد. این نرخ به‌عنوان کف هزینه تولید فولاد در کوره‌های قوس الکتریکی عمل می‌کند. بیلت صادراتی ایران هم در محدوده ۴۲۵ تا ۴۳۰ دلار در هر تن FOB باقی ماند. با توجه به نرخ ارز داخلی، اثر ریالی این قیمت‌ها در بازار ایران محسوس بود.
در سطح جهانی هم پیش‌بینی انجمن جهانی فولاد نشان می‌دهد رشد تقاضا در سال ۲۰۲۵ حدود ۱ درصد خواهد بود که بیشتر به‌معنای ثبات است تا جهش. برای ایران اما نرخ ارز و شرایط انرژی معمولاً اثر قوی‌تری از سیکل جهانی دارند. در نهایت، این چند عامل در کنار هم باعث شدند قیمت‌ها روندی ملایم اما صعودی داشته باشند.
بررسی جزئیات قیمتی تیرآهن در مرداد
همانطور که در تحلیل قیمت تیرآهن در مرداد ۱۴۰۴ و عوامل اثرگذار بر قیمت این مقطع گفتیم، بازار تیرآهن در مردادماه به‌طورکلی روندی افزایشی داشت؛ اما برای درک بهتر باید جزئیات قیمتی سایزهای مصرف بالا را بررسی کنیم. برای این منظور، از قیمت‌های ذوب‌آهن الگوبرداری می‌کنیم؛ چون این برند، قیمت‌گذار اصلی بازار آهن و تیرآهن ایران است.
تیرآهن ۱۴ ذوب‌آهن اصفهان
تیرآهن ۱۴ ذوب‌آهن به‌دلیل مصرف گسترده در ساختمان‌سازی، پرطرفدارترین سایز بازار محسوب می‌شود. قیمت این محصول در بنگاه اصفهان از میانه تا پایان مرداد بین ۸ میلیون تا ۸.۵ میلیون تومان برای هر شاخه ثبت شد.
در آخرین روز ماه، رقم ۸.۵ میلیون تومان اعلام شد. در بازار کیلویی نیز قیمت این محصول در محدوده ۵۳ هزار و ۵۰۰ تومان معامله شد. با توجه به اینکه وزن هر شاخه ۱۲ متری تیرآهن ۱۴ حدود ۱۵۵ کیلوگرم است، این نرخ کیلویی معادل حدود ۸.۳ میلیون تومان برای هر شاخه می‌شود. همانطور که می‌بینید این رقم به قیمت‌های شاخه‌ای اعلام‌شده نزدیک است.
نکته: از نظر افزایش قیمت، رشد قیمت تیرآهن ۱۴ ذوب‌آهن اصفهان در طول ماه مرداد، حدود 5 درصد بود. این رشد حدود 5 درصدی در طول یک ماه، بیش از هر چیز ناشی از افزایش نرخ ارز و محدودیت عرضه بود.
تیرآهن 16 ذوب‌آهن اصفهان
سایز 16 نیز در پروژه‌های بزرگ عمرانی کاربرد فراوانی دارد. در روزهای ۱۳ تا ۳۰ مرداد قیمت این سایز بین ۴۷ هزار تا ۴۸ هزار و ۵۰۰ تومان در هر کیلو در نوسان بود. در روز پایانی ماه نرخ ۴۸ هزار و ۵۰۰ تومان ثبت شد. اگر وزن استاندارد هر شاخه که حدود ۱۹۰ کیلوگرم است را در نظر بگیریم، قیمت هر شاخه نزدیک به ۹.۲ میلیون تومان محاسبه می‌شود.
نکته: از نظر افزایش قیمت، افزایش قیمت این سایز نزدیک به 4.8 درصد بود.
تیرآهن 18 ذوب‌آهن اصفهان
این سایز معمولاً در سازه‌های سنگین‌تر مصرف می‌شود. در نیمه دوم مرداد، قیمت شاخه‌ای تیرآهن ۱۸ ذوب‌آهن در بازه ۱۰.۵ تا ۱۰.۹ میلیون تومان قرار داشت و در روز ۲۹ مرداد رقم ۱۰.۹ میلیون تومان ثبت شد. در برندهایی مانند فایکو و احرامیان یزد هم قیمت‌های کیلویی بین ۴۵ تا ۴۷ هزار تومان گزارش شد که برای هر شاخه معادل حدود ۱۰.۷ میلیون تومان می‌شود و قیمت تیرآهن بناب هم از همین اعداد پیروی کرد. وزن هر شاخه ۱۲ متری تیرآهن ۱۸ حدود ۲۲۶ کیلوگرم است و این تبدیل نشان می‌دهد اعداد کیلویی و شاخه‌ای همدیگر را تأیید می‌کنند.
