در نبود شوک‌های جدی سیاسی و ارزی، بازار ورق سیاه فولادی در مرداد ماه بیش از هر چیز تحت تاثیر شرایط عرضه و تقاضا قرار داشت. رکود در سمت تقاضا و رفتار محتاطانه خریداران از یک سو و کاهش تولید به دلیل قطعی مکرر برق از سوی دیگر باعث شد بازار بیشتر روزهای ماه روند آرام و کم نوسانی را پشت سر بگذارد.
با این حال، در نیمه دوم ماه، افزایش عرضه از سوی بازیگران اصلی به ویژه فولاد مبارکه، حجم معاملات در بورس کالا و بازار آزاد را بالا برد و همین عامل باعث شد قیمت ورق سیاه نسبت به ابتدای ماه روند صعودی پیدا کند.
در این گزارش، با استفاده از داده‌های بورس کالا و بازار آزاد، به تحلیل قیمت ورق سیاه در ماه مرداد می پردازیم و سپس چشم‌اندازی از این بازار در شهریور ارائه خواهیم کرد. این تحلیل می‌تواند به فعالان بازار کمک کند تا با درک بهتر شرایط، استراتژی خرید و فروش خود را در ماه پیش رو تنظیم کنند.
وضعیت بازار ورق سیاه در ماه مرداد
در حالی که انتظار می‌رفت با شروع مرداد ماه، افزایش تقاضای صنایع بازار ورق سیاه را گرم کند، اما وضعیت عدم اطمینان بازار، کمبود نقدینگی و محدودیت‌های انرژی باعث شد نیمه نخست ماه در فضای رکود و کم تحرکی سپری شود. در این دوره، تقاضا بسیار پایین بود و قیمت‌ها تغییر محسوسی نداشتند. برای نمونه، قیمت ورق گالوانیزه تنها با نوسانات بسیار جزئی همراه بود و بازار در نیمه نخست ماه در همان محدوده قیمتی ثابت باقی ماند. حتی در بورس کالا نیز با وجود عرضه قابل توجه، حجم معاملات پایین بود و کمتر از نیمی از محصولات عرضه‌شده مشتری پیدا کرد.
اما در نیمه دوم مرداد ورق برگشت و بازار به تدریج روند صعودی به خود گرفت. ورق 2 میل فولاد مبارکه با عبور از 38 هزار تومان، تا مرز 40 هزار تومان رسید و ورق ضخیم 10 میل مبارکه نیز از 48 هزار تومان گذشت. هر چند در روزهای پایانی ماه تا حدودی اصلاح قیمتی رخ داد، اما سطح قیمت‌ها همچنان بالاتر از ابتدای مرداد بود.
با شیب مثبت قیمت‌ها، عرضه ورق سیاه در بورس و بازار آزاد افزایش یافت و رشد تقاضای صنعتی باعث شد حجم معاملات در تالار بورس افزایش یابد. داده های بورس کالا نشان می دهد که در تاریخ چهارشنبه 29 مرداد 1404 بیشترین محصول معامله شده در تالار صنعتی، ورق بود. در این روز از 131 هزار و 540 تن ورق گرم عرضه شده، 78 هزار تن ورق فروخته شد که یکی از رکوردهای معاملاتی این ماه به حساب می آید.
کاهش تولید ورق در سایه ناترازی انرژی
آمار انجمن فولاد نشان می‌دهد که در چهار ماهه نخست امسال، تولید ورق گرم حدود 6.1 درصد و ورق سرد نزدیک به 6.8 درصد کمتر از مدت مشابه سال گذشته بوده است (منبع). این افت تولید به طور مستقیم بر بازار ورق سیاه فشار وارد کرد و عرضه در بورس کالا پایین‌تر از ظرفیت واقعی کارخانه‌ها بود.
مهم‌ترین علت کاهش تولید و عرضه ورق سیاه، ناترازی انرژی و محدودیت‌های مصرف برق صنایع فولادی بود. بر خلاف سال‌های گذشته، فولادسازان امسال از همان ابتدای سال با سهمیه‌بندی 50 درصدی برق مواجه شدند که باعث توقف بخشی از خطوط تولید و شیفت‌های کاری شد. حتی کارخانه‌هایی مانند فولاد مبارکه که از نیروگاه داخلی بهره می‌برند نیز نتوانستند از پیامدهای این شرایط در امان بمانند و عملا بخشی از ظرفیتشان متوقف شد. به همین دلیل، در نیمه نخست مرداد، عرضه ورق در بورس کالا کمتر از انتظار بود.
با این حال، این کمبود عرضه نتوانست باعث رشد قیمت ها شود و ضعف تقاضا و فضای نامطمئن بازار نوسانات قیمتی را محدود کرد. در نیمه دوم ماه، عرضه ورق توسط کارخانه‌های بزرگ مانند فولاد مبارکه و سبا رشد پیدا کرد و به همراه رشد نسبی تقاضا، بازار را تا حدی فعال‌تر کرد و قیمت‌ها نیز روند صعودی پیدا کردند.
تاثیر سطح تقاضا بر بازار ورق سیاه در ماه مرداد
با وجود عرضه گسترده در بورس کالا، معاملات در نیمه نخست مرداد کمتر از حد انتظار بود و خریداران جز برای نیاز فوری تمایلی به خرید نشان ندادند. هر چند تقاضا برای ورق نسبت به میلگرد و تیرآهن وضعیت بهتری داشت، اما این فروش پایین نشان می‌داد که نه تنها پروژه های ساختمانی، بلکه صنایع پایین دستی مانند خودروسازی، لوله و پروفیل که مشتری ثابت این محصول هستند، نیز به دلیل کمبود نقدینگی و فضای نامطمئن بازار با احتیاط عمل کردند و خریدهای سنگین خود را به تعویق انداختند.
