آشنایی با هاش سبک و ویژگی‌های آن

هاش سبک چیست ؟ تیرآهن بال پهن یا هاش سبک یکی از پرکاربردترین انواع پروفیل‌های ساختمانی با سطح مقطع باز به‌حساب می‌آید که بر اساس ویژگی‌های فیزیکی و ابعادی خود، از سایر مقاطع متمایز می‌شود؛ ضخامت جان تیرآهن هاش سبک بین 5 الی 17 میلی‌متر است که این عدد ممکن است متغیر باشد. در مقابل نیز، ضخامت بال این تیرآهن در محدوده 8 الی 31 میلی‌متر است.

تیرآهن های هاش سبک اغلب با بال‌های نازک‌تر و سطح مقطع شبیه به حرف H شناخته می‌شوند. به این نوع تیرآهن علاوه بر HEA، IPBL نیز گفته می‌شود. در اینجا منظور از A نازکترین سطح مقطع میان تیرآهن های بال پهن است. در تیرآهن هاش سبک ارتفاع تیر از عرض بال‌ها کم‌تر است.

از مهمترین عوامل موثر در قیمت تیرآهن، وزن آن است که با توجه به ابعاد دستخوش تغییرات می‌شود. این نوع تیرآهن از سایز ۱۰۰ الی ۱۰۰۰ میلی‌متر، ارتفاع مقطع ۹۶ الی ۹۹۰ میلی‌متر و طول بال ۱۰۰ الی ۳۰۰ میلی‌متر تولید می‌شود. با توجه به ویژگی تیرآهن‌ هاش نوع سبک ، از آن برای ساختمان‌های ضد زلزله که به جهت دریافت استاندارد خاص ساخته می‌شوند، استفاده می‌گردد.

این محصول باتوجه‌به اینکه وزن، ضخامت و ابعاد کمتری از نمونه‌های سنگین دارد، در پروژه‌های صنعتی و ساختمانی خاصی به کار گرفته می‌شود و کاربردهای به‌خصوص خود را دارد.

علامت L برای نشان دادن سبک وزن بودن تیر آهن است. IPBL یا HEA اسم های دیگر این تیر آهن سبک به شمار می‌آیند . همان طور که اشاره شد , بدیهی است ضخامت بال‌ های تیر آهن های سبک نسبت به تیر آهن هاش سنگین کمتر است.

در ادامهٔ این مقاله، می‌توانید ترکیبات شیمیایی، ابعاد اسمی و کاربردهای تیرآهن هاش سبک را بررسی کنید و تفاوت‌های آن را با سایر پروفیل‌های ساختمانی بازشناسید و پاسخی مناسب به هاش سبک چیست خواهیم داد.

این اطلاعات به شما کمک می‌کنند تا در زمان خرید این مقطع فولادی، محصولات فروشگاه‌ها را به شکل بشناسید و گزینهٔ موردنیاز را از آن میان پیدا کنید. همچنین لازم به ذکر است که در این صفحه، لیست آخرین قیمت هاش سبک چیست نیز قرار گرفته است که در صورت نیاز، به‌سادگی به آن دسترسی داشته باشید.

تیرآهن یعنی چه؟

پیش از آنکه به سراغ بررسی هاش سبک برویم، باید ابتدا تیرآهن و هاش و پروفیل‌های ساختمانی را به شکل کلی بررسی کنیم تا شناختی کامل از این محصولات و دسته‌بندی‌های اساسی آن‌ها پیدا کنید و بتوانید با دیدگاهی بازتر محصولات جزئی‌تر مانند تیرآهن هاش سبک را بازشناسید.

تیرآهن یک مقطع فولادی با سطح مقطعی باز به‌حساب می‌آید که معمولاً از دو بال و یک جان تشکیل شده است؛ بال‌های این مقطع به دو طرف جان متصل شده‌اند و در نهایت، ایجادکنندهٔ یک شکل هندسی هستند که ویژگی‌های مکانیکی، ترمودینامیکی و فنی خاصی به این مقاطع فولادی می‌دهد. تیرآهن‌ها به‌طورکلی جزوی از انواع پروفیل‌های ساختمانی یا صنعتی به‌حساب می‌آیند، چراکه دربرگیرندهٔ تمام ویژگی‌های این دسته از مقاطع فولادی هستند.

لازم به ذکر است که پروفیل‌های فلزی به‌طورکلی به دو دستهٔ ساختمانی و صنعتی تقسیم می‌شوند؛ آن دسته از تیرآهن‌ها که در ابعاد و ضخامت‌های پایین ساخته می‌شوند، معمولاً در عموم پروژه‌های ساخت‌وساز به کار می‌روند و همین مسئله، باعث نام‌گذاری آن‌ها به پروفیل ساختمانی می‌شود؛ همچنین، دستهٔ دیگری از این محصولات ابعاد و ضخامت‌های بالایی دارند و معمولاً در پروژه‌های ساختمانی عظیم و طرح‌های صنعتی به کار می‌روند. این دسته از محصولات با عنوان پروفیل‌های صنعتی شناخته می‌شوند. قیمت تیرآهن هم کاملا به وزن و سبک و سنگین بودن آنها بستگی دارد.

