استیل ضدزنگ در گریدها و سریهای بسیار متنوعی تولید میشود؛ گریدهای گوناگون این آلیاژ، ویژگیهای کلی مشابهی با یکدیگر دارند اما بعضی از مشخصههای آلیاژی هر گرید، باعث میشود که این محصولات از هم متمایز بشوند و به گزینههایی مجزا تبدیل شوند. دستهای از این گریدها به سبب برخی خصوصیات شیمیایی، اصطلاحاً با نام “ورق استیل بگیر” شناخته میشوند و در مقابل سریهای “استیل نگیر” قرار میگیرند.
در ادامهٔ این صفحه، علاوه بر مطالعهٔ مقالهٔ ورق استیل بگیر، میتوانید آخرین قیمت ورق استیل بگیر را در گریدها و ابعاد گوناگون بررسی کنید و در صورت نیاز، برای خرید محصول دلخواه خود اقدام نمایید. فراموش نکنید که در صورت تمایل میتوانید از کارشناسان مجموعهٔ فولادسل دربارهٔ جزئیات فرایند خرید مشاوره بگیرید تا فرایند کلی به بهترین شکل پیش برود.
استیل ضدزنگ چیست؟
پیش از آنکه به سراغ معرفی این دسته از ورقهای استیل برویم، باید بهطورکلی آشنایی مختصری با ورقهای استیل ضدزنگ داشته باشیم، تا بتوانیم نمونههای متفاوت آن مانند استیل بگیر و نگیر را بهتر درک کنیم.
استنلساستیل (Stainless Steel) یا فولاد ضدزنگ نوعی آلیاژ فلزی بر پایهٔ آهن است که از عناصر شیمیایی خاصی مانند کروم، نیکل، منگنز، کربن و مولیبدن تشکیل میشود. برخی از عناصر شیمیایی مانند نیکل، کروم و مولیبدن به شکل اختصاصی در این آلیاژ به کار میروند و باعث بهوجودآمدن خواص مکانیکی خاصی در این دسته از محصولات میشوند.
بهعنوان نمونه، مقاومت در برابر زنگزدگی، اسیدها و بازها یکی از برجستهترین ویژگیهای ورقهای ضدزنگ است که به همین دلیل، پایهٔ نامگذاری این محصولات شده است؛ این ویژگی منجر به افزایش استحکام قطعات تولیدشده با این آلیاژ و جلوگیری از اکسید شدن سطح قطعههای فولادی میشود، پس بسیار ارزشمند است.
ورق استیل بگیر چیست؟
پس از شناخت آلیاژ استیل ضدزنگ بهطورکلی، لازم است که با یکی از مهمترین دستهبندیهای این محصول آشنا شویم؛ بر حسب این دستهبندی، ورقهای استیل باتوجهبه رفتار مغناطیسی خود که تابعی از عناصر شیمیایی موجود در آنهاست، به دو گروه کلی استیل نگیر و بگیر تقسیم میشوند.
با این حساب، ورق استیل بگیر (Magnetic Stainless Steel Plate) یک دسته از ورقهای استیل است که گریدهای گوناگونی دارند و هرکدام به میزان خاصی، دارای رفتارهای مغناطیسی هستند؛ همین مسئله باعث میشود که از ورقهای استیل نگیر بازشناخته شوند.
عوامل کوچک و بزرگی در تعیین خواص مغناطیسی ورقهای فولادی و قرارگرفتن این موارد در یکی از این دودسته تأثیرگذار هستند؛ در بخشهای بعدی به شکل مفصل این عوامل را بررسی میکنیم و دلایل علمی مطرح برای بهوجودآمدن چنین ویژگیای را قید میکنیم.
