“بخرم یا صبر کنم؟” این پرسشی است که این روزها ذهن بسیاری از فعالان بازار فولاد و به ویژه بازار ورق سیاه را به خود مشغول کرده است. قیمت ورق سیاه، به عنوان یکی از مهم‌ترین مواد اولیه صنایع بزرگ کشور، در روزهای پایانی اردیبهشت، تحت تاثیر نگرانی‌ها از تشدید خاموشی‌های برق، اختلال در عرضه و بن‌بست احتمالی مذاکرات هسته‌ای، بار دیگر روند صعودی به خود گرفت. این در حالی بود که در بیشتر روزهای ماه، بازار در وضعیت آرام و باثباتی قرار داشت.
در شرایطی که آینده بازار فولاد پرنوسان و نامطمئن به نظر می‌رسد، تصمیم‌گیری برای خرید یا ذخیره‌سازی ورق سیاه به چالش بزرگی برای خریداران تبدیل شده است. این مقاله با بررسی رفتار بازار در اردیبهشت و تحلیل دقیق متغیرهای اقتصادی، سیاسی و صنعتی تلاش می‌کند تصویر واقع‌بینانه‌ای از چشم‌انداز قیمت ورق سیاه در خرداد 1404 ارائه دهد تا خریداران با دید بهتری، استراتژی خرید خود را تعیین کنند.
بازار ورق فولادی در ماه اردیبهشت
ماه اردیبهشت با کاهش نسبتا شدید قیمت ورق سیاه آغاز شد. علت اصلی این افت، انتظار خریداران برای کاهش بیشتر قیمت‌ها در پی از سرگیری مذاکرات هسته ای ایران و ایالات متحده آمریکا، ثبات نرخ ارز و رکود بازار بود. پس از این کاهش اولیه، قیمت این محصول در هفته‌های بعد به تعادل نسبی رسید و نوسانات آن محدودتر شد. با این حال، با نزدیک شدن به روزهای پایانی ماه، انتشار اخباری درباره اعمال محدودیت در مصرف برق و نگرانی از کاهش عرضه ورق، مجددا روند قیمت‌ها را صعودی کرد.
تحلیل نوسانات قیمت ورق آهنی در اردیبهشت 1404 نشان می‌دهد که به جز رشد جزئی قیمت‌ها در روزهای پایانی، بازار این محصول، در مجموع ماهی آرام و نسبتا نزولی را پشت سر گذاشت. این ثبات را می‌توان نتیجه تاثیر هم‌زمان چند عامل دانست:
- ثبات قیمت سنگ آهن و کاهش قیمت قراضه آهن به عنوان مواد اولیه اصلی کارخانه‌های تولید ورق
- ثبات نسبی قیمت دلار در بازار آزاد
- کاهش انتظارات تورمی در پی اخبار مثبت از مذاکرات هسته‌ای
- عرضه منظم ورق فولادی در بورس کالا از سوی تولیدکنندگان بزرگ مانند فولاد مبارکه
- کاهش تقاضای صنایع پایین‌دستی به دلیل رکود در بازار مسکن، کاهش تیراژ خودروسازی و کمبود نقدینگی
ثبات بازار ورق سیاه در اردیبهشت، به ویژه در شرایطی که مقاطع فولادی دیگر مانند میلگرد و تیرآهن نوسانات بیشتری را تجربه کردند، قابل تامل است. این رفتار نشان می‌دهد که بازار ورق سیاه تا حد زیادی تحت تاثیر منطق عرضه و تقاضا عمل کرده و نوسانات آن نسبت به سایر محصولات فولادی قابل پیش‌بینی‌تر بوده است. اما چرا این بازار واکنش کمتری به متغیرهای اقتصادی و سیاسی نشان می‌دهد؟ برای پاسخ به این پرسش، ابتدا باید ویژگی‌های ساختاری بازار ورق سیاه را بررسی کرد.
