تیرآهن جزو مقاطع فولادی است که در اغلب سازهها و پروژههای عمرانی کاربرد دارد و به همین خاطر در انواع مختلفی تولید میشود. این پروفیل فولادی سنگین، فشارها و نیروهای وارد بر سازه را تحمل میکند و مقاومت آن را افزایش میدهد. در ایران کارخانههای مختلفی تیرآهن را مطابق با استانداردهای داخلی و بینالمللی تولید میکنند، اما بخشی از نیاز کشور از طریق واردات تیرهای چین، ترکیه و کره تأمین میشود. در این مقاله توضیح میدهیم تیرآهن چیست و اطلاعات مورد نیاز درباره این مقطع فولادی را در اختیارتان قرار میدهیم؛ برای استعلام قیمت انواع این محصولات نیز میتوانید روی لینک «قیمت تیرآهن» کلیک کنید.
تیرآهن چیست؟
تیرآهن نوعی پروفیل فولادی است که برای ساخت اسکلت سازهها، ستون، خرپا و تیر مورد استفاده قرار میگیرد و قدرت لازم برای تحمل بارهای خمشی و لنگر برشی را دارد. این محصول یا به شکل حرف انگلیسی H تولید میشود یا I که هرکدام از این شکلها نیز انواع مختلفی دارند. پروفیلهایی که به شکل H هستند با نام تیرآهن هاش شناخته میشوند؛ برای استعلام نرخ این محصولات میتوانید روی لینک قیمت هاش کلیک کنید.
این پروفیلها معمولا از جنس فولاد ساخته میشوند؛ اما کارخانههای مختلف از آلیاژهای فولاد گوناگون استفاده میکنند که باعث میشود محصولاتشان در بعضی از ویژگیها باهم تفاوتهای جزئی داشته باشد. تیرآهنها به صورت شاخهای تولید میشوند و طول شاخهها نیز معمولا ۶ یا ۱۲ متر است. سطح مقطع آنها از دو بخش بال و جان تشکیل شده است که شکل آنها با توجه به نوع تیرآهن تعیین میشود. جان تیرآهن قسمت افقی بدنه است و بالها دو قسمت عمودی هستند که با زاویه ۹۰ درجه نسبت به جان قرار میگیرند.
انواع تیرآهن
تیرآهنها در انواع مختلفی تولید میشوند که بعضی از آنها در ساختوساز کاربرد بیشتری دارند و فعالان صنعت ساختوساز آنها را میشناسند. بعضی دیگر از این محصولات مانند تیرآهن لینتل بخاطر کاربرد محدودی که دارند، شناختهشده نیستند. در ادامه توضیح میدهیم انواع “تیرآهن چیست” و همچنین درباره ویژگیهای این محصولات صحبت خواهیم کرد.
تیرآهن IPE (بال نیمپهن)
این محصول پرکاربردترین نوع تیرآهن در بازار ایران است و به شکل I تولید میشود. کارخانههای ایرانی این محصول را مطابق با استانداردهای اروپا تولید میکنند؛ نقشههای ساختمانهای ایرانی نیز بر اساس همین استانداردها کشیده میشود و به همین خاطر است که تیرهای IPE یا معمولی تا این اندازه کاربردی هستند. مهمترین مشخصه این تیرها، اندازه برابر بالها در تمام طول شاخه است.
تیرآهن IPB (هاش)
تیرآهن هاش یا بالپهن از دیگر پروفیلهای پرکاربرد در بازار ایران است که در پروژههای عمرانی بزرگ مانند ساخت مجتمعهای تجاری، سوله کارخانهها و… به کار میرود. اندازه بال و جان در این پروفیلهای فولادی باهم برابر است و به همین خاطر ظاهری شبیه به H دارد. این محصول در دو نوع سبک و سنگین تولید میشود؛ نوع سبک آن با نماد HEA و نوع سنگین آن با نماد HEB شناخته میشود. محصولات سبک و سنگین سایزهای یکسانی دارند، اما ضخامتشان باهم متفاوت است و همین مسئله باعث تفاوت در وزنشان میشود.