نکتهٔ دیگری که دانستن آن خالیازلطف نیست، نحوهٔ محاسبهٔ قیمت ورق استیل است؛ برای رسیدن به نرخ حدودی این محصول، لازم است که وزن ورق استیل بگیر را به دست آورید و پس از آن، رقم بهدستآمده را با قیمت هر واحد از این محصول ضرب کنید، تا به قیمت نهایی این محصول در گریدها و آلیاژهای گوناگون برسید.
علل ایجاد واکنش مغناطیسی در ورقهای استیل
متخصصان بر این باور هستند که وجود عنصر شیمیایی کروم در ورقهای فولادی ضدزنگ، یکی از برجستهترین عوامل برای بهوجودآمدن خواص مغناطیسی در این دسته از آهنآلات است. البته علاوه بر این، بررسی اندازهٔ کربن موجود در این ورقها و میزان استفاده از اکسیژن در عملیات حرارتی این محصولات نیز، عاملی دیگر برای تعیین ورقهای استیل بگیر است.
جالب است بدانید که کروم برای بهوجودآمدن خواص ضدزنگ و ضد اکسید به ورقهای فولادی اضافه میشود و یکی از کلیدیتری عناصر در ایجاد یک ورق استیل است، اما از طرف دیگر، همین عنصر باعث بروز رفتارهای شیمیایی در گریدهای گوناگون این آلیاژ میشود.
در ادامهٔ این بحث، لازم به ذکر است که متخصصان در شرایط خاصی، از عناصر شیمایی بهخصوصی برای اصلاح کردن خواص مغناطیسی ورقهای استیل استفاده میکنند و در نهایت، یک ورق استیل نگیر تولید میکنند. بهعنوانمثال، نیکل گزینهای مناسب برای اصلاح رفتار مغناطیسی ایجادشده توسط کروم است که در استیلهای نگیر نیز وجود دارد. البته این نکته را هم نباید فراموش کنیم که استفاده از این عنصر ارتباط مستقیمی با قیمت ورق استیل دارد و همین مسئله موجب صرفنظرکردن متخصصان برای استفاده از این عنصر شیمیایی است.
کاربردهای ورق استیل بگیر
این دسته از ورقهای فولادی باتوجهبه اینکه گزینههایی بسیار مناسب برای مقابله با عوامل خورندهٔ محیطی نظیر آب، اکسیژن و رطوبت محسوب میشوند، در بازهٔ وسیعی از صنایع خُرد و کلان به کار گرفته میشوند. جالب است بدانید که وزن ورق استیل بگیر یکی دیگر از عواملی است که در استفادهٔ فراوان این ورق فولادی نقش عمدهای دارد.
مواردی که در ادامه بیان میکنیم، بخشی از این کاربردها هستند:
_ تولید انواع لوازم آشپزخانه مانند قابلمه، قاشق، چنگال و چاقو؛
_ ساخت تجهیزات داخلی خودروهای سواری و سنگین؛
_ مونتاژ تجهیزات مختص طراحی داخلی و معماری؛
_ تولید تجهیزات مربوط به آزمایشگاههای شیمی و خطوط تولید انواع دارو و لوازم آرایشی بهداشتی.
انواع ورق استیل بگیر
ورقهایی که در حال بررسی آنها هستیم، بهخودیخود زیرمجموعهای از ورقهای استیل بهحساب میآیند اما این مسئله را هم نباید فراموش کنیم که دارای انواع و گریدهای متفاوتی هم هستند. هرکدام از این گریدها، بهطورکلی دارای ویژگیهای مشابهی هستند اما تفاوتهایی در عناصر شیمیایی باعث میشود که هرکدام با نام یک گرید مجزا شناخته بشوند.
شایان توجه است که گریدهای ورق استیل بیش از 150 مورد هستند و بررسی کردن همهٔ آنها، مستلزم نگارش یک کتاب قطور است؛ ما در این مقاله، از گزینههای کم استفاده صرفنظر میکنیم و صرفاً نمونههای پرکاربرد این ورقها را بررسی خواهیم کرد.