چرا بازار ورق سیاه به نوسانات نسبتا مقاوم است؟
بازار ورق سیاه در ایران به طور سنتی ثبات بیشتری نسبت به مقاطع طویل مانند میلگرد و تیرآهن داشته است. هرچند این محصول نیز از شاخص‌های جهانی و نرخ ارز تاثیر می‌پذیرد، اما واکنش آن به این عوامل معمولا با تاخیر و دامنه نوسان محدودتری همراه است. در مقابل، قیمت میلگرد و تیرآهن تقریبا به صورت لحظه‌ای به تحولات اقتصادی و سیاسی واکنش نشان می‌دهد. این تفاوت را باید در ویژگی‌های ساختاری بازار ورق سیاه جستجو کرد که آن را تا حد زیادی در برابر نوسانات کلان مقاوم می‌سازد.
- مصرف‌کننده اصلی: ورق سیاه بیشتر کاربرد صنعتی دارد و در صنایع بزرگ مانند خودروسازی، لوازم خانگی، نفت و گاز و کشتی‌سازی مصرف می‌شود. این صنایع معمولا با قراردادهای بلندمدت فعالیت می‌کنند و به هیجانات بازار و تحولات کوتاه‌مدت واکنش کمتری نشان می‌دهند.
- ثبات عرضه: سهم بزرگی از بازار ورق سیاه کشور در اختیار شرکت فولاد مبارکه اصفهان است. این شرکت با عرضه نسبتا منظم و قابل پیش‌بینی نقش مهمی در حفظ ثبات بازار ایفا می‌کند. در مواقع تولید مازاد، فولاد مبارکه بخشی از محصول ورق خود را صادر می‌کند تا از ریزش قیمت‌ها در بازار داخلی جلوگیری شود.
- بورس کالا و سیاست‌های دولتی: بخش عمده عرضه ورق سیاه از طریق بورس کالا و تحت نظارت دولت انجام می‌شود. قیمت‌گذاری با نرخ پایه و سهمیه‌بندی باعث می‌شود نوسانات قیمت در این بازار کنترل‌شده‌تر باشد و بازار در برابر شوک‌های بیرونی مقاوم‌تر عمل کند.
ویژگی‌های ساختاری منحصر به فرد بازار ورق سیاه موجب می‌شود که معاملات روزانه این محصول تحت تاثیر هیجانات قرار نگیرد و تاثیر عوامل بیرونی در قیمت پایه ماه آینده نمایان شود. این ویژگی، ورق سیاه را به یکی از باثبات‌ترین مقاطع فولادی در بازار تبدیل کرده است.
پیش بینی تغییرات قیمت ورق در خرداد 1404
برای تحلیل چشم‌انداز قیمت ورق در خرداد 1404 لازم است متغیرهای کلان موثر بر بازار فولاد بررسی شوند. ارزیابی سناریوهای احتمالی برای این متغیرها به فعالان بازار کمک می‌کند که با پیش بینی روند احتمالی بازار، تصمیم‌گیری دقیق‌تری درباره زمانبندی خرید داشته باشند. در ادامه، مهم‌ترین پارامترهای اثرگذار بر بازار ورق سیاه در خرداد 1404 را مرور می‌کنیم:
- خاموشی برق
بازار اردیبهشت در حالی به کار خود پایان داد که ناترازی انرژی و محدودیت‌های مصرف برق بسیاری از صنایع فولادی کشور را زمین گیر کرد. محدودیت‌های اعمال شده از اواسط فروردین که دیماند برق صنایع سنگین از جمله فولادسازان را 30 تا 40 درصد کاهش می‌داد، منجر به تعطیلی شیفت شب بسیاری از کارخانه‌های فولادی شد. اما شوک اصلی زمانی وارد شد که در 24 اردیبهشت، دولت در ابلاغیه‌ای از کارخانه‌ها خواست دیماند خود را تا 90 درصد کاهش دهند و تولید خود را به مدت 15 روز متوقف کنند. این تصمیم عملا باعث تعطیلی کوره‌های بسیاری از کارخانه‌ها و اختلال جدی در عرضه شد.