تیرآهن INP
این تیرآهنها هم به شکل I هستند، اما فرم بالهایشان با نوع IPE متفاوت است. در تیرآهنهای INP ضخامت بالها با نزدیک شدن به جان افزایش پیدا میکند، به همین دلیل وقتی از روبهرو به این محصول نگاه میکنید، بالهای آن شیبدار است. تیرهای INP مطابق با استاندارد چین و روسیه تولید میشوند. بعضی از پروژههای عمرانی ایران از این تیرآهنهای INP استفاده میکنند و به همین خاطر این محصولات از کشورهایی چون چین، روسیه و کره به ایران وارد میشوند.
تیرآهن CPE (لانه زنبوری)
در بدنه تیرآهنهای لانه زنبوری حفرههای هشت ضلعی که شبیه به کندوی زنبور هستند، وجود دارد و این مهمترین وجه تمایز این پروفیلهای فولادی با سایر انواع تیرآهن است. با وجود این حفرهها، امکان عبور اتصالات و سیم از اسکلت سازه وجود دارد، اما مقاومت خمشی این تیرها نسبت به سایر انواع تیرآهنها کمتر است. به همین دلیل معمولا بعد از عبور اتصالات و سیمها، حفرههای تیر را با مصالح مناسب پر میکنند. قیمت هر شاخه تیرآهن CPE نسبت به سایر محصولات مناسبتر است، زیرا حفرههای خالی موجود در بدنه این پروفیلها باعث میشود وزن آنها نسبت به تیرهای دیگر کمتر باشد.
سایر تیرآهن ها (جانبی)
اول، تیر چوبی یا Timber Beam
روی خرپا چوبی، تیر چوبی به صورت افقی بین دو پایه حرکت قرار میگیرد. تیر چوبی معمولاً در ساختمان خرپاهای سقف چوبی استفاده میشود. ساختار قاب چوبی با ستونها ایجاد شده و ستونها برای حمایت از تیرآهنها مورد استفاده قرار میگیرند. آنها همچنین برای پشتیبانی از صفحات کف در خانههای تاریخی و قدیمی با قاب چوبی استفاده میشوند. اگر الوار به درستی مراقبت شوند، مصالح ساختمانی محکم و بادوام خواهند بود.
دوم، تیر بتن مسلح یا Reinforced Concrete Beam
متداولترین نوع تیرآهن چیست ؟ بتن سیمانی ساده و میلگردهای آرماتور یک تیر بتن آرمه را تشکیل میدهند. این متداولترین نوع مورد استفاده در ساخت و ساز ساختمان است. این نوع را میتوان در اغلب منازل مشاهده کرد.
سوم، تیرآهن استیل یا Steel Beam
تیرآهنهای فولادی در انبارها، برجها، ساختمانهای صنعتی و خرپاها و سایر سازههای فولادی مورد استفاده قرار میگیرند. تیرهای فولادی I اغلب استفاده میشوند؛ زیرا دارای ممانهای دوم سطح بالایی هستند، به این معنی که از نظر سطح مقطع خود سفت هستند و میتوانند بار زیادی را بدون افتادگی تحمل کنند.
چهارم، تیر کامپوزیت یا Composite Beam
این یک جزء ساختاری است که از دو ماده مختلف به هم متصل شده و یک واحد را تشکیل میدهد. برای مثال از تیرآهنهای کامپوزیت فولادی و بتنی در ساخت و ساز ساختمان استفاده میشود. برای محکم کردن این دال بتنی از یک فلنج فولادی پهن استفاده شده است.
پنجم، تیرآهن ثابت یا Fixed Beam
از انواع تیرآهن میتوان به تیرآهن ثابت اشاره کرد. این نوع تیرآهنها دارای دو سر ثابت هستند. علاوه بر این، حرکت چرخشی تیرآهن ثابت کنترل میشود. انتهای تیرآهن ثابت نمیتواند بچرخد؛ زیرا در هر دو انتها ثابت است. تیرآهن ثابت به گونهای قرار میگیرد که فشار بالا را تحمل کند. هیچ واکنشی از این نوع تیرآهنها وجود ندارد. در ساخت ساختمانهای بلند و سازههای صنعتی استفاده میشود.