نکته: از نظر افزایش قیمت، رشد ماهانه این سایز کمتر از دو سایز قبلی بود؛ اما همچنان مثبت و حدود 4.3 درصد ثبت شد.
تیرآهن 20 ذوب‌آهن اصفهان
یکی از سایزهای پرکاربرد در پروژه‌های صنعتی، تیرآهن 20 است.
ابتدای مرداد: 31450
میانه ماه: 32140
پایان ماه: 32700
افزایش حدود 4 درصدی برای این سایز نشان داد که روند بازار تقریباً در همه مقاطع هم‌سو بوده است.
جمع‌بندی روند قیمتی تیرآهن‌های ذوب‌آهن اصفهان
برای درک بهتر روند، جدول زیر نشان می‌دهد تغییرات قیمت چهار سایز پرمصرف تیرآهن ذوب‌آهن اصفهان در مرداد ۱۴۰۴ چگونه بوده است (قیمت‌ها، بدون مالیات بر ارزش افزوده هستند):
| سایز تیرآهن | ابتدای مرداد | میانه مرداد | پایان مرداد | درصد تغییر ماهانه |
|---|---|---|---|---|
| 14 | 33290 | 34240 | 34960 | 5% |
| 16 | 32450 | 33320 | 34000 | 4.8% |
| 18 | 31920 | 32750 | 33330 | 4.3% |
| 20 | 31450 | 32140 | 32700 | 4% |
همانطور که جدول نشان می‌دهد، همه سایزها بین 4 تا 5 درصد رشد قیمتی داشتند. این رشد هرچند شدید نبود؛ اما در شرایط رکود بازار مسکن، فشار مضاعفی بر مصرف‌کنندگان نهایی وارد کرد.
مقایسه قیمت تیرآهن مرداد با تیرماه و روند ماه‌های قبل
اگر مرداد ۱۴۰۴ را با تیرماه مقایسه کنیم، می‌بینیم که نرخ رشد قیمت آهن و به تبع آن، نرخ رشد قیمت تیرآهن در مرداد کمی سریع‌تر بوده است. در تیرماه قیمت‌ها بیشتر در محدوده ثبات یا افزایش‌های جزئی قرار داشتند؛ اما در مرداد، هم به‌دلیل تشدید محدودیت‌های تولید و هم افزایش نرخ ارز، شیب رشد بیشتر شد. بااین‌حال، افزایش قیمت تیرآهن در مرداد در مجموع نه شدید و پرشتاب، بلکه به‌صورت آرام و مرحله‌ای اتفاق افتاد. این موضوع نشان می‌دهد که بازار فولاد ایران همچنان به شدت تحت تأثیر عوامل بیرونی (نرخ ارز و محدودیت انرژی) قرار دارد و کمتر از سمت تقاضا تحریک می‌شود.
عوامل مؤثر بر چشم‌انداز بازار
برای پیش‌بینی ادامه روند، باید عوامل زیر را در نظر گرفت:
1. نرخ ارز: اگر نرخ دلار همچنان صعودی باشد، احتمال تداوم رشد قیمت‌ها وجود دارد.
2. برق صنایع: با کاهش گرمای هوا و رفع محدودیت‌های انرژی در شهریور و پاییز، عرضه ممکن است بهبود یابد.
3. تقاضای پروژه‌ای: اگر دولت پروژه‌های عمرانی نیمه‌تمام را فعال کند، ممکن است تقاضا دوباره جان بگیرد.
سخن پایانی
با تحلیل قیمت تیرآهن در مرداد ۱۴۰۴ دریافتید که بازار تیرآهن در این ماه با رشد قیمتی 4 تا 5 درصدی در سایزهای اصلی همراه شد. مهم‌ترین محرک‌های این رشد، افزایش نرخ ارز و محدودیت‌های تولید ناشی از قطعی برق بودند. هرچند تقاضای ضعیف در بخش مسکن مانع از جهش شدیدتر شد؛ اما فشار قیمتی بر خریداران نهایی همچنان محسوس بود. این وضعیت نشان می‌دهد که بازار فولاد ایران همچنان شکننده و تحت تأثیر عوامل بیرونی است. فعالان بازار باید همواره نرخ ارز و سیاست‌های انرژی دولت را به‌عنوان شاخص‌های کلیدی رصد کنند.