تیرآهن هاش سبک چیست؟

هاش ساختمانی سبک یک نوع تیرآهن به‌حساب می‌آید که سطح مقطعی شبیه به حرف لاتین H دارد؛ همین مسئله باعث می‌شود که از این مقطع فولادی با عنوان هاش نام ببرند. این محصول یک نوع پروفیل ساختمانی محسوب می‌شود که از دو بال پهن و یک جان مرکزی تشکیل شده است. گفتنی است که این محصول به سبب این نکته با عنوان تیرآهن بال‌پهن نیز نامیده می‌شود.

در ادامهٔ معرفی مقطع فولادی هاش لازم به ذکر است که این محصول از جهت ابعاد ظاهری و ضخامت به سه دستهٔ کلی تقسیم می‌شود:

•  سبک
• نیمه‌سنگین
•  سنگین

پس تنها تفاوتی که در میان هاش سنگین و سبک وجود دارد، ابعاد و ضخامت‌های این دو محصول است که در نهایت باعث ایجاد مقاطعی می‌شود که از جهت وزنی تفاوت زیادی با یکدیگر دارند.

برخی از اهالی صنعت تصور می‌کنند که هاش در واقع همان تیرآهن I است، درحالی‌که تفاوت‌های زیادی میان این دو مقطع فولادی وجود دارد؛ به‌عنوان‌مثال، تیرآهن هاش از بال‌های پهن‌تری در مقایسه با جان خود دارد، درحالی‌که تیرآهن I کاملا برعکس است و سطح مقطع جان آن پهن است دو بال کوتاه دارد.

عناصر شیمیایی هاش سبک چیست ؟

عناصر شیمیایی مقاطع فولادی بیانگر ویژگی‌های مکانیکی و فنی این محصولات هستند؛ حضور برخی از عناصر فلزی در این محصولات مانند کربن، گوگرد یا فسفر، باعث ایجاد خواصی می‌شود که تأثیرات زیادی در تعیین کاربردهای این مقاطع دارد، در نتیجه لازم است که اجزا تشکیل‌دهندهٔ آلیاژ این پروفیل‌ها را به‌دقت بررسی کنیم تا در نهایت بتوانیم کاربردها و خواص مکانیکی آن را نیز دقیقاً به دست آوریم.

عموماً از آلیاژهای زیر در ساخت تیرآهن هاش سبک استفاده می‌شود که هرکدام دارای عناصر شیمایی متفاوتی هستند:

•  2 با کربن 0.21 تا 0.25 درصد؛
•  2 با کربن 0.21 تا 0.25 درصد؛
• 2 با کربن 0.19 تا 0.23 درصد؛
•  3 با کربن 0.19 درصد؛
•  2 با کربن 0.24 تا 0.25 درصد؛
•  3 با کربن 0.23 درصد؛
•  3 با کربن 0.22 تا 0.24 درصد.

در ادامهٔ این بحث گفتنی است که از عناصر شیمیایی دیگری مانند فسفر، گوگرد و نیتروژن نیز در کمیت‌های متفاوت در این آلیاژها استفاده می‌شود. همچنین شایان توجه است که میزان کربن موجود در این گریدهای آلیاژی بر اساس ضخامت این مقاطع متفاوت است.

ابعاد هاش سبک چیست ؟

در مقاله “تیرآهن هاش چیست” بیان کردیم که برجسته‌ترین عامل متمایزکنندهٔ انواع تیرآهن هاش از یکدیگر، ضخامت این مقاطع است که در نهایت، باعث به‌وجودآمدن وزن‌های گوناگونی می‌شود. باتوجه‌به این مقدمات، لازم است که بخش ابعاد این محصول را بادقت بیاموزیم تا بتوانیم حداقل و حداکثر ابعاد انواع هاش سبک را به‌خاطر بسپاریم تا در صورت نیاز، بتوانیم انواع این محصول را از یکدیگر متمایز کنیم.

•  سایز این دسته از تیرآهن‌ها بین 10 تا 60 میلی‌متر متغیر است؛
•  ارتفاع تیر در این مقاطع از 96 تا 590 میلی‌متر متغیر است؛
•  ضخامت بال در این گروه از 8 تا 25 میلی‌متر متغیر است؛
•  ضخامت جان در هاش سبک از 5 تا 13 میلی‌متر متغیر است؛
•  طول بال پروفیل H از 100 تا 300 میلی‌متر متغیر است؛
•  بر اساس این عوامل، وزن نهایی این دسته از مقاطع از 17 تا 180 کیلوگرم متغیر است.

جزئیاتی که در این بخش به دست دادیم، بر اساس اطلاعات مندرج در جدول اشتال است؛ با این حساب، تیرآهن‌هایی که از جهت ابعاد و ضخامت دارای ابعادی کمتر یا بیشتر از این رقم‌ها دارند، محصولاتی غیراستاندارد به‌حساب می‌آیند یا دست‌کم در جدول اشتال تیرآهن H نمی‌گنجند.