ششم، تیرآهن کنسولی یا Overhanging Beam
معمولاً برای این نوع تیرآهنها از یک سازه تیر مانند پشتیبانی ساده استفاده میشود. با این حال، در یک تیر آویزان، یک انتهای آن فراتر از تکیه گاه است. تیر آهن اغلب در هر انتهای ستون برای انتقال بار قرار میگیرد. یک ستون یک سر تیر آویزان را پشتیبانی میکند، در حالی که سر دیگر از تکیه گاه آویزان است. در ساختمانهای مسکونی، معمولاً از تیرآهنهای آویزان برای ایجاد سایه یا بالکن استفاده میشود. هر دو سر تیر دوگانه آویزان تا حدودی از تکیه گاه دور هستند.
هفتم، تیرآهن پیوسته یا Continuous Beam
تیرآهن پیوسته از دیگر انواع تیرآهن است که یک تیر پیوسته دارد که شامل بیش از دو یا چند دهانه و تکیه گاه میباشد. هنگامی که یک تیرآهن در انتها و با تکیه گاه میانی نگهداری میشود، به آن تیرآهن پیوسته میگویند. دهانههای متعددی در این نوع تیرآهنها وجود دارد. در ساخت پل معمولاً از تیر پیوسته استفاده میشود. این نوع از تیرآهنها دارای بیش از دو تکیه گاه بوده که در طول آن قرار دارند.
هشتم، تیر خرپا یا Trussed Beam
این تیرآهنها معمولاً برای ساخت سولههای کارگاهی و سولههای انباری که به دهانه بلند و فضای باز نیاز است استفاده میشوند.
نهم، تیرآهن مستطیل شکل یا Rectangular Beam
سطح مقطع تیر مستطیلی در قسمت پایین تنش و در بالا فشار را تحمل میکند. در نتیجه، پایین مقطع تیر نسبت به قسمت بالایی، تقویت بیشتری دریافت میکند. تیرآهنهای مستطیلی رایجترین نوع تیرآهنهای ساختمانی هستند.
دهم، تیرآهن مقطع T یا T-section Beam
در اغلب مواقع این تیر به صورت یکپارچه با دال بتن آرمه ساخته میشود. گاهی اوقات از تیرآهنهای T جدا شده و برای افزایش مقاومت فشاری بتن استفاده میشود.
یازدهم، تیرآهن مقطع I یا I -section Beam
از دیگر انواع تیرآهن میتوان به تیرآهن I اشاره کرد. در ساخت سازههای فولادی از تیرآهن I استفاده میشود. در سازههای فولادی، تیرآهنهای I میتوانند با خیال راحت در برابر نیروهای خمشی مقاومت کنند. تیرآهنهای مقطع I بر اساس مشخصات کارخانه تولید میشوند. در معماری، بخش I beam در خرپاهای پشتیبانی مهم به کار میروند. تیرآهن I با استحکام بیشتر نسبت به سایر مقاطع آن، از یکپارچگی سازه بیشتر از سایر مقاطع تیرآهن محافظت میکند.
(بیشتر بخوانید: تفاوت تیرآهن و هاش)
دوازدهم، تیرآهن مقطع L یا L-section Beam
تیر L نوعی تیر است که در گوشه یا اطراف محیط دال استفاده میشود.
سیزدهم، تیرآهن مقطع C یا C-section Beam
این یک تیرآهن با یک قسمت کانال است که اغلب به عنوان بخش “C” شناخته میشود.
چهاردهم، تیر بتنی پیش تنیده
تیر بتنی پیش تنیده از دیگر انواع است. تنش یا کرنش به این تیر بتنی قبل از قرار گرفتن در جای خود وارد میشود. تیرآهنهای بتنی پیش تنیده طراحی شده توسط مهندسان میتوانند مسافتهای بیشتری را نسبت به تیرآهنهای بتن آرمه طی کنند. این نوع تیرآهن بسیار نازک و سبک است.
پانزدهم، تیر بتنی پیش ساخته
تیرآهنهای پیش ساخته در یک محیط کنترل شده دور از سازه ریخته گری ایجاد میشوند و شرایط عالی برای اطمینان از استحکام کامل تیرآهن برای قطعات ریخته گری فراهم میشود. آنها در تاسیسات کاربرد دارند و با یک بررسی با کیفیت بالا در یک محیط بسیار کنترل شده درمان میشوند. پس از آن، تیرآهنهای پیش ساخته به محل ساخت و ساز آورده میشوند تا مورد استفاده قرار گیرند.