با وجود این، موقعیت خاص فولاد مبارکه در بازار ورق موجب شد که تاثیر محدودیت برق بر قیمت ورق سیاه، کمتر از مقاطع دیگر مانند میلگرد و تیرآهن باشد. فولاد مبارکه بخش بزرگی از برق مورد نیاز خود را از نیروگاه سیکل ترکیبی و خورشیدی داخلی تامین می‌کند و در حال راه‌اندازی نیروگاه‌های جدید برای کاهش وابستگی به شبکه سراسری است. هرچند بخشی از خطوط این کارخانه نیز با کاهش ظرفیت تولید مواجه شد، اما موجودی انبار و تقدم عرضه داخلی، مانع جهش شدید قیمت‌ها شد.
در ماه خرداد، چنانچه فضای سیاسی کشور ثبات نسبی داشته باشد و نرخ ارز نوسان محدودی را تجربه کند، کمبود عرضه ناشی از محدودیت برق می‌تواند به مهم‌ترین عامل افزایش قیمت‌ها تبدیل شود. عرضه کم و مقطعی در بورس، خریداران عمده را به خرید فوری سوق می‌دهد و این مسئله می‌تواند باعث رشد قیمت ورق سیاه، به ویژه قیمت ورق فولاد مبارکه در ضخامت‌های 2 تا 4 میلیمتر شود. اما در صورت برداشته شدن محدودیت‌های برق و بازگشت ظرفیت تولید کارخانه‌ها، احتمال اصلاح قیمت و تخلیه حباب قیمتی وجود خواهد داشت.
- تاثیر مذاکرات هسته ای
فضای سیاسی کشور در اردیبهشت تحت تاثیر مذاکرات ایران و آمریکا درباره آینده برنامه هسته‌ای قرار داشت. بسیاری از فعالان بازار در این دوره از خرید و فروش‌های هیجانی خودداری کردند و در انتظار سیگنال‌های مشخص از روند مذاکرات ماندند. هرچند بازارهایی مانند میلگرد و تیرآهن، همگام با نوسانات نرخ دلار، به اخبار منفی درباره توقف یا بن‌بست مذاکرات واکنش صعودی نشان دادند، بازار ورق چنین واکنشی نداشت.
این تفاوت دو علت عمده دارد. نخست اینکه قیمت ورق سیاه بر اساس نرخ دلار نیمایی محاسبه می‌شود نه نرخ دلار آزاد. علت دوم ساختار عرضه انحصاری در بازار ورق سیاه است که باعث شده سفته‌بازی در این بازار پررنگ نباشد و خریدها بیشتر بر اساس نیاز واقعی انجام شود.
با توجه به این شرایط پیش‌بینی می‌شود که بازار ورق سیاه در خرداد، گرچه با تاخیر، از روند مذاکرات تاثیر بپذیرد. اگر چارچوب اولیه توافق در این ماه اعلام شود، احتمال کاهش نرخ دلار و به دنبال آن، افت قیمت سنگ آهن و آهن قراضه وجود دارد. این عوامل می‌توانند هزینه تولید را کاهش داده و به افت قیمت ورق سیاه منجر شوند.
در مقابل، اگر مذاکرات به بن‌بست برسد، همان طور که در روزهای پایانی اردیبهشت شاهد بودیم، احتمال رشد مجدد نرخ دلار وجود دارد که می‌تواند به افزایش قیمت محصولات فولادی از جمله ورق سیاه منجر شود.
- تقاضای صنایع
برخلاف میلگرد و تیرآهن که بیشتر در بخش ساخت و ساز مورد استفاده قرار می‌گیرند، ورق سیاه خوراک صنایع مختلف است. به همین دلیل، افت تقاضا در یک صنعت می‌تواند با ثبات یا رشد مصرف در سایر صنایع جبران شود.