کاربرد های هاش سبک چیست ؟

همان‌طور که در بخش‌های قبلی این مقاله نیز به شکل مختصر اشاره کردیم، تیرآهن هاش سبک در بسیاری از پروژه‌های ساختمانی به کار گرفته می‌شود و همین مسئله این دسته از مقاطع را در زمرهٔ پروفیل‌های ساختمانی قرار می‌دهد.

این محصول باتوجه‌به اینکه سطح مقطع بزرگ‌تری در مقایسه با سایر انواع تیرآهن‌های معمولی دارد، از مقاومت کششی و تسلیم بالایی برخوردار است و همین مسئله آن را به گزینه‌ای مناسب برای استفاده در ساختمان‌های ضد زلزله تبدیل می‌کند.

در ادامه، لازم به ذکر است که این تیرآهن‌ها به سبب اینکه قابلیت تولید در طول‌های بیش از 100 را هم دارند، گزینه‌ای مناسب برای برج‌سازی نیز به‌حساب می‌آیند.

• کاهش وزن هاش سبک از یک سو آن را برای کاربردهای معمول ساخت و ساز بسیار مناسب می گرداند چراکه سبب کاهش وزن سازه می شود اما از سوی دیگر، میزان تحمل بار کمتری را به دنبال دارد.
•  تیرآهن هاش سبک یکی از پرکاربردترین انواع پروفیل‌های ساختمانی به‌حساب می‌آید.
• در ساخت سازه‌های سنگین مثل پل و یا برج‌هایی با تعداد طبقات بالا، استفاده از تیرآهن سنگین مناسب‌تر است.
• تیرآهن سبک و سنگین بیشتر در خط تولید تیرآهن هاش به چشم می‌خورد.

ویژگی های هاش سبک چیست ؟

1. با توجه به اینکه ضخامت بدنه تیرآهن سبک کمتر است قطعا بار کمتری را تحمل خواهد کرد.
2. تیرآهن سبک نیز از مقاومت قابل قبولی برخوردار است، کیفیت مناسبی دارد و در بخش‌های مختلف سازه فولادی استفاده می‌شود.
3.  تیرآهن هاش دارای جان و بال مساوی بوده و جزو پرمصرف‌ترین مقاطع در صنعت ساخت‌وساز است.

تفاوت هاش سبک با تیرآهن‌های معمولی

بدون شک یکی از برجسته‌ترین تفاوت‌های موجود میان تیرآهن‌های هاش و سایر مقاطع فلزی مانند تیرآهن‌های I، سطح مقطع بزرگ مدل‌های هاش است که منجر به بروز خواص مکانیکی بالایی در این دسته از مقاطع می‌شود.

علاوه بر این، این مقاطع از جهت گریدهای آلیاژی نیز با یکدیگر متفاوت هستند؛ چراکه معمولاً از گریدهای متفاوتی برای ساخت تیرآهن H استفاده می‌شود تا در نهایت، کاربردهای خاصی به دست بیاید.

گفتنی است که مقطع فولادی هاش از جهت وزن، ضخامت و ابعاد اسمی نیز تفاوت‌های بارزی با انواع تیرآهن‌های معمولی دارد؛ به‌عنوان‌مثال، تیرآهن‌های معمولی عموماً ارتفاعی بیشتر از 30 متر ندارند، درحالی‌که تیرآهن هاش سبک یا سنگین می‌تواند با ارتفاع 100 متر نیز تولید شود. شایان توجه است که با مراجعه به جداول وزنی اشتال مربوط به مقطع فولادی، می‌توانید به طور دقیق تفاوت‌های موجود در ابعاد این مقطع‌ها را بررسی کنید و تفاوت‌های هرکدام را برشمارید.

جدول مشخصات تیرآهن هاش سبک

در این مبحث به بررسی اینکه مشخصات تیرآهن هاش سبک چیست پرداخته ایم. تیر آهن در ایران معمولا در سایز 6 تا 14 متر و طبق استاندارد های اروپایی تولید می شود.

همانطور که گفته شد تیر آهن های بال پهن بر اساس ضخامت، به سه دسته سبک، سنگین و فوق سنگین دسته بندی می شوند. در جداول زیر می توانید مشخصات تیرآهن هاش سبک بر اساس استاندارد اروپایی را ملاحظه فرمایید.

سخن پایانی

تیرآهن هاش سبک یک نوع مقطع فولادی باز به‌حساب می‌آید که دارای دو بال پهن و یک جان در مرکز این مقطع است؛ این محصول به شکلی مهندسی شده که مقاومت کششی و تنش تسلیم بیشتری در مقایسه با تیرآهن‌های معمولی داشته باشد و در موقعیت‌های حساس‌تری مانند پروژه‌های ساخت‌وساز ضد زلزله به کار برود. در فولادسل گفتیم که هاش سبک بر اساس ضخامت بال و جان که در نهایت منجر به یک وزن خاص می‌شود، از سایر نمونه‌های هاش مانند نیمه‌سنگین و سنگین بازشناخته می‌شود.