شانزدهم، تیرآهن لینتل یا Lintel Beam
تیرآهن لینتل وزن را از قسمت بالایی به دیواره کناری که قرار دارد منتقل میکند. یکی از مهمترین اجزای تیرآهن، تیر لنگه است. در بالای در، پنجره و چارچوب تعبیه معمولاً به عنوان لنگه دری نصب میشوند. هدف اصلی آن محدود کردن میزان نیروی وارد شده به قاب در و پنجره است.
هفدهم، ریخته گری درجا تیر بتنی یا Cast In-situ Concrete Beam
دیگر انواع تیرآهن، Cast In-situ Concrete Beam نام دارد. اینها تیرآهنهایی هستند که در محل، ریخته گری میشوند. قالبها در اندازههای مشخصی برای ریختهگری تیرآهن قرار داده میشوند و بتن تازه در قالبها ریخته میشود و سپس با استفاده از ماشینهای ارتعاشی مختلف متراکم میشوند.
هجدهم، تیرچه بلوک ایستا نامعین یا Statically Indeterminate Beam
شرایط تعادل برای حل واکنشها در یک تیر نامشخص استاتیکی کافی نیست. در نتیجه، تجزیه و تحلیل این نوع از تیرآهنها دشوارتر از تجزیه و تحلیل تیرهایی است که از نظر استاتیکی تعیین میشوند.
نوزدهم، تیرآهن ایستا یا Statically Determinate Beam
ایستا از دیگر انواع تیرآهن است. بر اساس شرایط تعادل پایه، واکنش پشتیبانی ایجاد شده در این تیرآهن محاسبه میشود. موقعیت تعادل پایه که به عنوان تیر استفاده میشود برای بررسی تیرآهنهای تعیین شده از نظر استاتیکی مورد استفاده قرار میگیرد. تعداد نیروهای مجهول در یک تیر مشخص شده استاتیکی برابر است با تعداد معادلات در این حالت.
بیستم، تیرآهن منحنی یا Curved Beam
تیرآهنهای منحنی آنهایی هستند که شکل یا نیم رخ منحنی دارند. معمولاً در ساخت ساختمانهای دایرهای یا منحنی شکل استفاده میشوند.
بیست و یکم، تیرآهن هاش یا H-Beam
تیرآهن هاش چیست؟ این تیرآهن در دو نوع بال پهن سبک و بال پهن سنگین تولید میشود. این محصول از نظر مقاومت بهتر از مقاطع ديگر عمل میكند، علاوه بر اين در اغلب شرايط اجرايي، اتصال تيرآهنها به سادگی بر روی آنها صورت میگیرد.
مشخصات فنی تیرآهن چیست؟
بعد از اینکه متوجه شدید انواع تیرآهن چیست و کدام یک از آنها برای کاربرد مورد نظر شما مناسب هستند، باید با مشخصات فنی این محصولات آشنا باشید. مهمترین مشخصات فنی این مقاطع طویل فولادی عبارت است از:
- سایز: تیرآهنها در سایزهای مختلف از ۱۲ تا ۳۰ سانتیمتر تولید میشود؛ سایز تیرآهن طول جان را نشان میدهد.
- وزن: وزن تیرآهن با توجه به سایز و سنگین یا سبک بودن نوع آن تعیین میشود. هر استاندارد تیرآهن، جدول وزن مخصوص به خود را دارد که بر اساس سایز، وزن هر متر از تیرآهن را مشخص میکند. برای به دست آوردن وزن شاخه تیرآهن نیز باید وزن هر متر از آن را در ۱۲ ضرب کرد.
- ضخامت بال و جان: این دو معیار بر اساس استاندارد و سایز تیرآهن تعیین میشود.
- آلیاژ فولاد به کار رفته در تولید محصول: این مشخصه هم به کارخانه تولیدکننده تیرآهن بستگی دارد.
کاربردهای تیرآهن چیست؟
احتمالا تا این بخش از مقاله متوجه شدهاید کاربرد تیرآهن چیست و چرا تا این اندازه در ساختمانسازی مورد استفاده قرار میگیرد. در ادامه لیستی از کاربردهای این محصولات را ارائه میدهیم تا اطلاعات متمرکزی درباره موارد استفاده از آنها داشته باشید.