گرید 410
در بخشهای پیشین به این مسئله اشاره کردیم که ترکیبات شیمیایی مهمترین عامل برای تعیین این مسئله است که آیا محصول مورد بررسی ما در دستهٔ استیل بگیر یا نگیر قرار میگیرد؛ پس در اولین قدم، ترکیبات این ورق را بررسی میکنیم.
_ حداکثر 0.15 درصد کربن
_ حداکثر 1 درصد منگنز
_ حداکثر 1 درصد سیلیکون
_ 5 تا 13.5 درصد کروم
_ حداکثر 0.75 درصد نیکل
_ حداکثر 0.5 درصد مولیبدن
_ حداکثر 0.040 درصد فسفر
_ 030 گوگرد
_ 50 درصد مس
_ 050 درصد آلومینیوم
_ به میزان بالانس آهن
گریدهایی که با این عناصر شیمیایی تشکیل شده باشند، با درجههای حرارت خاصی از عملیات حرارتی آنیل عبور میکنند؛ علاوه بر این، در عملیاتها دیگری هم قرار میگیرند که حرارت در آنها حدود 204 تا 650 درجهٔ سانتیگراد است و در نهایت، موجب بروز خواص مکانیکی زیر میشود:
_ 300 تا 1475 مگاپاسکال مقاومت کششی
_ 270 تا 1005 مگاپاسکال استحکام تسلیم
_ 11 تا 29.5 واحد ازدیاد طول.
لازم به ذکر است که میزان هرکدام از این خواص بر اساس درجهٔ عملیات حرارتی مشخص میشود.
گرید 420
ترکیبات شیمیایی این گرید به شرح زیر است:
_ 30 تا 0.40 درصد کربن
_ حداکثر 1 درصد منگنز
_ حداکثر 1 درصد سیلیکون
_ 12 تا 14 درصد کروم
_ 50 درصد نیکل
_ حداکثر 0.5 درصد مولیبدن
_ 40 درصد فسفر
_ 030 درصد گوگرد
_ 50 درصد مس
_ 15 درصد آلومینیوم
_ به میزان بالانس آهن
بر مبنای میزان نیکل و کربن این آلیاژ میتوانیم به این نتیجه برسیم که این گرید هم جزو نمونههای دارای خواص مغناطیسی بهحساب میآید. ویژگیهای مکانیکی این گرید متناسب با میزان عناصر شیمیایی آن به شرح زیر است:
_ 655 تا 895 مگاپاسکال مقاومت کششی
_ 345 تا 680 مگاپاسکال استحکام تسلیم
_ 12 تا 25 واحد ازدیاد طول
حرارتدهی به این دسته از ورقها در درجههای گوناگون و بهوسیلهٔ عملیاتهای حرارتی متفاوتی انجام میشود؛ بهغیراز عملیات حرارتی آنیل، این ورقها در عملیاتهای دیگر حدود 204 تا 650 درجهٔ سانتیگراد حرارت میبینند و این حرارت، عاملی مهم در تعیین خواص مکانیکی آنهاست.
جمعبندی
ورق استیل بگیر یک نوع ورق فولادی ضدزنگ است که مقاومت بالایی در برابر عوامل خورنده دارند؛ عاملی که باعث بازشناختن این دسته از ورقها میشود، وجود یک نوع رفتار مغناطیسی در آنهاست که تابعی از عناصر شیمیایی این محصول است. گفتنی است که گریدهایی مانند 410 و 420، دو نمونهٔ مشهور استیل بگیر هستند که معمولاً در صنایع گوناگون به کار میروند.
در پایان، اشاره به این نکته نیز خالیازلطف نیست که برای محاسبه قیمت ورق استیل باید ابتدا وزن ورق استیل بگیر را در گریدهای گوناگون به دست آوریم و پس از آن، رقم بهدستآمده را در قیمت هر واحد ضرب کنیم تا در نهایت، به قیمت پایانی محصول انتخابی خود برسیم.