در ماه اردیبهشت، صنایع بزرگی مانند خودروسازی و لوازم خانگی به دلیل کاهش نقدینگی با رکود مواجه بودند و تیراژ تولید خود را کاهش دادند. این افت تقاضا، در ترکیب با عرضه منظم توسط تولیدکنندگان بزرگ مانند فولاد مبارکه، فولاد کاویان و اکسین خوزستان، موجب ثبات یا کاهش قیمت ورق گالوانیزه و ورق سیاه در بیشتر روزهای ماه شد.
در یک سناریو، اگر مذاکرات هسته‌ای در خرداد همچنان در حالت تعلیق باقی بماند، به احتمال زیاد صنایع بزرگ تا تیرماه برای تصمیم‌گیری صبر خواهند کرد. در این شرایط، تغییری در سطح تقاضا ایجاد نخواهد شد و این میزان عرضه یا نوسانات ارزی است که تعیین‌کننده قیمت خواهد بود.
از سوی دیگر، نگرانی درباره کمبود احتمالی عرضه ناشی از خاموشی‌ها می‌تواند برخی خریداران را به خرید زودهنگام وادار کند. شرکت‌هایی که تحویل پروژه آن‌ها برای ماه‌های تیر و مرداد برنامه‌ریزی شده، ممکن است برای مصون ماندن از افزایش قیمت و کمبود ورق، زودتر از موعد خرید خود را انجام دهند.
همچنین، خرداد و تابستان، به طور سنتی زمان اوج‌گیری فعالیت‌های صنعتی و ساختمانی است. بنابراین ممکن است بخشی از صنایع از وضعیت احتیاطی خارج شوند و خرید انبار خود را آغاز کنند. با افزایش تدریجی تقاضای صنایع پایین‌دستی، چنانچه عرضه کارخانه‌ها به دلیل تداوم محدودیت‌های برق پاسخگوی نیاز بازار نباشد، احتمال رشد قیمت ورق سیاه، حتی در صورت ثبات نرخ دلار، به‌ویژه در نیمه دوم خرداد وجود خواهد داشت.
- نوسانات نرخ دلار
بازار ورق سیاه به دلیل ساختار قیمت‌گذاری، نحوه عرضه و رفتار بازیگران آن، به نرخ دلار حساسیت بالایی دارد. قیمت پایه ورق سیاه در ایران حاصل ضرب قیمت جهانی ورق گرم (به دلار) در نرخ دلار نیمایی است. این روش قیمت‌گذاری باعث می‌شود حتی در صورت ثبات قیمت جهانی، نوسانات نرخ ارز در داخل کشور بر قیمت نهایی تاثیرگذار باشد.
با این حال، بازار ورق سیاه بیشتر به نرخ دلار نیمایی وابسته است تا بازار آزاد. بنابراین، این فاصله بین دلار نیمایی و آزاد است که عامل اصلی جهش یا افت قیمت‌ها در بازار داخلی محسوب می‌شود. خریداران عمده ورق سیاه نیز بودجه‌بندی و قراردادهای خود را بر اساس نرخ دلار انجام می‌دهند. در نتیجه، با افزایش نرخ ارز، انتظارات تورمی بالا رفته، خریدهای هیجانی شکل می‌گیرد و قیمت ورق در بازار آزاد نیز افزایش می‌یابد. از سوی دیگر، افزایش نرخ دلار، صادرات را برای تولیدکنندگان جذاب‌تر می‌کند. در نتیجه عرضه داخلی کاهش می‌یابد که این موضوع نیز عاملی برای رشد قیمت ورق در بازار است.