- ساخت اسکلت ساختمان
ساخت تیر و خرپا - ساخت ستون
- استفاده در کفی ستونی و صفحههای فولادی
- ساخت پل
- ساخت کشتی و اسکله
- ساخت سازههای نفت و گاز
مزایا و معایب استفاده از تیرآهن در ساختوساز
استفاده از تیرآهن در پروژههای عمرانی مزیتها و معایب مختلفی دارد که در ادامه آنها را بررسی میکنیم.
مزایای تیرآهن چیست؟
این پروفیلهای فولادی مزایای بیشتری دارند و به همین خاطر است که علیرغم نقطه ضعفهایشان، هنوز هم در سراسر جهان در پروژههای عمرانی مورد استفاده قرار میگیرند. در ادامه بررسی میکنیم مهمترین مزیتهای استفاده از تیرآهن چیست.
- در صورتی که تیرها به صورت استاندارد انتخاب و نصب شوند، مقاومت بالایی در برابر تحمل بارهای وارد بر سازه دارند.
- میتوان از این پروفیلهای فولادی در ارتفاع بالا هم استفاده کرد.
- نصب و اجرای آنها سریع انجام میشود.
- به راحتی میتوان تیرآهنها را از طریق جوشکاری یا اتصالات به هم وصل کرد.
- تنوع بالایی از نظر شکل ظاهری و سایز دارند و برای پروژههای مختلف کاربردی هستند.
معایب تیرآهن چیست؟
اگر تیرآهن مطابق با استاندارد تولید شود و توسط تکنسینهای حرفهای و مطابق با نقشهای اصولی اجرا شود، کمترین چالش را برای ساختمان ایجاد میکند و تا سالهای سال کاربردی خواهد بود. در مقابل، اگر نکات کلیدی در تولید و نصب این پروفیلها رعایت نشود، احتمال اینکه امنیت سازه به خطر افتد وجود دارد.
مهمترین نقطه ضعفهای تیرآهن عبارت است از:
- در محیطهای مرطوب یا محیطهای دارای بخارات شیمیایی، احتمال زنگ زدن و اکسید شدن بدنه تیرآهن وجود دارد.
- احتمال خم شدن تیرآهنها در صورت استفاده غیراستاندارد از آنها وجود دارد.
- تیرآهنها در ایران معمولا با جوشکاری به یکدیگر متصل میشوند، این روش برای اتصال امن نیست. در سطح بینالملل از پیچ و مهره و اتصالات مناسب برای تیرآهن استفاده میکنند.
- تیرآهنها مقاومتی چندانی در برابر دمای بالا ندارند؛ بنابراین در آتشسوزی سازه خیلی زود فرو میریزد.
تیرآهن در کارخانههای ایرانی چگونه تولید میشود؟
کارخانههای ایرانی معمولا تیرآهن را به روش نورد گرم تولید میکنند. در روش نورد گرم، شمشهای فولادی وارد کوره میشوند و حرارت میبینند تا نرم و شکلپذیر شوند. بعد از آن از بین غلتکهای نورد عبور میکنند تا سطح مقطعشان کمتر و طولشان بیشتر شود. غلتکهای پایانی نورد، به شمشها فرم تیرآهن میدهند و در نهایت تیرها به اندازه شاخههای ۱۲ متری برش میخورند. بعد از پایان فرایند نورد گرم، تیرآهنها وارد واحد خنککننده میشوند تا بعد از رسیدن به دمای محیط، بستهبندی شوند و برای عرضه در بازار در انبار قرار گیرند. آنچه گفتیم فرایند کلی نورد گرم بود، روش تولید تیرآهن در کارخانههای جزئیات تخصصی بسیاری دارد و به همین دلیل است که کیفیت تولیدات مجموعههای مختلف تاحدودی با یکدیگر فرق دارد.