در نیمه دوم مرداد، افزایش عرضه از سوی شرکت‌های بزرگی مانند فولاد مبارکه و تثبیت نسبی قیمت‌ها باعث شد صنایع پایین‌دستی خریدهای معوق خود را انجام دهند. همزمان، رشد نسبی نرخ دلار در بازار آزاد نگرانی از افزایش بیشتر قیمت‌ها را تشدید کرد و تقاضای تورمی به بازار وارد شد.
آمارها نشان می‌دهد در هفته سوم مرداد نسبت فروش به عرضه به حدود 60 درصد رسید. در هفته پایانی نیز رکورد مهمی در بورس کالا به ثبت رسید و حدود 390 هزار تن ورق عرضه شد که 328 هزار تن آن (معادل 84 درصد) به فروش رفت.
در مجموع، در نیمه دوم مرداد، ورق سیاه برخلاف میلگرد و تیرآهن توانست با جذب جریان نقدینگی قابل توجهی، تعادل نسبی را به بازار فولاد بازگرداند.
نقش فولاد مبارکه به عنوان بازیگر اصلی بازار ورق
بسیاری از کارشناسان معتقدند سیاست‌های عرضه فولاد مبارکه به عنوان بزرگ‌ترین تولید کننده ورق در کشور، مسیر معاملات بورس کالا و حتی روند قیمت‌ها در بازار آزاد را در مردادماه مشخص کرد. بیشترین حجم عرضه در این ماه به مبارکه اختصاص داشت و همین موضوع نشان می‌دهد این شرکت همچنان نقش محوری در بازار ورق دارد و تغییرات قیمت ورق سیاه فولاد مبارکه عملا مرجع تصمیم‌گیری سایر تولیدکنندگان و معامله‌گران است.
آمار بورس کالا نشان می‌دهد فولاد مبارکه در تمام هفته‌های مرداد رتبه نخست عرضه ورق را در اختیار داشت و در برخی مقاطع حتی در کل بورس کالا بیشترین حجم عرضه را ثبت کرد. مجموع عرضه‌های این شرکت چند صد هزار تن بود که بخش قابل توجهی از آن به فروش رفت و سهم اصلی درآمد ماهانه بازار ورق را تشکیل داد. تنها در هفته پایانی منتهی به 31 مرداد، فولاد مبارکه با معامله 316 هزار و 70 تن ورق به ارزش 11 هزار و 431 میلیارد تومان، در رتبه نخست ده شرکت برتر بورس کالای ایران قرار گرفت و بیش از نیمی از ارزش کل معاملات ورق در این بازار به مبارکه اختصاص یافت.
علاوه بر حجم عرضه، عرضه مستمر و منظم مبارکه باعث شد صنایع مصرف‌کننده، از لوله و پروفیل‌سازان گرفته تا خودروسازان، در نیمه دوم مرداد با اطمینان بیشتری وارد خرید شوند و با رشد تقاضا، حجم معاملات بازار افزایش یابد.
چشم‌انداز بازار ورق در شهریور ماه؛ بخریم یا دست نگه داریم؟
در آستانه شهریور، بازار ورق فولادی در وضعیت انتظار و احتیاط قرار گرفته است. هر چند در روزهای پایانی مرداد حجم معاملات افزایش یافت و تقاضا کمی جان گرفت، اما عوامل کلان سیاسی و اقتصادی همچنان فضای مبهمی پیش‌روی فعالان بازار قرار داده اند.
نرخ دلار آزاد در مرداد روند صعودی داشت و در روزهای پایانی ماه وارد کانال 93 هزار تومان شد. هر چند بازار ورق سیاه به دلیل وابستگی به ارز نیمایی و عرضه در بورس کالا، نسبت به میلگرد و تیرآهن، کمتر تحت تاثیر نوسانات دلار آزاد قرار می گیرد، اما ادامه رشد دلار آزاد می‌تواند با تحریک تقاضای تورمی و کاهش عرضه، باعث رشد قیمت ها شود.
از سوی دیگر، احتمال فعال‌شدن مکانیسم ماشه و بازگشت تحریم‌های شورای امنیت در شهریور وجود دارد. تجربه نشان داده جو روانی چنین رویدادی به سرعت در نرخ ارز و بازار فولاد انعکاس پیدا می‌کند. در مقابل، کاهش مصرف برق خانگی با عبور از اوج گرمای تابستان می‌تواند محدودیت انرژی صنایع فولادی را کمتر کند و عرضه ورق را بالا ببرد که می تواند به اصلاح ملایم قیمت‌ها منجر شود.
در چنین شرایطی، پرسش اصلی خریداران این است که آیا شهریور زمان مناسبی برای خرید ورق سیاه است یا خیر؟ عقیلی، کارشناس فروش ورق سیاه در فولادسل، مرجع قیمت آهن آلات، در این باره می‌گوید: “رصد بازار مرداد نشان می‌دهد احتمال افزایش قیمت ورق در شهریور بالا است. در بهترین حالت، بازار در وضعیت رکود و کم‌نوسان باقی خواهد ماند. بنابراین اگر برای پروژه خود نیاز واقعی به ورق دارید، بهتر است خرید را در ماه شهریور انجام دهید، چون ریسک جهش قیمتی وجود دارد. اما اگر صرفا قصد سرمایه‌گذاری دارید یا در چند ماه آینده به ورق نیاز دارید، توصیه ما این است که تا روشن شدن کف بازار صبر کنید یا از استراتژی خرید پلکانی برای مدیریت ریسک استفاده کنید.”