قیمت دلار علاوه بر تحولات سیاسی، تابع سیاست‌های اقتصادی بانک مرکزی و معاملات کلان ارزی است. در یک سناریوی خوش‌بینانه، اگر نرخ دلار در خرداد به زیر 80 هزار تومان برسد، کاهش قیمت ورق سیاه دور از انتظار نخواهد بود. اما در صورت نوسان در کانال فعلی، روند قیمت ورق نیز در محدوده‌ای مشخص و تابع میزان عرضه و تقاضا باقی خواهد ماند. در سناریوی بدبینانه، اگر تنش‌های سیاسی و ارزی شدت گرفته و نرخ دلار به بیش از ۹۰ هزار تومان برسد، افزایش شدید هزینه تولید و انتظارات تورمی، می‌تواند به رشد شدید قیمت مقاطع فولادی از جمله ورق منجر شود.
نظر کارشناسان بازار درباره چشم‌انداز بازار ورق در ماه خرداد
با توجه به روند صعودی قیمت ورق سیاه در روزهای پایانی اردیبهشت و تنوع متغیرهای کلان موثر بر بازار، پرسش اصلی بسیاری از خریداران این است که آیا زمان خرید فرا رسیده یا باید منتظر ثبات قیمت‌ها ماند. عقیلی، از کارشناسان باسابقه فروش ورق سیاه فولادی در شرکت فولادسل در این باره می‌گوید:
“بررسی نمودار تغییرات قیمت ورق سیاه در وب‌سایت fooladsell نشان می‌دهد که قیمت این محصول در اواخر اردیبهشت بار دیگر روند صعودی به خود گرفته است. اگر بخواهیم بر پایه تجربه اردیبهشت و شرایط فعلی بازار، چشم‌انداز خرداد 1404 را ترسیم کنیم، باید گفت که بازار در این ماه شکننده خواهد بود. به عبارتی، نه می‌توان انتظار کاهش قطعی قیمت‌ها را داشت و نه افزایش آن‌ها را.
از یک سو، نرخ دلار در بازه 83 تا 85 هزار تومان در نوسان است. اگر مذاکرات هسته‌ای تا نیمه خرداد به نتیجه ملموسی برسد که البته قطعی نیست، احتمال کاهش بیشتر نرخ دلار وجود دارد. در این صورت، اصلاح قیمت ورق نیز محتمل است.
از سوی دیگر، موضوع محدودیت برق همچنان جدی است. تجربه سال‌های گذشته نشان داده که در صورت تداوم این محدودیت‌ها، عرضه ورق کاهش یافته و قیمت‌ها افزایش می‌یابد. در حال حاضر، برخی خریداران با پیش‌بینی این وضعیت، اقدام به خرید زودهنگام کرده‌اند، به‌ویژه شرکت‌هایی که تحویل پروژه آن‌ها در تیر یا مرداد است.
توصیه من به خریداران این است: اگر نیاز شما فوری یا زمان‌دار است، مثلا برای پروژه‌های تیرماه یا صادرات برنامه‌ریزی شده، خرید مرحله‌ای یا پلکانی داشته باشید. یعنی دست‌کم بخشی از نیاز را در هفته اول یا دوم خرداد تامین کنید تا در صورت تغییر روند بازار، تحت فشار قیمتی قرار نگیرید.
اما اگر فوریتی در خرید وجود ندارد، روند نرخ دلار و اخبار مذاکرات را به دقت دنبال کنید. در صورت شکست مذاکرات و تشدید محدودیت‌های برق، احتمال رشد قیمت‌ها وجود دارد. اما در غیر این صورت، با توجه به نبود تقاضای شدید، بازار ممکن است در مسیر اصلاح قیمتی قرار گیرد. در مجموع، در شرایط فعلی، خرید پلکانی با ریسک کنترل‌شده بهترین راهبرد به نظر می‌رسد.”
برای اطلاع از آخرین قیمت‌ها یا دریافت مشاوره تخصصی درباره خرید ورق سیاه می‌توانید از طریق شماره 74486-021 با فولادسل مرجع خرید و فروش آهن آلات تماس بگیرید.