بهترین کارخانههای تولید تیرآهن در ایران
در ایران کارخانههای بسیاری در زمینه تولید تیرآهن فعالیت میکنند. محصولات این کارخانهها کیفیتی در سطح بینالملل دارد و حتی بعضی از آنها در زمینه صادرات نیز فعال هستند. معتبرترین کارخانههای تولیدکننده تیرآهن در ایران عبارتند از:
- ذوب آهن اصفهان
- کارخانه آریان فولاد بویین زهرا
- کارخانه فایکو مازندران
- کارخانه شاهین بناب
- کارخانه جهان فولاد غرب کرمانشاه
- مجتمع فولاد کوثر اهواز
- کارخانه فولاد ظفر بناب
- مجتمع ذوب و نورد احرامیان یزد
بهترین روش استعلام قیمت و خرید تیرآهن چیست؟
قیمت تیرآهن بخاطر تأثیری که از شرایط بازار فولاد میپذیرد و عرضه و تقاضای بالایی که دارد، نوسانهای بسیاری را تجربه میکند. به همین دلیل خریداران تیرآهن و فعالان بازار فولاد نرخ این محصول را به صورت روزانه بررسی میکنند و برای تحلیل روند، نمودارهای قیمت آن را در بازههای زمانی مختلف مورد بررسی قرار میدهند.
فولادسل یک مرجع معتبر برای استعلام قیمت روز تیرآهن است. در فولادسل هم میتوانید نرخ محصولات را از جدول قیمت تیرآهن بررسی کنید و هم میتوانید با کلیک روی گزینه «استعلام سریع قیمت» و وارد کردن شماره تماس و نوع محصول مورد نیاز، قیمت را تلفنی استعلام بگیرید. کارشناسان فولادسل بعد از ثبت درخواست شما در کوتاهترین زمان ممکن تماس میگیرند و قیمت و سایر اطلاعات مورد نیاز را به شما ارائه میدهند. فولادسل خدمات خرید تیرآهن به دو روش نقدی و اعتباری (LC) را نیز ارائه میدهد. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره روش خرید تیرآهن از فولادسل با شماره ۷۴۴۸۶-۰۲۱ تماس بگیرید.
مزایای خرید از فولادسل
به واسطه سال ها فعالیت در حوزه فولاد و ورق آلیاژی، توانسته ایم رضایت مشتریان بسیاری را جلب نماییم. مشتریان ما مهمترین دلیل انتخاب شرکت فولادسل را موارد زیر دانستهاند:
- مشاوره تخصصی رایگان به منظور تشخیص صحیح نیازهای صاحبان صنایع و برای خرید محصول دارای بیشترین مطابقت با نیاز کسب و کار
- فروش اعتباری (LC) به منظور جبران کمبود نقدینگی به عنوان مهمترین مشکل بر سر راه تولیدکنندگان در سال های اخیر
- کنترل کیفیت برای بررسی درجه کیفی محصولات و مطابقت آنها با مشخصات درج شده در گواهی نامه کالا
- گواهی محصول برای نشان دادن اصالت کالا، مشخصات فنی و کاربردهای محصول خریداری شده
- ارائه نمونه محصول به منظور به نمایش گذاشتن درجه کیفی کالاها و اصالت آنها
- حمل سفارشات مشتریان توسط شرکت پترو بار، به عنوان یکی از معتبرترین شرکت های باربری دارای بیمه
مواردی که به آنها اشاره کردیم، مهمترین مزایای خرید انواع فولاد آلیاژی از مجموعه فولادسل است. مشتریان گرامی در صورت خرید از این مجموعه از کلیه مزایا بهرمند میباشند.
جمع بندی
در این مقاله بررسی کردیم تیرآهن چیست، چه کاربردهایی دارد و چه کارخانههایی در ایران این پروفیل فولادی را تولید میکنند. تیرآهن یکی از مهمترین محصولات در بازار فولاد ایران است و به همین خاطر خطوط تولید این محصول در ایران با قدرت بسیاری فعالیت میکند. در فولادسل میتوانید انواع تیرآهنهای برندهای مختلف را در کوتاهترین زمان ممکن و با بهترین قیمت بخرید. انبار مرکزی فولادسل در تهران است و امکان ارسال محمولههای سفارشی به سراسر کشور را نیز دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره ثبت سفارش خرید تیرآهن با شماره ۷۴۴۸۶-۰۲۱ تماس بگیرید.